علی خضریان:
اصلاح چرخه گردش نخبگان یکی از راهکارهای افزایش مشارکت است/ سیاست پدرخوانده‌ای به جای سیاست حزبی منجر به کاهش مشارکت سیاسی است
علی خضریان نماینده مجلس و عضو شورای مرکزی جبهه پایداری در نشست اعلام موجودیت سازمان جوانان جبهه پایداری که در دانشکده پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد، با بیان اینکه در حالی چهل و پنجمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی را جشن می‌گیریم که با گذشت همه این سال‌ها دشمنان این انقلاب همچنان با سناریوهای متعدد جهت از میان برداشتن انقلاب اسلامی در تلاش هستند، افزود: سناریوهایی از قبیل کودتای نظامی، تقویت قومیت گرایی برای جدایی طلبی، تهاجم خارجی، ترورهای متعدد شخصیت‌های فکری و سیاسی و حتی مردم عادی، تحریم، و حتی نفوذ فکری نیروهای غیرانقلابی در ساختارهای حکمرانی از مهمترین اقدامات عملی دشمنان برای زمین‌گیر کردن انقلاب اسلامی بوده است. که عموماً با شکست دشمنان و در مقاطعی نیز منجر به وارد کردن ضربه‌هایی به انقلاب شده است.
وی افزود: یکی از سناریوهای اصلی و محور اصلی تبلیغات خشم آلود دشمنان انقلاب و کشور ما در همه این سال‌ها دشمنی با امام بزرگوار و اندیشه‌های ایشان و به محاق بردن روحیه و تفکر انقلابی با استفاده از ابزارهای گوناگون فکری، هنری و رسانه‌ای است. البته باید بپذیریم که دشمنان انقلاب اسلامی برای مقابله با حرکت ملت انقلابی ایران جز این چاره‌ای هم ندارند. چرا که عامل اصلی این حرکت و پایداری ملت ایران، فلسفه سیاسی و مکتب سیاسی امام عظیم‌الشأن و حفظ روحیه انقلابی در بدنه اجتماعی است.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با تأکید بر نهضت بازخوانی اندیشه‌های امام خمینی(ره) و همچنین مرور سیره انقلابی حضرت امام(ره) گفت: برای نسلی که در آستانه تحویل گرفتن مسئولیت‌های مختلف قرار گرفته و از امام راحل به دلیل تغییر نسلی کمتر شنیده است، بازخوانی آثار امام(ره) ضروری به نظر می‌رسد. بیش از بیست جلد کتاب از صحبت‌های حضرت امام(ره) جمع آوری که کمتر توسط قشر جوان و مجامع عمومی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. ضمن اینکه در کنار نسل جوان، بازخوانی این اندیشه‌ها برای نسل‌های اول و دوم انقلاب هم به نوعی تذکر است. چرا که برخی از کسانی که امام راحل را درک کردند، آرام آرام خط عوض کردند. تا جایی که عده‌ای صرفاً یک پوسته‌ای از امام خمینی(ره) را حفظ کردند و این احساس وجود دارد که خط و فکر‌ها حتی در نسل ابتدایی انقلاب نیز به هم ریخته است.
نویسنده کتاب رفتار با مخالفان در اندیشه و سیره سیاسی امام خمینی(ره) با بیان اینکه خط امام محکماتی دارد که باید آنها را شناخت و نباید اجازه داده شود به نام امام(ره) این محکمات تحریف شود، افزود: نگاه امام خمینی(ره) به مردم‌سالاری دینی و ایمان به مردم، تکلیف نقش و جایگاه مردم را در نظام اسلامی مشخص کرده است. ایجاد یک نظم سیاسی جدید در ایران با ایجاد و تأسیس نظام جمهوری اسلامی در زمانی صورت پذیرفت که اگر از منظر جامعه شناسی سیاسی دوران اول انقلاب را مطالعه کنیم، متوجه می‌شویم که با هژمونی حضرت امام(ره) حتی اگر به شعار حکومت اسلامی نیز تبدیل می‌شد، بر اساس شرایط اجتماعی سال‌های ابتدایی انقلاب، بعید بود با مخالفت اجتماعی مواجه شود. این مسأله از این لحاظ اهمیت دارد که بدانیم طرح مردم‌سالاری دینی در ایران از سوی امام(ره) بر مبنای باور و اعتقاد قلبی ایشان به مردم بوده است. لذا یکی از محکمات خط امام مردم‌سالاری دینی است و کسانی که با هر وسیله‌ای تلاش می‌کنند مردم را از عرصه مشارکت در اداره امور جمعی دور کنند، نمی‌توانند ادعا کنند که در خط امام قدم بر می‌دارند.
