روز یک شنبه ۲۳ اردیبهشت نشست خبری با موضوع “بررسی ابعاد و زوایای خروج آمریکا از برجام” با حضور حجت الاسلام محمود نبویان نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، سید حسین نقوی حسینی نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی ودکتر فؤاد ایزدی استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل سیاسی برگزار شد. دکتر نبویان در این نشست با اشاره به یکی از سخنرانی های وندی شرمن اظهار داشت: شرمن در یکی از سخنرانی هایش جمله جالبی دارد که می گوید “قبل از برجام تحریم های ما جلو می رفت و صنعت هسته ای ایران هم در حال پیشرفت بود.” در حالی که کارایی تحریم های آمریکا در حال کم اثر شدن بود. همان طور که از سال ۸۹ به بعد قطعنامه ای علیه ما صادر نشد. آنها می گویند “ما همه صنعت هسته ای را از ایران گرفتیم و تحریم ها هم سر جای خودش باقی است”. ** قرار بود از سال ۹۴ ارتباط بانکی ایران با بانک های اروپایی برقرار شود وی با اشاره به آیه قرآن مبنی بر بدعهد بودن دشمنان اسلام گفت: الآن آمریکایی ها و اروپایی ها در معاهده ای که با آنها بسته ایم بدعهدی کردند. قرار بود براساس برجام از سال ۹۴ ارتباط ما با بانک های اروپایی برقرار شود که تاکنون هیچ ارتباطی با بانک های اروپایی برقرار نشده است. نماینده سابق مجلس در ادامه با اشاره به کتاب “امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای” نوشته حسن روحانی، تصریح کرد: بر اساس این کتاب یکی از مشکلات کشور ما “نگاه بدبینانه به دنیای غرب” است. این مسئله نشان می دهد آقای روحانی معتقد به دیپلماسی دینی نیست لذا ما با آقای ظریف و آقای روحانی مشکلی بنیادین در زمینه دیپلماسی داریم. در جای دیگری از این کتاب می گوید “هرگاه گزارش دهی به رده های بالا درست انجام نشده تصمیم ها اشتباه بوده است”. نبویان تصریح کرد: ما در نطنز به توانمندی سانتریفیوژ تا نسل ۸ رسیدیم که به دستور آمریکا جمع آوری شد. ۱۶ هزار سانتریفیوژ نسل یک داشتیم که آن هم به دستور آمریکا به ۵ هزار و ۶۰ رسید. به ما گفتند “هرچه غنی سازی ۲۰ درصد دارید نابود کنید”. گفتیم “برای بیمارانمان چگونه دارو تهیه کنیم؟”، طبق برجام گفتند “به شما ۵ کیلو ۵ کیلو اورانیوم می دهیم”. وی با اشاره به موقعیت مناسب فردو که امکان حمله موشکی به آن وجود ندارد، تأکید کرد: آمریکا دستور غنی سازی در فردو را به طور کلی ممنوع کرد. حتی متخصصان هسته ای اجازه ندارند آنجا دانش هسته ای خود را تکمیل کنند و طبق متن برجام ممنوع است. نماینده سابق مجلس افزود: ما در فردو دو هزار و ۵۰۰ سانتریفیوژ نصب کرده داشتیم که همه باید جمع می شد اما رهبری گفتند ۱۰۴۴ سانتریفیوژ آن حفظ شود. برای مابقی آنها اجازه انبارشدن در فردو را نداشتیم و آمریکایی ها گفتند این انبار سانتریفیوژ در نطنز اصفهان باشد. ** ضامن اقدامات ایران در برجام آژانس بین المللی بود و آمریکا ضامنی نداشت وی با اشاره به صحبت های رهبری مبنی بر اینکه “باید در برجام به تعهداتمان گام به گام عمل می کردیم”، گفت: آقای ظریف و روحانی ابتدا کل تعهدات ما را اجرا کردند؛ ضامن اقدامات و تعهدات ما آژانس بین المللی بود. در مجلس از آقای عراقچی پرسیدم “چه کسی ضامن انجام تعهدات آمریکا در برجام است؟”، گفت “هیچ سازمانی”. نماینده سابق مجلس با ابراز اینکه “افرادی که برای مذاکره فرستادیم افراد ضعیفی بودند”، تصریح کرد: مطمئنم هیچ کسی متن برجام را درست نخواند، حتی اعضای تیم مذاکره کننده هم برجام را درست نخواندند. ۲۳ تیر روز امضای برجام آقای روحانی گفت “محدودیتی بیشتر از ۸ سال را نپذیرفتیم” در حالی که در برجام محدودیت های ۵ سال، ۱۰ سال، ۱۲ سال و ۲۵ سال و تا ابد داریم؛ طبق آن نطنز تا ابد قابلیت غنی سازی نخواهد داشت. نبویان خاطرنشان کرد: من خطاب به آقای روحانی می گویم “شما یا دروغ گفتید که امام صادق می گوید دروغگو قابل اعتماد نیست و اگر دروغ نگفتید که بدتر یعنی برجام را نخواندید و اگر آن را نخواندید، چرا امضا کردید؟”