تازه ترین قربانی اعتماد به آمریکا

دوشنبه شب خبر بسیار مهمی در رسانه ها منتشر شد. محمد مرسی پنجمین رئیس جمهور تاریخ مصر، اولین رئیس جمهور پس از انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ (پنج بهمن ۱۳۸۹) و اولین رئیس جمهور منتخب تاریخ مصر در جلسه دادگاه بر اثر سکته از دنیا رفت.

این خبر به سرعت فضای منطقه را تحت الشعاع قرار داد. گفته شده «محمد مرسی عیسی العیاط» هنگام جلسه محاکمه بر اثر سکته قلبی فوت کرد. تلویزیون دولتی مصر ضمن اعلام خبر فوت مرسی ۶۸ ساله گفته رئیس جمهور سابق هنگام جلسه محاکمه اش درخصوص پرونده جاسوسی، بیهوش شد و پس از آن فوت کرد: « مرسی بعد از کسب اجازه از قاضی دادگاه برای بیان دفاعیاتش درباره اتهام جاسوسی برای جنبش حماس و قطر، ناگهان بیهوش شد و از دنیا رفت.»(!)

دفن سریع مرسی
دفن فوری پیکر محمد مرسی به همان اندازه اعلام خبر مرگ او شوکه کننده بود. گفته شده پیکر مرسی در مقبره ای واقع در شرق قاهره به خاک سپرده شده است. دادستانی کل مصر گفته، مجوز دفن پیکر مرسی را تنها چند ساعت بعد از مرگ او صادر کرده است، این در حالی است که درخواست های متعددی برای تحقیق درباره علت مرگ او مطرح هستند و هنوز نتایج پزشکی قانونی نیز منتشر نشده که جسد مرسی دفن شد. شاهدان عینی می گویند، نیروهای امنیتی کمربند امنیتی را در اطراف مقابر «الوفاء و الامل» در منطقه ای در شهر نصر در شمال شرق قاهره ایجاد کرده بودند و، مقامات مصر به خانواده مرسی گفته اند، تنها همسر و فرزندانش می توانند در مراسم خاکسپاری مرسی حضور داشته باشند. طبق گفته این منابع، مقامات درخواست خانواده مرسی برای دفن او در زادگاهش در روستای العدوه در استان الشرقیه طبق وصیتش که خواسته بود در کنار مادرش دفن شود را رد کردند.

آخرین اظهارات مرسی
گفته می شود «محمد مرسی» در جریان جلسه محاکمه خود از قاضی اجازه خواست که صحبت کند. او برای چند دقیقه نیز صحبت کرد اما در میان صحبت هایش بیهوش شد و…درگذشت. مرسی در آخرین اظهاراتش گفته، حتی اگر مورد ظلم قرار بگیرد و به او ستم روا شود به کشورش پایبند است و هرگز اسرار کشورش را تا زمان مرگش فاش نمی کند. به گفته عبدالمنعم عبد المقصود، وکیل مرسی که در جلسه دادگاه حضور داشت، او از پشت قفسه شیشه ای از روند محاکمه خود انتقاد می کرد. مرسی گفت، من از دادگاه خواسته بودم جلسه محرمانه باشد اما دادگاه رد کرد به هر حال من اسرار کشورم را تا لحظه مرگم به دلیل حفظ امنیت و حاکمیت مصر فاش نخواهم کرد.

واکنش ها
مرگ ناگهانی مرسی واکنش های مختلفی به دنبال داشته است. گروه های فلسطینی در بیانیه هایی فوت رئیس جمهور سابق مصر را تسلیت گفتند و اعلام کردند، وی در طول زندگی همواره حامی مسئله فلسطین بود. جهاد اسلامی بیانیه ای صادر و فوت محمد مرسی را تسلیت گفت. در این بیانیه آمده: «محمد مرسی زندگی اش را در راستای دفاع از مسائل امت و در رأس آنها مسئله فلسطین، قدس و مقابله با رژیم اشغالگر صهیونیستی گذراند.» رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه هم گفته: «برادر شهیدم محمد مرسی، یکی از بزرگ ترین مبارزات راه دموکراسی را رهبری کرد و نخستین رئیس جمهور برگزیده ملت مصر بود.» اما رئیس جمهور ترکیه صرفاً به ارسال دو پیام توییتری به زبان های ترکی و عربی اکتفا نکرد. او خیلی سریع در برابر دوربین شبکه های تلویزیونی ترکیه حضور پیدا کرد و با به کاربردن عبارت «سیسی ظالم» یک بار دیگر خشم خود را نسبت به تحولات چند سال اخیر مصر نشان داد.

