فتنه ۸۸ و توقف مسیر عقب نشینی آمریکا در برابر ایران

دولت وقت آمریکا (جرج بوش) که ایران را به عنوان محور شرارت معرفی کرده بود و برای حضور خود در مذاکره با ایران پیش شرط تعلیق فعالیت های هسته ای گذاشته بود مجبور شد تا در سال ۸۷ نماینده خود را بدون شرط و شروط پای میز مذاکرات با ایران بیاورد. اتفاقی که رسانه های غربی از آن به عنوان عقب نشنی آمریکا در مقابل مقاومت ایران یاد می کردند. اوباما رئیس جمهور جدید آمریکا نیز با نامه های پی در پی به رهبرانقلاب از تجدیدنظر آمریکا در سیاست های خود نسبت به ایران می گفت. این اتفاق نشان میداد که هیات حاکمه آمریکا فارغ از جناح بندی سیاسی جمهوری خواهان و دموکرات ها دریافته اند که ایران در مسیر خود مصمم است و راهی جز به رسمیت شناخته شدن حقوق آن وجود ندارد. اما یک اتفاق آنها را بار دیگر امیدوار کرد و مسیر مذاکرات را با چالش جدی مواجه کرد؛ فتنه ۸۸.

فتنه سال ۸۸ که توانست کشور را به نزدیکی پرتگاهی خطرناک بکشاند آثار مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای مردم به ایران به جای گذاشت که می توان گفت برخی از آن هنوز هم بر زندگی و معیشت مردم سایه افکنده است. در این گزارش رجانیوز به قسمتی از تاثیرات مخرب آشوب طلبی اصلاح طلبان و هم نوایی آنها با جریانات مختلف ضدانقلاب بر سیاست خارجی و افزایش تحریم ها پرداخته شده است. برای آگاه شدن از میزان تاثیرگذاری این فتنه و ناامنی بر دیدگاه دشمنان ایران در مذاکرات ابتدا باید تصویری صحیح از فضای مذاکرات در همان زمان دانست.

عقب نشینی های دولت اصلاحات و امنیتی سازی پرونده ایران
عقب نشینی های پی درپی ایران از حقوق هسته ای خود در سال های ۸۲ تا ۸۴ و خلف وعده های متعدد باعث شد تا حسن روحانی پیشنهادات دولت های اروپایی را به «دستور استعماری کاپیتولاسیون» تشبیه کند. با اعلام شکست مذاکرات هسته ای دولت خاتمی، جمهوری اسلامی ایران مسیر ایستادگی و مقاومت را در مقابل زیاده خواهی دشمن در پی گرفت. اتفاقی که البته برای آمریکایی ها و اروپا خوش نیامد و سعی کردند با امنیتی سازی پرونده ایران، کشور را در حوزه هسته ای به دوران اصلاحات بازگردانند.

قطعنامه ۱۶۶۹ شورای امنیت برای اعمال فشار بر ایران تصویب شد. ایران در واکنش به این قطعنامه مجتمع آب سنگین اراک را افتتاح کرد. پس از این قطعنامه ۱۷۳۷را در دوم دی ماه۸۵ علیه ایران تصویب کرد. ایران این بار نیز در واکنش به قطعنامه شورای امنیت از فعالیت ۳ هزار سانتریفیوژ در نطنز خبر داد.

ایران البته این بار یک هشدار عملی نیز به آژانس داد و ورود ۳۸ نفر از بازرسان آژانس به خاک خود را ممنوع کرد. این تصمیم ایران البته پیام هایی را هم برای ایالات متحده در بر داشت. هدف ایران از پاسخگویی سریع به راهبرد فشار آمریکا برجسته سازی یک واقعیت بود. آن واقعیت این بود که ایران در مقابل فشار تسلیم نمی شود و آمریکایی ها باید از درب تعامل و احترام به حقوق مردم ایران وارد گفت و گو شوند.

اما آمریکایی ها اعلام میکردند پیش شرط آنها برای حضور در مذاکرات تعلیق فعالیت های هسته ای ایران است. اقدامی که خود به معنی خلع سلاح و رسیدن آمریکایی ها به برخی اهداف خود بدون کوچکترین تعهدی بود.

