رضا رخسایی:
استیضاح همتی، عقلانیت انقلابی مجلس در مقابل عقلانیت استحاله شده
رضا رخسایی: پس از کش و قوس های رسانه ای و امر بر تطمیع افکار عمومی و کنش گران سیاسی اقتصادی اجتماعی با ایستادگی و استدلال های درست و دقیق نمایندگان موافق، استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس شورای اسلامی در روز ۱۲ اسفند ماه با ۱۸۲ رای انجام شد.
اما چرا موضوع استیضاح شکل گرفت و چرا باید بر استیضاح تاکید می شد؟
برای هر کسی که در این کشور زیست می کند وجود تلاطم در بازار و عدم ثبات در مولفه های اصلی اقتصاد امری واضح و قابل تشخیص است . با وجود این شرایط عدم برنامه ریزی و مدیریت مناسب برای این اختلالات در اقتصاد کشور که به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی این وضعیت خروجی بی برنامه گی و عدم تمرکز بر اصول اصلی دهه ۹۰ است، بحران موجود را دو چندان خواهد کرد.
بعد از شهادت آیت الله رئیسی و برگزاری انتخابات که با شعارهای اقتصادی مردم پسند همراه بود که اتفاقا رئیس جمهور منتخب دولت چهاردهم تمام هم و غم خود را جور شدن سبد معیشت مردم قرار داده بود پس از استقرار در دولت به طور خالق العاده ای فردی را بعنوان سکان دار وزارت اقتصاد قرار داد که او و جریان منتسب به او از عوامل اصلی ایجاد بحران اقتصادی در دهه ۹۰ بود که البته با رای آوری خارق العاده و البته وفاق گونه وارد وزارتی شد که از سوی دشمنان انقلاب اسلامی به عنوان هدف جنگی قرار گرفته است.
خوب، در این شرایط و وضعیت، طبیعتا برنامه ریزی شبانه روزی و دقیق، مشورت با متخصصان و کارشناسان مربوطه و هدف گذاری برای مقابله با جنگ اقتصادی امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است.
با گذشت چند ماه از آمدن همتی قیمت ارز دچار تغییرات عجیبی شد بیش از پیش بی ثباتی را به بازار منتقل کرد. قیمت ارز رسمی (نیمایی) در ابتدای شهریور همزمان با ورود آقای همتی به وزارت اقتصاد ۸۴۴/۴۴ تومان بود و قیمت ارز بازار ۲۰۰/۵۸ تومان بود (یعنی اختلاف قیمت نیمایی و بازار ۱۳ تومان)؛ اما ۶ ماه پس از ورود آقای همتی قیمت ارز نیمایی ۳۳۳/۶۷ تومان شد وقیمت ارز بازار ۷۰۵/۹۰ هزارتومان شد و رانت ادعایی از ۱۳ به ۲۳ هزارتومان رسید در ۶ ماه! و البته باید گفته نرخ الان دلار به ۹۴ هزار تومان رسید.
این یعنی اگر اختلاف ارز نیما با آزاد را رانت بنامیم، در زمان کمتر از ۶ ماه مسئولیت اقتصادی آقای همتی نه تنها میزان این رانت بیشتر شد بلکه نرخ ارز به صورت حیرت آور و افسارگسیخته افزایش پیدا کرد و وضعیت بازار، تولید و زندگی مردم را بهم ریخت.
اما به طور حیرت آور نه تنها برنامه ریزی یا آمادگی از سوی همتی صورت نگرفت بلکه در چند جلسه بررسی اتفاقات اقتصادی در مجلس و کمیسیون های مربوطه نمایندگان منتقد رویه او با یک جمله عجیب مواجه شدند: “برای افزایش قیمت دلار و بازار آن ماری نمیشود کرد ”
۲ ماه قبل آقای همتی در جلسه غیرعلنی مجلس گفت به من فرصت دهید برای بهبود شرایط، فرصت داده شد اما قیمت ارز از ۷۸ هزار تومان رسید به ۹۴ هزار تومان! رسید. و این نشان و تاکیدی بر نداشتن برنامه از سوی آقای همتی برای التهاب های بازار ارز بود.