وزارت امور خارجه عربستان هم در قبال درگذشت دکتر محمد مرسی، نخستین رئیس جمهور منتخب مردم مصر هیچ واکنشی نشان نداده و در مقابل به گروه اخوان المسلمین که مرسی عضو آن بود، تاخته و این گروه را هدف تندترین انتقادها قرار داد. وزارت خارجه سعودی اعلام کرد که «این گروه منبع تروریسم است».

انقلاب ناتمام
اما چرا اینطور شد؟ کدام اشتباهات مرسی باعث انحراف و مصادره انقلاب مصر و سرانجام مرگ او شد؟ امروز حسنی مبارک، دیکتاتور و دست نشانده آمریکا و اسرائیل به همراه فرزندانش آزادانه در مصر زندگی می کنند، روابط مصر با رژیم صهیونیستی به مراتب بهتر از قبل شده و…به نظر می رسد برای تبیین این مسئله مهم باید یک سیر تاریخی از انقلاب مصر داشته باشیم.

شروع موج بیداری اسلامی در سال ۲۰۱۱ تأثیرات خود را در سرزمین کهن مصر برجای گذاشت و مجموعه ای از راهپیمایی ها و اعتراضات در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ (۵ بهمن ۱۳۸۹) آغاز شد و نهایتاً در ۱۱ فوریه ۲۰۱۱ به برکناری حسنی مبارک، دیکتاتور مصر از قدرت منجر شد. انقلاب مصر که توانسته بود در کمتر از سه هفته به ثمر بنشیند و آمریکا و رژیم صهیونیستی را غافلگیر کند، نویدبخش دوران جدیدی برای مصر و همچنین جهان عرب بود. مردم مصر علیه وابستگی کشورشان به غرب و ارتباط با رژیم صهیونیستی قیام کردند؛ چراکه عامل فقر اقتصادی، سیاسی و فساد جامعه خود را این عوامل می دیدند. در ادامه محمد مرسی از گروه اخوان المسلمین به عنوان نخستین رئیس جمهور انتخابی مصر انتخاب شد. اما مجموعه ای از اشتباهات در کنار اعتماد به غرب باعث شد تا وی تنها کمی بیش از یک سال به عنوان رئیس جمهور فعالیت کند و در سال ۲۰۱۳ با یک کودتا از سوی«السیسی»، ژنرالی که خود مرسی روی کار آورده بود برکنار و زندانی شود و در نهایت نیز در جلسه دادگاه به پایان حیات خود برسد. اما کدام اشتباهات مرسی او و انقلاب اسلامی مصر را به این نقطه رساند؟

سه اشتباه بزرگ
اشتباه نخست مرسی این بود که ماهیت انقلاب ضد اسرائیلی مصر را تغییر داد. چرا که مردم مصر در جریان انقلاب به سفارت اسرائیل حمله و این سفارتخانه را تسخیر کردند و با این اقدام، ماهیت انقلاب خود را به جهانیان نشان دادند. اما مرسی در دوران ریاست جمهوری خود مشی متفاوتی در پیش گرفت. در حالی که مردم مصر در پی انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ بر ضرورت قطع رابطه با رژیم اشغالگر قدس تاکید کرده بودند، محمد مرسی در نامه ای معروف به رئیس رژیم صهیونیستی، خود را «دوست وفادار پرز» خواند! مرسی در این نامه، رئیس رژیم اشغالگر قدس را «عزیزم و دوست بزرگوارم» خطاب کرده و برای صهیونیست ها آرزوی رفاه و شکوفایی و آسایش کرده و در پایان نامه خود آورده بود: «محمد مرسی دوست وفادار شما».