، آقای ظریف در مجلس گفتند “هر جا حرف تحریم در برجام آمده کنارش کلمه لغو قرار گرفته است”. در متن برجام ۴ بخش را به ایشان نشان دادیم که کلمه تحریم با تعلیق آمده بود؛ خود ایشان به من گفتند که “این را ندیدم”. **وضعیت فعلی «برجام» از زبان فواد ایزدی فواد ایزدی کارشناس روابط بین الملل در این نشست اظهار داشت: در همه متونی که بین افراد نوشته می شود یک روش اعتراض وجود دارد، در برجام هم یک روش اعتراض دیده می شود اما یکی از ضعف های ساختاری برجام بحث پیگیری اعتراض در نقض آن بود. متأسفانه متن به گونه ای نوشته شده است که ایران نتواند از آن استفاده کند. وی با بیان اینکه برجام مشکلات متعددی دارد، گفت: اگر بخواهیم یک مشکل اصلی را در برجام نام ببریم این است که طرف مقابل متوجه شده بود که تیم ایرانی از پای میز مذاکره بلند نخواهند شد. شاید این مهمترین دلیل بد بودن متن بود که این “گرا” را آقای روحانی به آنها داده بود. آمریکایی ها می دانستند در دوره بعد برجام هم ایران در برجام خواهد ماند و یکی از نشانه های آن این که پس از سخنرانی آقای روحانی در مشهد ترامپ سخنرانی اش درباره خروج از برجام را چند روز جلوتر انداخت. در واقع ترامپ به این نتیجه رسید که می شود، توافق بهتری صورت داد. ** راهکار های ظریف برای شرایط کنونی برجام این کارشناس مسائل بین الملل در ادامه با اشاره به دلیل وضعیت فعلی برجام خاطرنشان کرد: طرف مقابل فهمیده که ایران در برجام می ماند و ما اکنون گزینه های خیلی خوبی پیش رویمان نداریم. ایزدی با اشاره به گزینه های ظریف برای شرایط کنونی گفت: آقای ظریف سه گزینه را مطرح کردند؛ اول شکایت کردن است که من فکر نمی کنم عملا به جایی برسد و به درد ما نخواهد خورد. گزینه بعدی خروج از برجام است که بازهم به نظر من در وضعیت کنونی کمی زود است. هر چند ما در نهایت به آن سمت می رویم و یک گزینه سومی مطرح کردند که خروج از “ان.پی.تی” هستند. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به نقض برجام از سوی آمریکا و افزایش فشارها بر ایران اضافه کرد: قبل از دولت آقای روحانی روش هایی برای دور زدن تحریم داشتیم که با آن کشور را اداره می کردیم اما اکنون مسیرهای دور زدن تحریم در این دولت به طور کلی بسته شده است. اکنون با توجه به اینکه رابطه میان ایران و آمریکا حل شدنی نیست و فشارها بر کشورمان افزایش خواهد یافت، بحث دور زدن تحریم ها پررنگ تر از گذشته است. **سند ۹ بندی رهبرانقلاب درباره برجام باید بازخوانی شود در این نشست سیدحسین نقوی حسینی با بیان اینکه برجام و وقایع اطراف آن باید بازخوانی شود، گفت: برجام یک سری اسناد بالادستی دارد که باید بازخوانی شود .رهبری هم یک سند بالادستی درباره برجام صادر کردند که ۹ بند داشت که همه باید بازخوانی شود. اینکه اگر ما به آن سند عمل می کردیم چه اتفاقی می افتاد؟ حالا که عمل نکردیم چه اتفاقی افتاده است؟ و اتفاقاتی از قبیل اینکه چرا برجام به مدت ۲۰ دقیقه در مجلس تصویب شد، باید بازخوانی شود. وی با بیان اینکه ما می دانستیم آمریکا به این نقطه خواهد رسید، خاطرنشان کرد: آمریکایی ها الان طبق منطق و چارچوب خودشان حرکت می کنند، آنها “گرا” را گرفته اند که ایران پای برجام می ماند. همانطور که ترامپ در مصاحبه اخیرش گفته که ایران پای میز مذاکره خواهد آمد و درباره همه چیزهایی که ما می خواهیم مذاکره می کند. نماینده مردم ورامین در مجلس با اشاره به وضعیت کنونی در برجام خاطرنشان کرد: با این وضعیتی که برای برجام اتفاق افتاده اروپایی ها دست و پای ما را در قالب تعهدی به نام برجام می بندند و آمریکا که از این تعهد خارج شده است، بدون هیچ تعهدی به ما فشار وارد می کند. **اروپایی ها در کشمکش برجام طرف آمریکا را می گیرند نقوی حسینی با اشاره به حجم بالای مراوادات اروپایی ها با آمریکایی ها گفت: اروپایی ها با آمریکایی ها ۴۵۰ میلیارد دلار مراوده اقتصادی دارند، در حالی که با ایران این مبلغ تنها ۱۵ میلیارد دلار است. آیا برای اروپایی ها عقلانی است که ۴۵۰ میلیارد دلار را رها کرده و ۱۵ میلیارد دلار را بچسبند. طبیعی است که در کشمکش میان ایران و آمریکا در قضیه برجام اروپایی ها طرف آمریکا را خواهند گرفت با توجه به اینکه شرکت های اروپایی غالبا خصوصی و سهامداران آنها صهیونیست ها و آمریکایی ها هستند. وی در ادامه با بیان اینکه ما باید مسئولیت مردم را به آنها یادآور شویم، اضافه کرد: مسئولیت مردم در روند کشور اهمیت بسیاری دارد. اینکه در انتخابات، انتخاب درستی داشته باشند و در قالب جمهوریت جمهوری اسلامی فعالیت درستی انجام دهند.