۴ روز پس از آغاز سال ۸۶ شمسی، قطعنامه ۱۷۴۷ به عنوان سومین قطعنامه در شورای امنیت به تصویب رسید. رویه ایران در پاسخگویی فنی به قطعنامه های آژانس این بار نیز تکرار شد. ۲۰ فروردین ماه سال ۸۶ مراسم جشنی در مجتمع نطنز برگزار شد و در حضور مقامات عالیرتبه و میهمانان خارجی، ایران از دستیابی به مرحله صنعتی تولید سوخت هسته ای خبر داد.

رفع نگرانی هایی آژانس همزمان با سرعت گرفتن فعالیت هسته ای کشور
اما همزمان با واکنش های عملی ایران به قطعنامه های ضدایرانی و سرعت بخشیدن به فعالیت های هسته ای، ایران با آژانس گفت وگوهای سازنده ای را جلو می برد. این گفت وگو که در دوران علی لاریجانی شروع شده بود در دوره سعید جلیلی ادامه پیدا کرد.

در آذرماه ۸۶ شورای اطلاعات ملی آمریکا در گزارش سالانه خود صراحتا از عدم گرایش ایران به فعالیت های نظامی هسته ای طی ۴ سال گذشته خبر داد. پس از انتشار این گزارش اطلاعاتی– امنیتی از سوی شورای اطلاعات ملی آمریکا، سرانجام محمد البرادعی در اسفندماه سال ۸۶ رسما اعلام کرد همه نگرانی ها درباره برنامه هسته ای ایران بررسی، بازرسی و مورد راستی آزمایی قرار گرفت و آژانس دیگر نگرانی ای از بابت فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران ندارد. ایران پس از انتشار گزارش البرادعی اعلام کرد با رفع همه نگرانی های آژانس، حضور پرونده ایران در شورای امنیت کاملاً غیرقانونی است. با وجود اعلامیه آژانس اما قطعنامه ۱۸۰۳ نیز علیه ایران به تصویب رسید تا نشان داده شود که پرونده ایران یک پرونده سیاسی است.

این قطعنامه هم بی پاسخ نماند و ایران ۲۰ فروردین ماه ۸۷ از نصب و راه اندازی ۶ هزار سانتریفیوژ در تاسیسات نطنز خبر داد. همزمان ایران ابتکار عمل را در مذاکرات نیز برعهده گرفت و ۲۴ اردیبهشت یک بسته پیشنهادی مذاکراتی در ۳ حوزه سیاسی، امنیتی و اقتصادی به دبیرکل سازمان ملل، رئیس شورای امنیت، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، خاویر سولانا، چین، روسیه و سفیر سوییس در تهران تحویل داد. ۱+۵ نیز یک ماه پس از این اقدام ایران، اقدام به تقویت بسته ۶ ژوئن و ارائه آن به مقامات کشورمان کرد.

آمریکا چگونه پیش شرط های خود برای مذاکره با ایران را زیر پا گذاشت؟
آمریکا که تا این لحظه پیش شرط تعلیق کامل فعالیت های هسته ای ایران را برای مذاکرات مطرح می کرد و به همین دلیل از میز مذاکرات دوری داشت کم کم مواضع خود را تغییر داد. در ماه های پایانی دولت بوش چرخش مواضع دولت تندرو آمریکا چشم جهانیان را خیره کرد.

از پیش شرط خود عقب نشست و در مذاکرات ژنو یک، ویلیام برنز، معاون کاندولیزا رایس را رو در روی سعید جلیلی نشاند. تصاویر مذاکرات ژنو یک ماندگار خواهد ماند چراکه حضور ویلیام برنز در مقابل جلیلی و چهره آرام و جدی جلیلی در مقابل نمایندگان ۱+۵ تا مدت ها محل توجه رسانه ها بود.