در این باره مرور گزارش روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» هم خالی از لطف نیست. این روزنامه صهیونیستی سال ۹۲ نوشت دوران ریاست مرسی یکی از بهترین دوران تاریخ تشکیل اسرائیل بود: «اسرائیل گمان می کرد با روی کار آمدن مرسی عضو اخوان المسلمین، روابط دو طرف دچار تنش مضاعف می شود ولی در دوران مرسی، مصر و اسرائیل بیشتر از گذشته به هم نزدیک شدند. در این دوره اسرائیل توانست امتیازاتی دریافت کند که کسب آنها در دوره حسنی مبارک نیز ممکن نبود…مرسی از همان ابتدای کار پایبندی کامل خود را به پیمان کمپ دیوید اعلام کرد و در جهت آن کوشید. با توجه به نزدیکی و نفوذ اخوان المسلمین بر حماس، در طول دولت مرسی، حملات موشکی به اسرائیل متوقف شد. او توانست در مدت یک سال تونل های زیرزمینی به داخل نوار غزه را که در شبه جزیره سینا حفر شده بود، منهدم و ارسال سلاح را متوقف کند. برخلاف وعده های گذشته، گذرگاه رفح باز نشد.»

دومین اشتباه بزرگ مرسی حساب باز کردن روی رژیم سعودی، نوکر آمریکایی ها بود. وی اولین مقصد سفر رسمی خود را عربستان انتخاب و با ملک عبدالله پادشاه وقت سعودی دیدار کرد. این در حالی بود که تنها یک سال پس از این سفر، عربستان به عنوان مهم ترین حامی کودتای مصر علیه مرسی معرفی شد.

اما مهم ترین اشتباه مرسی را می توان اعتماد به آمریکا دانست. «محمد مرسی» به جای اتکا به ملت و ادامه همان روش و منش انقلابی خود به پنجه های چدنی پنهان شده در دست کش مخملی آمریکا اعتماد کرد. گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره نشان می دهد در همان یک سال ریاست «مرسی»که وی دست دوستی به سمت شیطان دراز کرده بود، آمریکا به صورت غیرعلنی از گروه های مخالف در مصر که علیه دولت مرسی فعالیت می کردند حمایت مالی می کرده و اسناد این حمایت ها نیز که بالغ بر ده ها برگ سند است در یک برنامه تحقیقی دانشگاه «برکلی» به نمایش درآمده است. مرسی برای اینکه دل واشنگتن را به دست آورد پای میز مذاکره با آمریکایی ها برای فروش ۴۰درصد صحرای سینا نشست و حتی حاضر شد نماینده ویژه برای شیمون پرز رئیس رژیم صهیونیستی بفرستد، کاری که هیچ یک از سران سازشکار عرب تا آن زمان نکرده بودند. اعتماد مرسی به دولت آمریکا زمینه ساز پی ریزی کودتای ارتش به فرماندهی ژنرال السیسی در ژوئیه(تیرماه) ۲۰۱۳ میلادی علیه وی شد. در نهایت نیز مرسی در زندان های مصر تحت فشار قرار گرفته و در جلسه دفاع در دادگاه به پایان راه زندگی رسید.

چرا مرسی قربانی شد؟
ممکن است پرسیده شود، اگر مرسی اینقدر در خدمت آمریکا، اسرائیل و سعودی بوده، چرا قربانی اش کردند؟ در درجه اول باید گفت «مرسی» بر آمده از جریان «اخوان المسلمین» بود که بر اسلام سیاسی تاکید دارد و در صورت تبدیل شدن مدل اخوان به یک الگوی موفق در منطقه یک «پتانسیل تهدید علیه آمریکا» شکل می گرفت. «مرسی» با وجود تمام ساده لوحی ها و خدماتش به این جبهه، از نگاه این مثلث یک اخوانی بود که می توانست خطراتی را در آینده برای غرب به وجود بیاورد. در درجه دوم باید این را نیز در نظر داشت که، روش شیطان بزرگ همواره این طور بوده که، وقتی اعتراضات مردمی به نقطه ای می رسد که احتمال سرنگونی نوکری بالا می رود، برای حفظ موقعیت خود در آن کشور، با معترضان علیه آن رهبر که تا همین یک روز قبل، متحدش بوده، وارد میدان می شود. فراموش نکنیم که آمریکا در ماجرای اعتراض های خیابانی علیه مرسی، در کنار معترضان و کودتاچیان قرار گرفت. کاری که با صدام، قذافی و این اواخر با عمرالبشیر نیز کردند. مرگ تاسف بار مرسی، به دار آویخته شدن صدام و این اواخر سرنگونی و محاکمه عمرالبشیر (که هر سه در نقطه نزدیکی اعتماد به آمریکا مشترک بودند) عبرت دیگری شد برای کسانی که معتقدند، با نزدیکی به آمریکا، می توان کشوری پیشرفته و آینده ای روشن داشت. سرنوشت مرسی نشان داد نزدیکی به شیطان بزرگ یعنی مرگ…!