به دنبال تشکیل شورای عالی فضای مجازی :تک امریکا، پاتک ایران، این بار برنده این جنگ کیست؟

چندی پیش در فضای رسانه ای جهان خبری مبنی بر ایجاد اولین تیپ اطلاعاتی- نظامی امریکا به نام ۷۸۰ منعکس شد. این تیپ که دستور ایجاد آن به دسامبر سال ۲۰۱۰ و فرمان مستقیم ارتش ایالات متحده برمیگردد با هدف کنترل حملات سایبری خارجی،عملیات دفاع و نجات سایبر و دفاع از شبکه های اطلاعاتی به وجود آمده است. از دیگر ماموریت های محول شده به این تیپ نظامی-اطلاعاتی ، نفوذ و تخریب سیستم های اطلاعاتی کشور های متخاصم منافع امریکا در جهان است. نیازی به توضیح اهمیت فضای وب و حجم بالای ارتباطات و اطلاعات موجود در آن نیست و هر فردی از اهمیت این پدیده جدید آگاهی دارد. فضای وب توانسته است در سال های اخیر با ایجاد فضای باز،مکان مناسبی برای کسب و کار،انتقال تجربه ها،انعکاس اخبار و … مخاطبان فراوانی را به خود کسب کند. درکنار ایجاد این فضای مطلوب بحث امنیت و حفاظت از اطلاعات یکی از دغدغه های اصلی تمامی کشور های جهان بوده وهست. ایجاد باندهای هک و نفوذ که به راحتی و بدون مشکل می توانند مبالغ کلانی را از دست رس خارج کنند و یا به سیستم های اصلی یک کشور ضربه اساسی بزنند معضلی جدیدتر از ایجاد خود فضای وب بوده است. نفوذ ویرویس استاکس نت با هدف تخریب در روند سوخت رسانی نیروگاه های هسته ای کشور بنابر اعلام کارشناسان فضای مجازی بزرگترین حمله از پیش طراحی شده فضای سایبر بود که علیه جمهوری اسلامی ایران و روند فعالیت های هسته ای ایران صورت پذیرفته بود. چندی پیش نیز سندی راهبردی ایالت متحده در خصوص اعلام جنگ به ایران در فضای مجازی نیز منتشر شد تا دید امنیتی و تخریبی و برنامه ریزی های این کشور در این فضا برای همگان آشکار شود. هر چند که این سلسله اقدامات امریکا از سوی ایران بی پاسخ نماند و جمهوری اسلامی ایران و در رأس آن اتاق های مطالعات استراتژیک سپاه پاسداران با ایجاد ارتش سایبری که به اعلام برخی منابع، آن را دومین ارتش منسجم سایبری جهان می دانند نشان داد که ایران تمامی راه ها و گلوگاه های ضربه به انقلاب و دستاوردهای آن را رصد می کند و برای جلوگیری از سوء استفاده از آنها برنامه های پیش گیرانه را در دستور کار خود دارد. فرمان مقام معظم رهبری مبنی بر ایجاد شورای عالی فضای مجازی را باید در راستا همین سلسله اقدامات ایران دانست؛ هر چند که با توجه به اعضای حقیقی و حقوقی این شورا نمی توان آن را صرفاً یک نهاد امنیتی و اطلاعاتی دانست اما حضور فرمانده کل سپاه پاسداران،فرمانده نیروی انتظامی و وزیر اطلاعات اهمیت اطلاعاتی و امنیتی این شورا را می رساند. هر چند از چندی پیش برخورد با فضای سایبر از سوی برخی از مقامات پیگیری می شد اما کشور در این زمینه دارای یک استراتژی مدون نبود و بیشتر نگاه به این فضا امنیتی و تهدید تلقی می شد. تاکید مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد این شورا در دو بعد دارای اهمیت است. یک بعد آن تهدیدهای موجود در این فضا است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. فضای مجازی نشان داد که دارای پتانسیل عظیمی در تخریب، نفوذ و استحاله اندیشه ها بوده و هست و استفاده از فضای باز و قابل انعطاف آن برای منتقل کردن پیام های مخرب در سالیان گذشته و در حال حاضر کاملاً مشهود است. فتنه ۸۸ و نقش شبکه های اجتماعی، سایت های خبری وابسته، وبلاگ ها و… نقش اصلی و اساسی در سامان دهی، سازمان سازی، انتقال دستور العمل ها و برنامه ها به فتنه گران بود و بعد از آن استفاده از همین فضا در خصوص انعکاس تصاویر یک جانبه اغتشاش در بحران و به اشتراک گذاری فیلم و عکس ها کاملاً فضای یک طرفه و منفی خبری را توانست علیه ایران به وجود آورد. فتنه ۸۸ و نقش رسانه های مجازی نشان داد که کشور نیاز به یک بازنگری اساسی در این زمینه دارد. بعد دیگری که در خصوص این فضا باید مورد توجه قرار بگیرد؛فرصت های موجود در این فضای مجازی است. با توجه به این که استراتژی ایران در حوزه سیاست تبدیل تهدید ها به فرصت ها است (نمونه آن نقش تحریم ها و خودکفایی ها است) می توان با یک طرح ریزی استراتژیک و مدون و ایجاد برنامه های مدیریتی عملی و واقع گرایانه به راحتی همان طور که کشور های متخاصم جمهوری اسلامی ایران از آن برعلیه ما استفاده کردند از وجود این فضا سود برد. انتقال مفاهیم درست دینی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، دادن تصاویر درست از جامعه ایرانی، ایجاد بنگاه های خبری اطلاع رسانی بین المللی، عضو گیری ها و شبکه سازی آن افراد و بعد خط دهی از طریق همین فضا، استفاده از فضای های موجود اقتصادی و حتی اقدامات بازدارنده امنیتی و درگیری ها سایبری را می توان از پتانسیل ها مثبت موجود ارزیابی کرد. با توجه به ترکیب اعضای عالی شورای فضای مجازی که شخصیت های سیاسی، فرهنگی و اطلاعاتی – امنیتی در آن حضور دارند این طور برداشت می شود که ایران در هر بعد و نگاه به فضای مجازی وارد شده است. ضریب نفوذ ۴۳ در صدی اینترنت در ایران و کاربران فعال ایرانی در فضای جهانی می تواند این امید را به وجود آورد که با مدیریت درست سرمایه های انسانی و اطلاعاتی در فضای وب، ایران یکی از مدیران ارشد فضای وب در جهان باشد چرا که مشهور است که مدیر شبکه های مانند یوتیوب در واقع کاربران ایرانی هستند. به هر صورت و با توجه به اقدام مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد این شورا و تاکید ایشان در خصوص همکاری و همراهی تمام نهادهای اجرایی با این مرکز باید به اهمیت این شورا پی برد. در اخر نیز باید به مدیریت مدبرانه مقام معظم رهبری در این خصوص نیز احسنت گفت و این درخواست را از نیروهای اجرایی کشور داشت که در خصوص زیرساخت های بومی و امنیتی فعالیت بیشتری داشته باشند دولت مردان نباید فراموش کنند آن چیزی که در آینده نقش اساسی را بازی خواهد کرد نیروهای مدیر و مدیران فکری هستند پس از همین حالا باید به فکر این منابع باشند. اگر این کارها به درستی انجام گیرد باید بازنده این رویارویی را امریکایی ها دانست. رضا حیدری