در روزهای گذشته در خبرها اعلام شد که پیش نویس نهایی سند «برنامه ۲۵ ساله همکاری های جامع ایران و چین» به تصویب هیئت دولت رسیده و وزارت امورخارجه مأمور انجام اقدامات نهایی تا امضای این سند با طرف چینی شده است.
پس از انتشار این خبر و در شرایطی که هنوز هیچ جزئیاتی از پیش نویس همکاری ایران و چین منتشر نشده بود، رسانه های معاند در حجمی وسیع به این قرارداد حمله کردند.
نکته قابل توجه اینجاست که حساب توئیتری فارسی وزارت امور خارجه آمریکا- به عنوان رسانه رسمی دولت آمریکا- تقریبا اولین رسانه ای بود که فضاسازی علیه سند همکاری ایران و چین را کلید زد. این حساب توئیتری در مطلبی نوشت:«ظریف اصرار می ورزد که هیچ موضوع مخفی در مورد قرارداد با چین وجود ندارد. هیچ موضوع مخفی در مورد عهدنامه ترکمنچای نیز وجود نداشت، به جز اینکه هزینه آن را مردم ایران پرداختند. قرارداد ایران و چین، یا همان ترکمنچای دوم، به همان قیمت تمام می شود».
پس از آن، بی بی سی فارسی- رسانه استعمار پیر- در گزارشی با عنوان «سند همکاری ایران و چین؛ ‹حکمت آمیز› یا ‹قرارداد ترکمنچای›» نوشت:«برنامه بلندمدت همکاری های ایران و چین که دولت حسن روحانی آن را «سند راهبردی» و مخالفان «قرارداد ترکمنچای» می خوانند، این روزها موضوع یکی از داغ ترین بحث ها شده است». پس از آنکه رسانه رسمی دولت آمریکا و سپس رسانه رسمی دولت انگلیس بدون هیچ مستندی، ادعای تشابه سند همکاری ایران و چین با قرارداد ترکمنچای را مطرح کردند، دیگر رسانه های معاند و برخی فعالین و رسانه های مدعی اصلاحات در داخل، در نقش پادوهای آمریکا به این سند همکاری حمله کردند.
دروغ های شاخدار!
رسانه های معاند در شرایطی که هیچ جزئیاتی از سند همکاری ایران و چین منتشر نشده است، مدعی شدند که قرار است ایران جزیره کیش را به مدت ۲۵ سال به چین واگذار کند. دروغ پرتکرار دیگر این بود که طبق سند همکاری ایران و چین، نیروهای نظامی چینی در ایران مستقر خواهند شد!
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه به تداوم جوسازی ها علیه سند جامع همکاری ایران و چین واکنش نشان داد و در توئیتی نوشت: برنامه همکاری های جامع ایران و چین، یک نقشه راه روشن و ریل گذاری اصولی برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده است؛ جایی که چین به عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا در آینده نزدیک و ایران به عنوان قدرت بزرگ منطقه غرب آسیا، می توانند با روابطی مکمل و مستقل از قدرت های سنتی و سلطه گر غربی، ضمن تامین منافع مشترک، در برابر فشار قلدرها ایستادگی کنند.
موسوی در ادامه نوشت: نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات! شگرد کهنه دروغ پردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع دو ملت به جد پیگیری می شود، راه به جایی نخواهد برد.
ارائه پیش نویس به مجلس برای طی مراحل قانونی
سخنگوی وزارت خارجه در اظهارنظری دیگر گفت: بر اساس توافق سال ۱۳۹۴ روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین که در بند ششم بیانیه سفر رئیس جمهور محترم چین به تهران منعکس شده است، دو کشور صراحتا اراده سیاسی خود را برای توسعه و تعمیق راهبردی روابط بیان داشته و تصمیم گرفتند یک نقشه راه جامع ۲۵ ساله بین دو کشور تدوین شود تا مبنای توسعه منسجم و همه جانبه روابط سیاسی و اقتصادی ایران و چین در سال های آتی قرار گیرد. پیش نویس اولیه این سند با مشارکت نهادهای تخصصی دو کشور تهیه شده و هم اکنون در مرحله مذاکره قرار دارد. بدیهی است که پس از نهایی شدن مذاکرات، این سند برای طی مراحل قانونی به نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد.
موسوی با اشاره به واکنش خصمانه و عصبی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اضافه کرد: بدون تردید روابط راهبردی ایران و چین که منافع کلیدی متقابل برای مردم دو کشور دارد، واجد دشمنانی است که تمامی تلاش خود را برای شکست این مذاکرات و عدم موفقیت این سند به کار خواهند گرفت.
وی ادعاهایی همچون اجاره جزایر ایرانی در خلیج فارس، انحصار فروش نفت با قیمت های پایین، استقرار نیروهای مسلح و غیره را مضحک دانست که حتی ارزش تکذیب کردن هم ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه اظهار داشت: تامین منافع ملی ایران تنها اصل راهنمای وزارت امور خارجه در تدوین این سند راهبردی بوده است و مذاکرات با دقت و وسواس کامل صورت گرفته که ان شاء الله مردم ایران به زودی ثمره آن را مشاهده خواهند کرد.
