آیت الله اراکی، رئیس مرکز جهانی تقریب مذاهب؛
ایران بدترین نظام بانکی جهان را دارد/ حوزه های علمیه باید نسبت به فقه کلان و اجتماعی پاسخ گو باشند / آقایان جوادی و مصباح، ۲۰ سال با تهاجم به اصل اسلام مقابله کرده اند

0 ۱۵۸

متن کامل سخنان آیت الله اراکی رئیس مرکز جهانی تقریب مذاهب در مراسم افتتاحیه مرکز جهانی علوم اسلامی به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و الصلاه علی سیدنا محمد و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین. انقلاب، تحول عجیبی بود؛ انقلابی که حضرت امام، رهبری فرمودند و مردم تبعیت کردند و خدای متعال دل مردم را همراه امام کرد؛ «هُوَ الَّذی أَیدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنینَ وَ أَلَّفَ بَینَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ما أَلَّفْتَ بَینَ قُلُوبِهِمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَینَهُمْ.» واقعاً این آیه در حق حضرت امام و انقلاب، صادق است؛ «هُوَ الَّذی أَیدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنینَ». اگر می خواستی دل مؤمنین را یکی کنی، «لَوْ أَنْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ما أَلَّفْتَ بَینَ قُلُوبِهِمْ» اگر تمام ثروت زمین را هزینه می کردی تا بتوانی دل مردم را یکی کنی تا همه یک حرف را بزنند، یکدست داشته باشند، یک شعار بدهند و به یک سمت حرکت کنند، نمی توانستی. این تنها، کار خداست. ما در مباحث “علم الاجتماع اسلامی” بحثی داریم -که از مباحث زیربنایی فقه نظام است- مبنی بر اینکه ایجاد الفت بین قلوب تنها در اختیار خداست، این یک مسئله مهم است، یکی از مهم ترینِ مباحث علم الاجتماع اسلامی است. چگونه می توان دل ها را یکی کرد؟ این همه مردم با ذوق ها و سلیقه های متفاوت و احیاناً منافع متضاد، پیشینه های متفاوت، دیدگاه های مختلف، عواطف گوناگون؛ چگونه می توان دل این ها را یکی کرد؟ این هنر، هنر کیست؟ هنر خداست. از چه طریقی قابل تحقق است؟ جز از طریق نظام ولایی و ولایتِ الهی قابل تحقق نیست. این یک اصل مهم در مباحث علم الاجتماع است. بحث، بحثِ علمی و بسیار گسترده ایست. نقش ولی و پیشوا در ایجاد جامعه واحد مردم، امام را به عنوان نائب ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه) می شناختند و این فرمان ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه) بود که مردم را یک دل می کرد. این اتفاق نتیجه پیروی از ولایت فقیه است، ولایت فقیه این کار را انجام داد. در عراقی که معرکه الاحزاب است -یعنی اگر ادعا کنیم هر حزبی در این دنیا موجود است، شاخه و حضوری در عراق دارد مبالغه نکرده ایم- چه چیزی دل مردم را یکی کرد تا توانستند داعش را شکست دهند؟ هنوز هم آنچه عراق را یکی نگه داشته، همان سایۀ ولایت و فرمان ولی امر است. تا قبل از اینکه انقلابی اتفاق بیافتد ما جامعه ای که دارای ارادۀ واحد باشد نداشتیم، حتی خود جامعۀ شیعی هنوز به جامعه ای تبدیل نشده بود که ارادۀ واحد داشته باشد، یعنی یک فرمانروا اراده کند و ارادۀ این جامعه نیز تابع ارادۀ او باشد. این زیاراتی که ما از ائمۀ معصومین (علیهم السلام) می خوانیم خیلی پرمعنا و پرمحتوا هستند. باید در این زیارت نامه ها تأمل کنیم، مخصوصاً زیارت نامه های سیدالشهدا(علیه السلام) و در درجه دوم زیارت جامعه. این نوع زیارت ها، زیارت هایی هستند که جنبهی علم الاجتماعیِ دین ما را کاملاً برجسته می کند. باید تأمل کنیم که «قَلْبِی لِقَلْبِکمْ سِلْمٌ، وَ امْرِی لِأَمْرِکمْ مُتَّبِع» یعنی چه؟ «سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکم»، «مُطِیع لِأَمْرِکم» «مُوَالٍ لِأَوْلِیائِکم»، «مُعَادٍ لِأَعْدَائِکم» یعنی چه؟ تمام این واژه هایی که در زیارت نامه های ائمۀ اطهار(علیهم السلام) هستند چه معنایی دارند؟ این ها همه در راستای تحریک آن جامعه ای است که به وسیلهی ولایت به جامعه واحدی تبدیل می شود و یک حب و بغض این جامعه را یک دست می کند؛ حبِ محمد و آل محمد(صلوات الله علیه و علیهم) است که جامعه را یکی می کند، بغض أعداءِ آن ها جامعه را متحد می کند. این ها مسائل اصلی است. بر این مبنا، تبعیت از آن مظهر اصلی عشق و محبت -که ولی امر است- جامعه را صاحب ارادهی واحده می کند. پیش از انقلاب ما می گفتیم که چنین هستیم ولی در عمل این طور نبودیم. پیش از انقلاب ما همین زیارت نامه ها را می خواندیم و همین حرف ها را می زدیم، اما در عمل جامعه ای که ارادۀ واحد داشته باشد نداشتیم. وقتی انقلاب شد آنچه در نهانِ جامعهی ما بود به یک پدیدۀ آشکار تبدیل شده و ظهور پیدا کرد. امام (رضوان الله علیه) با هنری که داشت توانست از این استعداد نهفته و از این انرژیِ به خواب رفته، بهره برده و آن را بیدار کند و این استعداد نهفته را به حرکت درآورده و به یک جامعۀ واحد بالفعل تبدیل کند. وقتی جامعه بالفعل به وجود آمد ما از آن به یک جامعۀ کلان و یک انسان کلان و انسان کبیر تعبیر می کنیم. ما یک انسان صغیر داریم که -من، شما و تک تک افرادِ این انسانِ صغیر هستند- تا زمانی که انسان صغیر هستیم تکالیفی داریم؛ باید نماز بخوانیم، باید روزه بگیریم و حتی وقتی خمس و زکات می دهیم اما این رفتار در چارچوب انسان صغیر است. گاهی هم در جامعه یک انسان کبیر و انسانی هستیم که جمعی بوده و ارادۀ واحد دارد. این ارادۀ واحد به چه چیزی وحدت پیدا کرده است؟ امر ولایت و سایۀ ولی امر است؛ او می گوید و دیگران انجام می دهند، او دستور می دهد و دیگران اطاعت می کنند، معنی «أَطِیعُوا اَللّهَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ وَ أُولِی اَلْأَمْرِ مِنْکمْ»، همین است. این برای آن است که جامعهی واحد شکل گرفته و هویت پیدا کند. ما این بحث را در علم الاجتماع اسلامی مطرح کردیم که بدون این، اصلاً جامعه هویت پیدا نمی کند؛ هویت یک جامعه و هویت اجتماعی با چه چیزی به وجود می آید؟ با تبعیت از فرمان فرمانروا هویت پیدا می کند. بر همین اساس است که قرآن کریم می فرماید: «یوْمَ نَدْعُوا کلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» در آن روز وقتی می خواهیم جمعیت ها را فراخوان کنیم، -در روزی که «لا أَنْسابَ بَینَهُمْ»؛ دیگر نَسَبی در کار نیست و ما مردم را به نَسَب نمی شناسیم که تو پسر چه کسی هستی، از چه قبیله ای، از چه عشیره ای از چه کشوری از چه ملتی و … هستی- افراد را به اسم امامشان می شناسیم؛ نام افراد، نام امام آنها است یعنی هویت آنان را امام تعیین می کند: «یوْمَ نَدْعُوا کلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ». لذا فرمود: «نحن رجالُ الاعراف». «عَلَی اَلْأَعْرافِ رِجالٌ یعْرِفُونَ کلاًّ بِسِیماهُمْ»؛ اعراف یعنی جایگاهی که در آن جایگاه هویت آدمیان تعیین می شود، هویت نیز با امام شناخته می شود. امام، هویت سازِ جامعه است باید به امامت امام و به ولایت امام عمل شود. اینکه ما می گوییم غیبت ولی عصر. به معنای غیبت امامت نیست. غایب کیست؟ شخصِ امام، امام در حین اینکه غایب است، امامت می کند. درست نظیر آن چیزی است که در زمان حضور اتفاق می افتد؛ حال اگر امام بین ما حاضر بود، در مناطق دوردست چگونه از امر او تبعیت می کردیم؟ شما در مناطق دوردست اصلاً امام را نمی بینید. ما از این به غیبت مکانی تعبیر می کنیم. کسانی که در دوران حضرت امیر (علیه السلام) در مصر و ایران بودند، ایشان را نمی دیدند پس حضرت علی (علیه السلام) چگونه بر آن ها اعمال ولایت می کرد؟ از طریقِ وکلا و نُوّاب خود. همان اتفاق در زمان غیبت حضرت ولی عصر. نیز رخ داده است، پس در حقیقت اتفاق خاصی نیافتاده است. ولایت وجود دارد، امامت حاضر است ولی شخص امام غایب است. حتی اگر غیبت زمانی هم نباشد، غیبت مکانی همیشه وجود دارد؛ در زمان رسول اکرم (صلوات الله علیه و آله) نیز غیبت مکانی بوده است، به هر حال حضرت رسول (صلوات الله علیه و آله) در یکجا بودند و در یکجای دیگر نبودند. غیبت مکانی وجود داشت، اما غیبت، غیبت ولایت امر نبود. وظایف جامعه در برابر ولی امر این رابطه ولایتی چیست؟ رابطه ولایت، رابطه امر و نهی و رابطه اطاعت است، نه صرفاً رابطه محبتِ بدون عمل و بدون اطاعت. اصلاً اولی الأمر و ولی امر یعنی چه؟ ولی امر یعنی کسی که فرمان به دست اوست، یعنی صاحب فرمان. ولایت امر این است، امر می کند. ما که شیعه او هستیم چه کاره ایم؟ ما فرمان بر هستیم و او فرمانرواست. معنی ولایت فرمان بری است. فرمانِ فرمانرواست که جامعه را یکی می کند، کاری که امام کرد این بود؛ فرمان را در صحنه جامعه به ظهور گذاشت و ایشان خود ولی امر و فرمانروا شد. ما در جامعۀ خودمان فرمانروا داریم و افتخار ما این است که از فرمان او تبعیت می کنیم. هرکسی که تابع این فرمانروا نباشد، خارج از ولایت است، چه بداند و چه نداند، چه بخواهد و چه نخواهد. این جامعه تکالیفی دارد که تکالیف اجتماعی بوده و غیر از تکالیف فردی است. بنده برای شما یک مثال بزنم تا معلوم شود که تکلیف اجتماعی چقدر با تکلیف فردی تفاوت دارد، یک مثال بسیار روشن که امروز نیز خیلی مبتلابه است؛ در حال حاضر در برخی از شهرهای بزرگ مانند تهران می بینید که برخی از خانم ها آن چنان که بایدوشاید حجاب را رعایت نمی کنند. خب انسان از این پدیده ناراحت و آزرده می شود. چرا آزرده می شوید؟ به شما چه ربطی دارد؟، او یک فرد است و می خواهد این گونه عمل کند. اگر این رفتار، رفتارِ فردی محض بود، [این حرف درست است.] البته این رفتار اشکال دارد ولی برای خود آن هاست، ولی به من و شما چه ارتباطی دارد؟ این مهم است که ما به این بحث ها چگونه نگاه می کنیم. با نگاه تک رفتاری و نگاه تکلیفی که به فرد تعلق دارد. اما از زاویۀ دیگری هم می توانیم نگاه کنیم؛ رفتاری که در خیابان و در برابر دیگران انجام می شود، رفتار جمعی است نه فردی. خیابان، متعلق به شمایی که با یک زِیّ نامناسب و با یک شکل و رفتار نامناسب حضور پیدا می کنید نیست؛ جامعه برای من، شما و برای همه است. هر رفتاری که در محیط اجتماعی به طور علنی انجام شود به یک رفتار اجتماعی تبدیل می شود و حکم دیگری پیدا می کند که غیر از حکم تکالیف فردی است. کسی که علنی کاری انجام می دهد، حکم شرع [درباره او متفاوت] است. امیرالمؤمنین(علیه السلام) در یکی از فرمایشات خود دارند: «أَیهَا النَّاسُ لَا تَسْتَوْحِشُوا فِی طَرِیقِ الْهُدَی لِقِلَّهِ أَهْلِه» در راه هدایت، یاران اندک موجب وحشت شما نشود. گاهی یک یار همراه شما باشد دیگر شما یک جامعه هستید. ظاهراً جامعه بودن به این شکل نیست که مردم زیادی با شما باشند. «أَیهَا النَّاسُ لَا َتستَوْحِشُوا فِی طَرِیقِ الْهُدَی لِقِلَّهِ أَهْلِه فَإِنَّ النَّاسَ قَدِ اجْتَمَعُوا عَلَی مَائِدَهٍ شِبَعُهَا قَصِیرٌ وَ جُوعُهَا طَوِیل» بعد می فرماید: «إِنَّمَا یجْمَعُ النَّاسَ الرِّضَا وَ السُّخْطُ وَ إِنَّمَا عَقَرَ نَاقَهَ ثَمُودَ رَجُلٌ وَاحِدٌ فَعَمَّهُمُ اللَّهُ بِالْعَذَابِ لَمَّا عَمُّوهُ بِالرِّضَا فَقَالَ سُبْحَانَهُ فَعَقَرُوها فَأَصْبَحُوا نادِمِین» حضرت می فرماید: آن چیزی که یک جمع را تبدیل به یک جمع واحد می کند این است که دل های آنها در خشنودی و ناخشنودی یکی باشد؛ آن هایی که با هم خشنود می شوند؛ یک چیز همۀ آنها را خشنود کرده و یک چیز همۀ آنها را ناخشنود می کند؛ بعد حضرت می فرماید وقتی جامعه به این شکل شد، گاهی رفتار یک نفر در یک جامعه تبدیل به رفتار همۀ جامعه خواهد شد. مثال می زند؛ آن کسی که ناقۀ قوم ثمود را پی کرد یک نفر بود اما خدا نفرمود که آن یک نفر این کار را کرد بلکه فرمود: آن جامعه این کار را کرد، فرمود: «فَعَقروها» نفرمود «فَعَقَرها». خداوند رفتار یک فرد را رفتار یک جمع تلقی کرده است، اما چرا؟ کنندۀ آن رفتار یک نفر بود، اما این کننده دستی بود که از آستین یک جمع بیرون آمده بود. پس گاهی رفتار یک آدم تبدیل به یک رفتار جمعی می شود، وقتی تبدیل به یک رفتار جمعی شد همهی آن جامعه به حساب آن رفتار جمعی محاسبه می شود. حرف ما این است که وقتی ما یک جامعه اسلامی داریم، باید بدانیم که رفتار جمعی داریم؛ رفتارهای جمعی فقه خاص خود را دارند. ما می گوییم که بانک یک مقوله اجتماعی است، یک پدیده جمعی است، چرا؟ به دلیل اینکه دو نوع بانک داریم؛ یک نوع این است که خود شما یک چیزی را درست می کنید و یک گنجینه ای و صندوقی را در جایی می گذارید و در آنجا پول خود را قرار می دهید، این یک رفتار فردی است و اگر کسی از شما پول دزدید، آن شخص دزد یک جرم فردی انجام داده است. اما گاهی هم پول مردم را در جایی جمع کرده و به آن بانک می گوییم؛ این چیز دیگری است، یک مقوله دیگری است و حکم دیگری دارد. کسی هم که از این بانک دزدی کند، فعل دیگر و کار متفاوتی کرده است. این سرقت یک سرقت معمولی نیست. این ها حرف های ماست؛ امروزه چرا خروجی بانک ها یک خروجی عجیبی و غریبی است؟ این بانک ها و این نظام بانکی به شورای نگهبان رفته است و شورای نگهبان هم گفته است که این نظام بانکی هیچ اشکال شرعی ندارد. اما این نظام بانکی که در عرصۀ اجرا آمده است تبدیل به بدترین نظام بانکی در سطح جهان شده است. به علت دو عامل؛ یک عامل به دلیل سوء اجراست و ضعف مدیریت های حاکم. اما تنها عامل ضعف مدیریت نیست؛ این نظام بانکی مطابق با احکام شرع است؟ بله اما با کدام شرع؟ با فقه فردی می سازد. آقایان گفته اند که این نظام بانکی را با عقود اسلامی درست می کنیم و می گوییم که بخشی از معامله ها در چارچوب مضاربه انجام می گیرد، بخشی از معامله ها در چارچوب شرکت انجام می گیرد، بخشی از معامله ها در چارچوب اجاره انجام می گیرد. با این معامله ها بیان کرده اند که ما نظام بانکی را درست می کنیم و آن معامله ها هم معاملۀ عقود شرعی هستند. اما فقط این نیست؛ نظام بانکی که فقط عقدالبیع و عقدالاجاره و عقد المضاربه و عقدالشرکه نیست، چراکه اگر این ها را در کنار هم بگذارید از آنها نظام بانکی بیرون نمی آید. نظام بانکی خود یک مقوله جدایی است؛ در گام اول باید بفهمد که نظام بانکی یعنی چه؟ این یعنی پول ها را در یکجا جمع کنند و بخواهند با این پول های متراکم اقتصاد و تولید یک جامعه را بگردانند، تجارت و بازرگانی چرخش پیدا کند، ثروت در جامعه چرخش پیدا کند، این غیر از مسئلۀ اجاره و مضاربه و بیع است. این مقوله دیگری است که باید فقهِ آن را بیرون آورد و استنباط کرد. باید بتوانیم در این باره حرف بزنیم. اصل کار این است که اول انسان مسئله را بشناسد که این مسئله چیست، این مسئله با مسئلۀ شرکت و مضاربه و موارد دیگر فرق می کند؛ یک فعل جمعی است، این فعل فردی و فعل من و شما نیست که بنشینیم با همدیگر عقد مضاربه ای ببندیم، کلاً ماهیت شارع در این موضوع متفاوت است و این موضوع حکم و فقه دیگری دارد. حوزه ی علمیه; خدمات گذشته، وظایف پیش رو حرف ما این است که حوزه های علمیه باید نسبت به این فقه پاسخ گو باشند. مرکز جامع برای تربیت علماء و مجتهدینی که ان شاءالله بتوانند پاسخ گوی این پرسش ها باشد تدارک ببینند. در حال حاضر مشکل ما در نظام اسلامی این است که هنوز حوزه های علمیه با همۀ تلاشی که انجام داده اند [هنوز به آنجایی که نیاز نظام است نرسیده اند]. البته این نکته را عرض کنم که حوزه های ما خدمات بزرگی را برای انقلاب انجام داده اند و نسبت به مسائل انقلاب به روز بوده اند؛ یعنی از روز اولی که انقلاب ما آغاز شد حوزه های ما به این انقلاب نیرو دادند، انرژی دادند و هدایت و رهبری کردند. این انقلابی بود که حضرت امام بار سنگین آن را بر دوش حوزه های علمیه گذاشت. خب در چندساله اول انقلاب چه اتفاقی افتاد؟ همین حوزۀ علمیه نهادهای انقلاب را به وجود آورد. در سال های اولیه انقلاب حوزۀ علمیه بود که قانون اساسی را تدوین کرد و این نهاد بزرگ را شکل داد. نهادهای اصلی مملکت، نهادهای اصلی نظام، در کسوت حوزویان بود. جنگ پیش آمد؛ حوزۀ ما بود که مردم را به سوی جبهه ها گسیل داد، حوزه در جنگ نقش عظیمی داشت. حوزۀ ما بود، حوزۀ علمیۀ قم و سایر حوزه های ما بودند که جبهه ها را گرم نگه داشتند. ده سال اول انقلاب به این شکل بود. هنوز جنگ به اتمام نرسیده بود، در اواخر جنگ هجوم دیگری شروع شد، اولین تهاجمی که به حوزه ها شروع شد تهاجم به مبانی و اصول بود. تقریباً حوزه ها بیست سال در دفاع از اصول و مبانی سرمایه گذاری کردند. شما ببینید نوشته های علمای بزرگوار ما مانند آقای جوادی آملی، آقای مصباح و دیگران در این دو دهه چقدر خدمت کرده اند، در دفاع از چه؟ در دفاع از اصول و مبانی اسلام که مورد هجوم گسترده بود. اول گفتند که قرائت ها [متفاوت است] و می خواستند ریشه اسلام بزنند، می خواستند که حوزه را کلاً از مردم جدا کنند. می گفتد هرکسی هرچه از قرآن بفهمد همان برای او حجت است؛ حال چه درس خوانده باشد چه نخوانده باشد، چه مجتهد باشد و چه نباشد، می گفتند خودتان دین را از قرآن بفهمید و همۀ قرائت های مختلف حجت هستند. برخی جدایی دین از سیاست را مطرح کردند، تشکیک در توحید کردند، تشکیک در پیامبری حضرت رسول (صلوات الله علیه و آله) کردند، بیان کردند که قرآن بشری است، قرآن را بشری کردند و عصمت معصومین (علیهم السلام) را زیر سؤال بردند. شیوۀ اجتهادی فقها را زیر سؤال بردند، مرجعیت را زیر سؤال بردند، رابطۀ بین مردم و مرجعیت را کاملاً غلط معنا کرده و هرچه می توانستند به سمت این موضوع شلیک کردند، حوزه ها در دفاع از این اصول طلبه های خوب تربیت کردند. بزرگان ما در سخت ترین شرایط سینه سپر کرده و دفاع کردند. این خطر که رفت، یعنی دهه سوم انقلاب آغاز چه شد؟ آغاز طرح مباحثی که به خاطر آن امروز در اینجا هستیم؛ نظام خواسته هایی دارد، باید شروع به پاسخ گویی به نیازهای نظام کنیم. بنده واقعاً حوزه های علمیه را مقصر نمی دانم، عقیده من این است که در هر دوره ای از دوره های گذشته برای انقلاب تا به امروز، واقعاً حوزه ها در یک سنگری مشغول به دفاع بوده اند. الآن هم وقت نتیجه آن است. در حال حاضر دیگر دشمن جنگ نظامی برعلیه ما ندارد، در جنگ فرهنگی هم ما یک سنگر را از دشمن گرفته و فتح کردیم، دیگر هجوم به مبانی و اصول در حاشیه رفت، -نه اینکه دیگر نیست، بلکه در حاشیه است.- برخی از شماها نمی دانید که وقتی تهاجم شد چه شد؛ در دانشگاه ها چه بود و جامعه به چه وضعی افتاد. اما امروز اولین نیاز، پاسخ گویی به نیازهای نظام اسلامی است، به پرسش هایی که نظام اسلامی از حوزه دارد، نظام بما هو نظام. پرسش های نظام همه مربوط به فقه کلان و فقه اجتماعی است. می خواهیم نظام داشته باشیم، نظام بانکی داشته باشیم، نظام اقتصادی داشته باشیم، می خواهیم برای بازار سیاست گذاری کنیم، برای وزارت خارجه این کار را انجام دهیم، این احتیاج به چه چیزی دارد؟ نیاز به فقه نظام اسلامی دارد. همۀ این ها لازم است و باید همۀ این ها را خوب بخوانیم. البته باید فقه خرد را بخوانیم زیرا تا کسی مجتهد مسلم بر فقه خرد نباشد، نمی تواند پاسخ گوی پرسش های فقه کلان باشد. به دلیل اینکه فقه کلان را کسی می تواند پاسخ گو باشد که قدرت استنباط این فقه را از همان منابع فقه خرد داشته باشد. به دلیل اینکه منابع همان منابع است و شیوه استنباط ما هم همان شیوه است. ما به دو چیز نیاز داریم؛ یک اینکه بتوانیم مسئله شناسی کنیم و بدانیم که مسئلۀ الآن چیست [و دوم اینکه بتوانیم درست استنباط کنیم.] قطعاً یکی از بزرگ ترین پاسخگویی ها به ندای هل من ناصر ینصرنی حضرت ولی عصر. کار در همین عرصه است؛ امروز این ندای هل من ناصر ینصرنی حضرت ولی عصر. بخشی از آن توجه به همین فقه دارد. هل من ناصر ینصرنی جامعه باید دینی شود، نظام ما باید دینی شود، اقتصاد ما باید دینی شود، آموزش وپرورش ما باید دینی شود، فرهنگ ما باید دینی شود، مدیریت ما باید دینی شود که همه این ها متوقف بر یک فقه کلان است. این کاری است که شما باید انجام دهید، والسلام علیکم و رحمه الله برکاته

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.