حمله برندهای تجاری به هویت زن ایرانی

چندیست که ویدئوهای تبلیغاتی منتشر شده در فضاهای مجازی صدای همه را در آورده است. تبلیغاتی که گاهی به صورت واضحی توهین به زنان و تشدید نگاه ابزاری به آنان است و ادامه دهنده مسیر منطق بازاری لیبرال ها؛ منطقی که زن را به وجوه جنسیتی اش تقلیل داده تا با آن کسب درآمد کند. منطقی که جز ویرانی اخلاق و نابودی شان زن در جامعه چیز دیگری را به ارمغان نمی آورد.

پیش تر و قبل از آمدن فضای مجازی، صداوسیما مهم ترین بستر تبلیغ محصولات مختلف مصرفی بود. برای همین بر تبلیغات و محتوای آن ها نظارت می شد. با گذشت زمان و با فراگیرشدن فضای مجازی، تولیدکنندگان محصولات مصرفی و خدماتی بستر جدیدی را برای تبلیغات محصولات خود یافتند. در این بستر جدید دیگر نظارت های صداوسیما نیز مطرح نبود و همین باعث می شد که هر چه باب میل تولیدکنندگان ویدئوهای تبلیغاتی بود، بدون نظارت ساخته شود. خروجی آن نیز اکنون، تشدید نگاه ابزاری به زنان، و استفاده از المان های جنسی برای جذب مخاطب شده است.

مدتی پیش ویدئوی تبلیغاتی یک برند شکلات در فضای مجازی منتشر شد. در این ویدئو از المان های جنسی و زنانه برای تبلیغ یک شکلات استفاده شده بود. انتشار این ویدیو نظرات مخالف زیادی را در فضای مجازی ایجاد کرد و باعث شد مباحث زیادی پیرامون آن شکل بگیرد.

در این ویدئوی تبلیغاتی یک حرف بیشتر وجود ندارد؛ چون این زن(بازیگر) زیبا و جذاب است پس بروید و شکلات ما را بخرید. این یعنی پست ترین نگاه به زن و زنان در یک جامعه. آنجایی که زن به کالایی برای ایجاد جاذبه برای فروش بیشتر کالاها تبدیل می شود باید فاتحه ی فرهنگ بومی و اعتقادات مردم را خواند. این تحفه ی لیبرالیسم برای جوامع غیر مدرن است. آن هم با یک استدلال مضحک لیبرالیستی. آن ها می گویند هر کسی می تواند در بازار هر چه دارد و یا می خواهد را به فروش برساند، این کالا می تواند تولیدی کارخانه شخص باشد، می تواند بدن او باشد و می تواند حتی کلیه یا دیگر اعضای بدنش باشد. با منطق لیبرال ها در بازار فروشنده که می خواهد کالای خود را بفروشد، از این کار راضی است و خریدار هم که می خواهد با قیمت مشخصی آن کالا را بخرد نیز حتما راضی است که این کار را می کند. پس این وسط گوربابای ناراضی! این منطق لیبرال هاست که به وضوح در تبلیغات اینترنتی کشور هم زیاد شده است. منطقی که اخلاق را ویران می کند و با بازاری کردن همه چیز از جمله جنسیت زن سعی در فروش آن و درآمدزایی با آن را دارد.

این که گفته می شود از امروز باید جلوی ترویج منطق لیبرالی در بازار را گرفت از آن جهت است که با فروریختن مرزهای اخلاقی و دست اندازی به وجوه غیربازاری، مثل استفاده از زن و جاذبه های جنسیتی او برای کسب درآمد، دیگر بعد از مدتی هیچ چیز از گزند بازاری شدن در امان نمی ماند.

وقتی در یک جامعه استفاده ابزاری و کالایی از زن در ویدئوهای تبلیغاتی مورد قبول همگان واقع شد، باید منتظر آن بود که تجارت صورتی و یا پورنوگرافی نیز به مرور و با منطق لیبرالی بازار در آن جامعه از مقبولیت برخوردار شود و آن زمان است که باید با اخلاق و دین در جامعه خداحافظی کرد.

شاید نتیجه بالا برای عده ای باورپذیر نباشد و اغراق آمیز جلوه کند ولی این راهیست که در جوامع اروپایی طی شده است. وقتی منطق «هرکسی می تواند هرچه داشت در بازار به فروش برساند» را قبول کردید، آن زمان نگاه جنسیتی به زن و فروش اندام در ویدئوهای تبلیغاتی و صنعت پورنوگرافی و فروش اعضای بدن، هیچ فرقی باهم نمی کند. منطق بازاری اخلاق سرش نمی شود و این نقطه آغازین سقوط جوامعیست که امروز با بحران معنویت و اخلاق رو به رو شده اند.

به هرحال باید جلوی انتشار ویدوهای تبلیغاتی آن هم با چاشنی نگاه کالایی و جنسی به زنان گرفته شود. البته ویدئوی تبلیغ شرکت شکلات سازی اولین نمونه این نوع تبلیغات نبوده و آخرین نمونه آن هم نیست. قبل تر سلبریتی های سینمایی و اینستاگرامی زیادی در این نوع تبلیغات بازی کرده اند.

باید گفت که همانگونه که در صداوسیما و شبکه نمایش خانگی، یک نیمچه نظارتی وجود دارد. در فضای مجازی نیز باید بر روی تبلیغات شرکت های رسمی نظارت وجود داشته باشد و در برابر متخلفین و مروجان منطق لیبرالی که ویران کنندگان اخلاق در جامعه هستند محکم ایستاد و با آن ها برخورد قضایی کرد. و الا دیر نیست که این منطق سود بازاری لیبرالی به مرزهای بیشتری از زندگی مردم کشور دست اندازی کند.