حضور برنز در مذاکرات هسته ای نشانه بارزی از عقب نشینی آمریکا بود. کاندولیزا رایس نیز همان زمان اعلام کرد: «ایالات متحده آمریکا دشمن ابدی ندارد. اگر ایران تصمیم بگیرد به جامعه جهانی نزدیک شود، از حمایت ایالات متحده آمریکا برخوردار است»

خبرگزاری آلمانی دویچه وله پس از حضور برنز در مذاکرات نوشت: «سیاست دولت بوش در قبال ایران با یک چرخش حیرت آور مواجه شده است». دویچه وله در ادامه تحلیل قابل تاملی از این ماجرا ارائه می دهد:«آگاهان می گویند شرکت ویلیام برنز در نشست ژنو به مفهوم «چرخشی حیرت آور در سیاست تاکنون دولت بوش در برابر ایران» است؛ سیاستی که بر امتناع از هرگونه تماس مستقیم با ایران استوار بود.

سعید جلیلی در این خصوص می گوید: «امریکا از سال ۸۷ پای میز مذاکره آمد نه سال ۹۲! بعضی می گویند در آن ۶ سال چه دستاوردی وجود داشت؟ برای پاسخ این سوال باید به روند مذاکرات در آن ۶ سال نگاه کرد. همین الان که عده ای می گویند ۶ قدرت بزرگ حاضر شدند با ما بر سر میز گفتگو بنشینند باید بگویند که این اتفاق از چه زمانی رخ داد؟ قطعاً از سال ۱۳۹۲ نبود بلکه از سال ۱۳۸۷ بود. یک زمانی وزیر خارجه امریکا قبل از دور اول گفتگوها به صورت رسمی اعلام کرد که چون ایران قطعنامه های صادره را اجرا نکرده است و به عنوان یک بازیگر سرکش شناخته می شود تا زمان اجرای این قطع نامه ها در گفتگوها حاضر نخواهیم شد، در صورتی که در تابستان سال ۸۷ به صورت کاملاً سراسیمه خودشان را به گفتگوها رساندند!»

نامه های التماس گونه رئیس جمهور آمریکا به رهبرانقلاب
اوباما رئیس جمهور جدید آمریکا که با شعار «تغییر» قدرت را به دست گرفته بود اقدام به نامه نویسی به رهبرانقلاب کرد. چرا که افزایش قدرت هسته ای ایران، نصب هزاران سانتریفیوژ و اراده قوی برای ایستادگی در مقابل آمریکا این کشور را به این نتیجه رسانده بود که سازوکار افزایش فشارها نمی تواند موثر واقع شود. قدرت هسته ای ایران با مشارکت ۸۵ درصدی مردم در انتخابات و رای ۶۵ درصدی به رئیس جمهور مستقر نشان از اراده ملی برای ایستادگی بود. پیش بینی انتخابات با مشارکت گسترده و عدم اقبال مردم به سمت غرب گرایان باعث شد تا باراک اوباما دو روز پیش از انتخابات سال ۸۸ به رهبر انقلاب نامه نوشته و اعتراف کند که مسائل منطقه ای و بین المللی بدون مشارکت ایران نمی تواند حل و فصل شود.

اولین بار رهبرانقلاب در خطبه های معروف ۲۹خرداد۱۳۸۸ خبر از نامه رئیس جمهور آمریکا دادند، نامه ای مهربانانه که البته خیلی زود با شعله ور شدن آتش فتنه، فراموش شد. رهبرانقلاب در این خصوص فرمودند: «وقتی اعتراض بعضی از نامزدها را دیدند، ناگهان احساس کردند فرصتی برایشان پیش آمد. این فرصت را مغتنم شمردند تا بتوانند موج سواری کنند. لحنشان از روز شنبه و یکشنبه عوض شد و وقتی یواش یواش چشمشان افتاد به بعضی از اجتماعات مردمی که به دعوت نامزدها مثلاً در خیابانها پیدا شدند، امیدوار شدند، یواش یواش نقابهایشان کنار رفت و حقیقت خودشان را بنا کردند نشان دادن. چند تا از وزرای خارجه و رؤسای دولتهای چند تا کشور اروپائی و آمریکا حرفهائی زدند که باطن آنها را به انسان نشان میداد. از قول رئیس جمهور آمریکا نقل شد که گفته ما منتظر چنین روزی بودیم که مردم به خیابانها بریزند. از آن طرف نامه بنویسند، اظهار علاقه ی به روابط کنند، ابراز احترام به جمهوری اسلامی بکنند، از این طرف این حرفها را بزنند. کدام را ما باور کنیم؟»