علاوه بر بی تدبیری همتی که یکی از علتهای مهم افزایش نرخ ارز در ۶ ماه گذشته بوده، نقش آفرینی پشت پرده او در واگذاری ایران خودرو به یک متهم فساد (کروز) نیز از دلایل مهم استیضاح اوست. شرکت کروز که از سالها قبل تصاحب ایران خودرو را هدف گذاری کرده بود در تامین قطعات مورد نیاز ایران خودرو مرتکب ایجاد انحصار در برخی قطعات گران فروشی و … شده که به همین دلیل به اذعان سخنکوی وقت قوه قضاییه پرونده ای سمنگین با بیش از ۲۲۲ میلیون دلار است که طبق مفاد آن از ۱۰۱ تا ۴۱۶ درصد گران فروشی نموده است. یعنی یکی از علل گران بودن خودروهای داخلی تا حدود ٪۵۰ این مساله بوده است. جالب اینجاست که با این همه پرونده اقتصادی شرکت کروز وزارت اقتصاد در مسئله واگذاری شرکت ایران خودرو به بخش خصوصی کوتاهی کرده است.
دلیل دیگر نیز کاهش رشد اقتصادی کشور از ۴.۷ رشد به ۱.۶ رشد اقتصادی در کمتر از ۶ ماه مسئولیت آقای همتی بوده است.
طبیعتا تمام این اتفاقات در سفره مردم اثر خود را گذاشته و مردم که ولی نعمتان این انقلاب هستند بخاطر نداشتن تصمیمی مشخص و بی تدبیری و بواقع رهاشدگی کار دچار فشار معیشتی و اقتصادی شدند.
طبیعی است در این وضعیت مجلس به نقش و اثرگذاری اصلی خود که و حمایت از مردم وارد صحنه شود و تصمیمی جدی بگیرد. تهدید و تطمیع از سوی حامیان و اطرافیان دولت و همتی و جریان وفاق آغاز شد به طوری که بر روی افرادی که در ابتدا با استیضاح موافقت کرده بودند موثر واقع شد و برخی امضای خود را پس گرفتند؛ حتی به طور عجیبی این هجمه جریان دولت، لیبرال ها و جریان وفاق برخی از افراد دغدغه مند را هم تحت تاثیر قرار داد که برخی را دچار مارپیچ سکوت کرد و برخی را هم به استدلال هایی از جنس وضعیت حساس کنونی اما در قبال این عقلانیت استحاله شده، عقلانیت انقلابی با ایستادگی بر خواست مردم و نقش دقیق خود برای رفع اختلال از حوزه اقتصادی ان هم در شرایط جنگ اقتصادی به بهترین نحو بر نقش آرمانی و انقلابی خود عمل کرد و مرعوب تهدید ها نشد و برخلاف آنهایی که هم سعی کردند و هم تحلیل کردند که این تلاش ها اثری ندارد، با عمل به تکلیف خود در مجلس توانست نتیجه خوبی را اتفاقا به نفع مردم رقم بزند.
مردم بی شک این اتفاقات را دارند می بینند و دنبال میکنند و اتفاقا می بینند که در کشور مسئولین مطالبات آنها را نه تنها مورد توجه قرار می دهند بلکه برای حل اختلال پیش آمده برایش می جنگند و مرعوب تهدید و موثر از تطمیع نمی شوند و این همان عقلانیت انقلابی است که جامعه پردازی میکند و برای جامعه تلاش هم میکند . به همین دلیل مجلس و خصوصا ۱۸۲ نماینده استیضاح کننده پیروز مسئله جامعه پردازی اند و مردم همراه و هم نوا با آنها خواهند شد.
البته یکی از اثرات دیگر این استیضاح در مجلس پیامی به دیگر مسئولین و وفاقیون است که نبایست بخاطر امر وفاق از انجام وظایف اصلی و قانونی خود سر باز بزنند که در غیر اینصورت با تصمیم قاطع مواجه خواهند شد.
اما نکته آخر اینکه جریان لیبرال که به شدت از این اتفاقات عصبانی است (این را میشود در فریادهایشان در رسانه هاشان به خوبی مشاهده کرد) به همراه جریان وفاق با همراه کردن بدنه عقلانیت استحاله شده طراحی هایی را برای مجلس نمایندگان استیضاح کننده و مهمتر از همه آن برای اقتصاد کشور با به گروگان گرفتن وضعیت اقتصادی و به هم ریختن بازار و حتی متصل کردن دوباره اقتصاد به مذاکره و در انتها عصبانی کردن مردم را صورت دهند که می بایست مثل همین روند استیضاح با روشنگری و همراهی بیش از پیش مردم – که اینبار و پس از استیضاح بهتر و واضح تر با آن ۱۸۲ نماینده همراهی میکنند- و استفاده از ظرفیت نخبگان جوان نقشه آنان را نقش برآب کنند.