تقلای پادوهای آمریکا
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور دیروز(چهارشنبه) در حاشیه جلسه هیئت دولت با اشاره به سند راهبردی همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، اظهار کرد: امضای چنین اسنادی بین کشورها برای استحکام بیشتر روابط، متداول است. البته هیچ تعهدی به آن معنا در این سند وجود ندارد.
واعظی تأکید کرد: رسانه های خارجی برای اینکه روابط ایران و چین را تخریب کنند، یک خطی را آغاز کردند. متأسفانه در داخل کشور هم برخی افراد که دنبال فرصت می گردند تا نام خودشان را مطرح کنند، مطالبی را علیه این سند بیان کردند. وی در ادامه گفت: در فضای مجازی شبهه ای به وجود آورده اند که به عنوان مثال می خواهند کیش و قشم را به چین واگذار کنند. این خط رسانه ای از خارج کشور هدایت می شود. قانون اساسی و دستگاه های نظارتی نیز همه تلاش می کنند برای اینکه آنچه انجام می شود شفاف باشد.
جزئیات منتشر می شود
امیرحسین قاضی زاده هاشمی، نائب رئیس مجلس در جلسه علنی روز چهارشنبه در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان درباره سند همکاری ایران و چین گفت: باید در رابطه با قرارداد جدید ایران و چین که در حال مذاکره است بگویم که یک پای کار ارتباط جدید ما با چین، رئیس وقت مجلس دهم بود که به نمایندگی از نظام موضوع را پیگیری می کرد.
قاضی زاده هاشمی با بیان اینکه در ادامه موضوع سرمایه گذاری مشترک و برخی اقدامات مطرح شده است، اظهار داشت: البته هنوز هم به جمع بندی و پیش نویس قرارداد نرسیده است که در اختیار رسانه ها قرار بگیرد.
وی افزود: هر زمان که این قرارداد به نقطه قابل توجهی رسید، حتما در اختیار رسانه ها قرار خواهد گرفت. دوستان ما هم در کمیسیون های اقتصادی و امنیت در جلسات مشترک در جریان موضوعات مرتبط با این تفاهم نامه قرار گرفته اند.
چرا آمریکا عصبانی است؟
دولت تروریست و غارتگر آمریکا از انعقاد چنین قراردادی میان ایران و چین عصبی و پریشان است. چرا که این سند همکاری، بیش از پیش نقشه این دولت جنایتکار در پروژه فشار حداکثری بر ایران را نقش بر آب خواهد کرد.
برای همین واشنگتن در یک عملیات رسانه ای گسترده به پادوهای خود در خارج و دنباله های آنان در داخل، دستور داده است تا به پمپاژ شایعه و دروغ درباره سند همکاری ایران و چین اقدام کنند. لازم به ذکر است که در طول دو سال گذشته و به رغم فشارهای آمریکا و تحریم چند شرکت چینی این کشور همچنان به خرید نفت خود از ایران ادامه داده است.
اهمیت این تفاهم نامه وقتی در چارچوب رویکرد «نگاه به شرق» مورد بررسی قرار گیرد بیشتر خواهد بود. پس از برجام و بالاخص پس از خروج ایالات متحده آمریکا از آن تقریبا روشن شد که هیچ حسن نیتی را از سمت طرف غربی در روابط با ایران نمی توان انتظار داشت. حتی کسانی که روزگاری بی پرده از توافق هسته ای ایران و ۱+۵ دفاع می کردند به رفتار شدیدا ضدایرانی آمریکا در سه سال اخیر اذعان دارند.
اما اعتراف مهم تر آنها این است که کشورهای اروپایی نیز پس از خروج آمریکا از برجام نشان دادند که نه توان مقابله با خواست آمریکا را دارند و نه عزم و اراده ای برای ایجاد این توان. به دیگرسخن، غرب آن قدر برای روابط با ایران اهمیت قائل نبود و آن قدر در قبال ایران حسن نیت نداشت که تلاشی برای حفظ منافع ایران در چارچوب توافقی که خود روزگاری از آن به عنوان موفقیتی بزرگ یاد می کرد هم صورت نداد.
رویکرد نگاه به شرق از یکسو پاسخی به این عدم حسن نیت است که تفاهم درازمدت راهبردی با چین می تواند بخشی از آن باشد و از سوی دیگر محملی است برای حفظ منافع ملی ایران و مقابله با تحریم هایی که کشورهای غربی عامل آنها هستند.
دیروز روسیه، امروز چین
طبیعی است که توسعه روابط چین و ایران به هیچ عنوان خوشایند واشنگتن نیست اما موضع گیری های شاذ عقبه رسانه ای غرب درخصوص خبر تصویب پیش نویس تفاهم نامه ۲۵ ساله ایران و غرب، مورد دیگری را در اذهان زنده می کند و آن هم همکاری ایران و روسیه در جریان نبرد با تروریست های تکفیری در سوریه بود.