ده سال بعد رهبرانقلاب در ۲۴ اردیبهشت ۹۸ و در دیدار مسئولان نظام به یادآوری این مساله پرداخته و فرمودند: «اوباما که ظاهرش خیلی اتو کشیده تر از این ها بود یک نامه فدایت شوم برای ما نوشت و بنده بعد از مدتی جوابی به او دادم، بلافاصله نامه دوم را نوشت، می خواستم جواب بدهم که فتنه ۸۸ پیش آمد و او با فراموش کردن همه آن حرف ها و ابراز ارادت ها، با خوشحالی به حمایت و دفاع از فتنه و فتنه گر ها شتافت.»

سعید جلیلی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان اسفند ماه ۸۹ در اجلاسیه جامعه مدرسین درباره این نامه در این خصوص می گوید: «تنها ۲ روز مانده به انتخابات، اوباما نامه ای به رهبر انقلاب می نویسد و به صراحت اعتراف می کند که بدون جمهوری اسلامی مسائل منطقه و بین الملل حل نخواهد شد»

حمایت صریح اوباما از موسوی: موسوی منبع الهام بخش تمایل به غرب است!
رئیس جمهوری آمریکا که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران بارها تاکید کرده بود، قصد مداخله در امور داخلی ایران را ندارد، به حمایت آشکار از میرحسین موسوی پرداخت و با نام بردن از وی گفت: «موسوی منشأ الهام بخش آن دسته از افرادی در ایران است که خواهان گشایش به سوی غرب هستند. به بیان دیگر، وی نماینده بسیاری از افرادی است که در خیابان ها هستند و شجاعت فوق العاده ای از خود نشان می دهند». البته این نخستین اقدام اوباما در نقض آشکار سخنانش نبود چراکه وی به رغم تاکید مکرر بر اینکه وقایع اخیر ایران بر مذاکرات مستقیم واشنگتن با تهران تاثیر نمی گذارد، در کنفرانس خبری مشترک با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در کاخ سفید گفت: «هیچ تردیدی وجود ندارد که حوادث روزهای اخیر، دیپلماسی و گفت وگوی مستقیم با تهران را تحت تاثیر قرار می دهد»

جان کری نیز مداخلات و حمایت دولت اوباما از فتنه گران را دلیلی بر شکست مذاکرات معرفی کرد. او در جلسه استماع کنگره گفت: «تا آنجا که یادم می آید اوباما در حمایت از آنها(فتنه گران) صحبت کرد و انتقادات زیادی هم از طرف ایران به همین دلیل روانه ما شد و همین موضوع یکی از موانعی بود که ما در طول مذاکرات هسته ای مجبور به عبور از آن بودیم.»

قطعنامه ۱۹۲۹ ماحصل فتنه آمریکایی و اسراییلی ۸۸
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز بعدا فاش کرد فتنه ۸۸ عامل اصلی تشویق کاخ سفید برای تحریم های کم سابقه علیه ایران بود.

روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در پایگاه اینترنتی خود در تحلیلی به قلم مارک لاندر با اشاره به تاریخچه اعمال تحریمهای آمریکا علیه ایران و مذاکرات هسته ای به مرور سفر گذشته هیلاری کلینتون و مشاوران وی به عمان و تلاش های آنها برای پیدا کردن کانالهایی برای مذاکره با ایران پرداخت و نوشت کلینتون دنیس راس مشاور ویژه خود را در سال ۲۰۰۹ مکلف کرد با مقامات عمانی درباره چگونگی مذاکره با ایران دیدار و گفتگو کند. اما چند هفته بعد اعتراضات ضد دولتی در ایران کاخ سفید را واداشت تا به جای تعامل با ایران، راهبرد فشار را پیگیری کند. کلینتون در آن زمان با چین و دیگر کشورها در شورای امنیت سازمان ملل برای تحریم ایران لابی کرد.

