نابسامانی ارز اتفاق یا طراحی؟

نابسامانی بازار ارز مساله امروز کشور است. تجار و دست اندرکاران بازار میدانند که تحریمی هنوز نیامده و به عبارت بهتر تحریمهای موثر بانکی از ابتدای برجام به قوت خود باقیست. خروج آمریکا از برجام شاید تنها دستاورد برجام یعنی افزایش فروش نفت ایران را تحت الشعاع قرار دهد و البته عمده کارکرد روانی دارد. هنوز معلوم نیست چه اتفاقی افتاده که ناگهان در هفته سوم فروردین دلار سر به فلک گذاشت و ۱۰۰۰ تومان افزایش قیمت در روز را تجربه کرد. قطعا مساله فراتر از انتظارات بازار و انحراف نقدینگی است. گرانی پیشدستانه دلار در فروردین و قبل از خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت، میتواند یک طراحی باشد نه یک اتفاق. شاید دستهایی میخواستند تهدید ترامپ را برای رهبری و مسئولان عالی نظام معتبر و محسوس کنند تا وادار به دادن امتیاز شوند. تحولات بازار ارز طبیعی نیست. مشابه شوک فروردین، مجددا طی دو روز در اردیبهشت اتفاق افتاد و دلار از کانال ۶۰۰۰ به ۷۰۰۰ رسید. دوباره همین شوک در خرداد ماه و باز چند روز تکرار شد و دلار تا مرز ۹۰۰۰ هم افزایش یافت. بانک مرکزی آمار نحوه فروش روزانه ارز را اطلاع رسانی نمی کند. معاون ارزی بانک مرکزی هم جوانی کم تجربه است که نه تخصص و نه سابقه ارزی دارد. گویا فعلا به تبعیت از عراقچی دیپلمات، عراقچی اقتصادی هم سیاست خارجی را به جای اقتصاد در معاونت ارزی بانک مرکزی جاری کرده است. از جمله اقدامات عجیب و موثر در تشدید نابسامانی ارزی، بازار آتی است. کارکرد بازارهای آتی به تابلو کشیدن عدد و رقم انتظارات آینده است. در شرایط بحرانی یا نگرانی از مخاطرات احتمالی آینده، بازار آتی مانند لوکوتیو برای قطار قیمت های فعلی عمل می کند. وقتی مثلا در بازار آتی، قیمت سکه برای سررسید در دیماه ۳ میلیون تومان تعیین میشود، یعنی اوضاع آینده خراب است و عاملی میشود تا قیمت فعلی سکه هم به آن سمت حرکت کند. قیمت طلا و ارز معرف یکدیگر است و با هم حرکت می کنند. هر عاقلی می داند در این شرایط نباید بازار آتی سکه و ارز و معرفهای آن باز باشد اما متاسفانه دستی در کار است تا بازار آتی سکه همانند چراغی برای افزایش قیمت فعلی طلا و ارز عمل کند. حالا به این وضعیت اضافه کنید راه اندازی بازار آتی ارز را. گویا قرار است دلار هم برای سررسید دی و اسفند در بازار آتی عرضه شود. گرچه اصل دلار عملا مبادله نمی شود اما از الان قیمت انتظاری آن بر اساس خواست بازیگران اصلی بازار در ماههای آتی ترسیم خواهد شد. با این روش دست دلالان برای قیمت گذاری مثلا ۱۵۰۰۰ تومانی دلار در سررسید دیماه باز می شود. بدیهی است قیمت آتی، قیمت فعلی دلار را با سرعت بالا خواهد کشید. عجیب تر این است که در دولت و خارج دولت هم این طرح حمایت می شود. دانسته یا ندانسته قرار است بنزین به آتش پاشیده شود. هیچ بعید نیست که در این مسیر طراحی پشت صحنه سرویس های خارجی که دنبال براندازی و بهره گیری از نارضایتی مردم هستند، را بتوان پیدا کرد. میخواهند دلار را آنقدر گران کنند تا بلکه مردم به خیابان بیایند و در جهت تغییر نظام حرکت کنند. رئیس اتاق اصناف جمعه ۷ تیر گفت مسئولان دولت اعلام کرده اند که بزودی بازار آتی ارز راه اندازی می شود!