در ماجرای فرود و سوخت گیری بمب افکن توپولف-۲۲ ام روسی در پایگاه شهید شاهرخی همدان برای بمباران تروریست ها در سوریه نیز ناگهان یک جنجال گسترده خبری با حمایت رسانه های خارجی و برخی از رسانه های داخلی برپا شد. اعتراضاتی که عمدتاًً ناشی از کم اطلاعی درباره وظایف و اختیارات شورای عالی امنیت ملی است. جالب این است که «جان کری» وزیر خارجه وقت آمریکا ضمن اعلام خطر درباره چنین تحرکاتی، از ضرورت تحریک احساسات ملی ایرانیان در مقابل گسترش روابط دوطرفه ایران و روسیه سخن می گوید.
حال سؤال این است که چرا وزیر امور خارجه آمریکا باید از گسترش روابط ایران و روسیه احساس خطر کند و از تحریک احساسات ملی ایرانی ها سخن بگوید؟ اکنون و در مورد روابط ایران و چین هم دقیقاًً همین الگو در حال تکرار است.
نگاه به شرق
ایران به صورت بالقوه این توانایی را دارد که جریان انرژی به سمت شرق را با همکاری چینی ها تضمین کند چنان که برای اولین بار یک رزمایش سه جانبه بین ایران، چین و روسیه در بندر چابهار برگزار شد. علاوه بر این، ایران همانند چین درخصوص عدم دخالت قدرت های بزرگ در امور داخلی کشورها هم نظر و خواهان به وجود آمدن نوعی از نظام چندقطبی در دنیا است. کنار گذاشتن تمام قطعات این پازل نشان می دهد که جهت گیری حرکت ایران به سمت شرق کاملاًً درست و بجا بوده است.
تعامل آلمان با چین
با افزایش تنش میان آلمان و آمریکا برسر تجارت و امنیت؛ آلمان ها چرخش بیشتری به شرق داشته اند. همچنین آلمان نسبت به همپیمانان غربی خود واکنش ملایم تری به اقدامات چین از جمله در ماجرای هنگ کنگ یا کرونا داشته است.
این نشریه آمریکایی در ادامه نوشت: مرکل در هفته های گذشته گفته بود روابط با چین از اهمیت استراتژیک برخوردار است.
از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ که تقاضا از سمت آمریکا کم شد آلمان برای صادرات، نگاه خود را به چین دوخت؛ بطوریکه هم اکنون یک سوم تجارت اتحادیه اروپا با چین در اختیار آلمان است.چین و اتحادیه اروپا قرار است یک توافق نامه تجاری امضا کنند که هدف اصلی آن بهبود شرایط شرکت های اروپایی به ویژه آلمانی ها در چین است.
آزمون چین و آمریکا در کرونا
پس از شیوع کرونا، آمریکا و اروپا به هیچ عنوان از تحریم های ضدایرانی کوتاه نیامده و حتی کرونا را بهانه ای برای امتیازگیری جدید از ایران قرار دادند. اما در سوی مقابل، دولت چین با حسن نیت برخورد کرده و اقدامات قابل توجهی انجام داد.
در برهه ای که اروپایی ها با اقدام توهین آمیز و مغرضانه «حضور پزشکان بدون مرز»، در پی اجرای اقدامات ضدایرانی بودند. محموله های اقلام بهداشتی یکی پس از دیگری از چین وارد ایران شد.
در فروردین ماه یک منبع آگاه در وزارت بهداشت در مصاحبه با ایسنا گفته بود محموله گروه اعزامی سازمان پزشکان بدون مرز، ارزشی کمتر از ۲۰ هزار دلار داشته و اقلام اهدایی آن تنها شامل ۱۰۰۰ عدد ماسک و تعدادی گان پزشکی بود.
این گروه یک چادر برای برپایی بیمارستان ۴۰ تخت خوابی همراه داشتند که جزو اقلام اهدایی نبوده و بصورت امانی بود. همچنین هیچ متخصصی مرتبط با ویروس کرونا نیز همراه این گروه نبوده است.
در همان مقطع، محمد کشاورززاده، سفیر ایران در پکن گفته بود:«تاکنون کمک های دولتی و مردمی چین با ۲۸ پرواز طبق جدول پیوست از شهرهای پکن، شانگهای و گوانجو به کشورمان ارسال شده است…بیش از ده میلیون ماسک، ۵۰۰ هزار کیت تشخیص کرونا، ۳۰۰ هزار جراحی و لباس ایزوله، دو میلیون و ۲۰۰ هزار دستکش، ۳۵۰ ونتیلاتور، ۵۰۰ اتاق پیش ساخته بیمارستانی و انواع دارو و تجهیزات بیمارستانی از جمله این کمک ها می باشد». همان طور که پیش از این نیز ذکر شد، توسعه روابط چین و ایران به هیچ عنوان خوشایند واشنگتن نیست. برای همین رسانه های دولت آمریکا و پادوهای رسانه ای واشنگتن در حال هجمه به این تفاهم نامه هستند.