رژیم تحریم های فعلی ایران، ریشه در قطعنامه ۱۹۲۹شورای امنیت دارد. تمام تحریم های یکجانبه ای که اکنون به عنوان تحریم های موثر علیه ایران از آنها یاد می شود، در واقع براساس زیرساخت حقوقی که در این قطعنامه ایجاد شد، اعمال شده است.

اما نکته قابل توجه اینجاست که برخلاف خط تبلیغی مدعیان اصلاحات، قطعنامه ۱۹۲۹ اساسا نه یک قطعنامه هسته ای است و نه با هدف واکنش نشان دادن به سیاست های هسته ای ایران اعمال شده است.

قطعنامه ۱۹۲۹ دقیقا در سالگرد فتنه ۸۸- خرداد ۱۳۸۹(ژوئن ۲۰۱۰)- با هدف ترغیب و تشویق جریان فتنه صادر شد. جریان فتنه در سال ۸۹ رو به افول بود و آمریکا و هم پیمانان شیطان بزرگ برای کمک رسانی به فتنه گران و تحت فشارقراردان مردم و به خیال خام اینکه نظام جمهوری اسلامی ضعیف و دچار بی ثباتی داخلی شده است، این قطعنامه را صادر کردند.

در همان مقطع «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه وقت آمریکا در پاسخ به سؤال خبرنگار واشنگتن پست که پرسیده بود قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت علیه ایران چه اثر قابل توجهی دارد؟ گفته بود:«این قطعنامه در حمایت از جنبش سبز صادر شده است»!

«جان مک کین» سناتور معروف آمریکایی نیز-خرداد ۸۹- پس از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ در «بنیاد ملی دموکراسی» گفت:«بالاخره قطعنامه تحریم های بیشتر علیه ایران به تصویب رسید…ما باید درکنار جنبش سبز بایستیم، لازم است که اهداف آنان را اهداف خود بدانیم. منافع آنان منافع ماست و تلاش هایشان، تلاش های ما».

علاوه بر این «جان بولتون» مشاور فعلی امنیت ملی کاخ سفید و نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل، در مقطع فتنه ۸۸ گفته بود:«این ناآرامی های ایران در سال ۸۸ بود که گزینه تحریم ایران را که بیش از دو سال از دستور کار خارج شده بود، مجددا به روی میز برگرداند».

«کنت کاتزمن» کارشناس ارشد تحریم ها که حضور به عنوان مشاور در کنگره آمریکا را در کارنامه خود دارد-فروردین ۸۹- در مصاحبه با پایگاه اینترنتی شورای روابط خارجی آمریکا گفته بود:«موقعیت سیاسی داخلی ایران به دنبال انتخابات جنجالی ژوئن(بهار سال ۸۸)اکنون عاملی جدید در محاسبات به شمار می رود. اگرچه جنبش اپوزیسیون در چند ماه گذشته تا حدودی خاموش شده است اما این مسئله هنوز یک عامل تعیین کننده است و شما در لایحه کنگره علیه ایران قطعا شاهد آن هستید».

همچنین «استوارت لوی» معاون وقت وزارت خزانه داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی در همان مقطع گفته بود:«مهم ترین اتفاقی که رخ داده این است که آمریکا تصور می کند تحریم ها با اوضاع سیاسی آشفته ایران ترکیب خواهد شد و این چیزی است که آمریکا به آن امید بسته است».

با توجه به آنچه ذکر شد علت اصلی اعمال تحریم های به اصطلاح فلج کننده مشخص می شود، گرای تحریم از سوی فتنه گران به آمریکا داده شده و ایالات متحده در جهت براندازی جمهوری اسلامی و حمایت از متحدان طبیعی خود در داخل این تحریم ها را اعمال می کند. نه مقام های دولتی آمریکا و نه رسانه ها و تحلیلگران حامی آنها، در مقطع فتنه ۸۸، ابهامی در این باره باقی نگذاشته اند که هدف اصلی قطعنامه ۱۹۲۹، اثرگذاری بر محیط داخلی ایران، احیا و قدرتمندسازی فتنه سبز و نهایتا محقق کردن اهداف کلان آمریکا در ایران از طریق فتنه گران است.