خضریان با انتقاد از رویکرد بخش مهمی از گروه‌های سیاسی در موضوع ایفای نقش جدی برای افزایش مشارکت سیاسی، گفت: امروز شاهدیم که در بحث مشارکت سیاسی مردم در انتخابات، جریانات سیاسی و نخبگانی کمترین نقش را برای خود در نظر می‌گیرند. این در حالی است که مشارکت در انتخابات باید در سه سطح حکومت، مردم و نخبگان بررسی شود. یکی از مهمترین سطوح که همچنان کمتر دیده می‌شود، سطح نخبگانی است که شامل همه جریانات سیاسی احزاب و تشکل‌ها و فعالین اجتماعی می‌شود و دلیل اینکه کمتر به آن پرداخته شده این است که خود این جریانات سیاسی دارای رسانه و تریبون هستند و به همین دلیل نقش و مسئولیت خود را نادیده می‌گیرند و با آدرس غلط دادن تمام اتهامات را به سمت حکومت و شورای نگهبان می‌گیرند تا خود را از مسئولیت اجتماعی که برعهده دارند، معاف کنند و از خود سلب مسئولیت کنند. و آنجا که رأی قانونی شورای نگهبان و یا رأی مردم را برخلاف خود ببینند با اتهاماتی همچون تقلب در انتخابات و یا اتهام زنی به شورای نگهبان از مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند.
عضو شورای مرکزی جبهه پایداری با انتقاد از نگاه تک ساحتی برخی گروه‌های سیاسی به موضوع نقش احراز صلاحیت در افزایش مشارکت در انتخابات، افزود: بالاترین سطح احراز صلاحیت‌هایی که می‌شود از استانداردهایی که در جمهوری اسلامی هست گذر کرد، در انتخابات شورای شهر دوم رقم می‌خورد. حتی اعضای نهضت آزادی با کراوات تبلیغاتشان را در سطح شهر تهران زده بودند، یعنی آنها هم تأیید شده بودند؛ برگزار کننده انتخابات نیز دولت اصلاحات بود. اما این انتخابات با مشارکت ۱۳ درصدی پایین‌ترین مشارکت سیاسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران را رقم زد. این موضوع نشان می‌دهد مسأله مشارکت صرفاً مسأله تأیید یا رد صلاحیت نیست.
خضریان درباره نقش نخبگان در مشارکت سیاسی اظهار کرد: در سطح نخبگان باید به اهمیت مسؤلیت‌پذیری اشاره کرد، بد کارکردی، کج کارکردی، کم کارکردی و بی کارکردی نخبگان در زمان پذیرش مسئولیت موجب کاهش مشارکت مردم در انتخابات بعدی کشور می‌شود. ما عموم مشکلاتمان در کشور از بی کارکردی و کم کارکردی نخبگان در زمان مسئولیت است. نخبگان در خصوص کم کارکردی و بد کارکردی هیچ مسئولیتی قبول نمی‌کنند.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس خاطرنشان کرد: کلید مشارکت مردم در انتخابات، اعتماد عمومی است و عدم مسئولیت پذیری نخبگان و گروه‌های سیاسی در زمان پذیرش مسئولیت باعث آسیب رساندن به اعتماد عمومی می‌شود و اگر اعتماد عمومی آسیب ببیند مشارکت مردم نیز کاهش پیدا می‌کند.
خضریان با اشاره به نقش نخبگان در ارتباط میان حاکمیت و مردم هم گفت: اعتماد میان مردم و حکومت می‌تواند توسط نخبگان تنظیم شود و این موضوع در مشارکت تأثیر گذار است. یکی از کار ویژه‌های نخبگان و احزاب، بازسازی مداوم بین حکومت و خودشان و همچنین خودشان و حکومت است و یکی از کار ویژه‌های دیگر میانجی‌گری میان مردم و حکومت است.
وی افزود: برخی نخبگان و احزاب در فضای سیاسی با یک خوانش رادیکال از مردم به حکومت و از حکومت به مردم باعث ایجاد فضای نامناسبی شده‌اند؛ به طوریکه مدام از مردم پیش حکومت و از حکومت پیش مردم بدگویی می‌کنند. به طور مثال اقدام فردی از یک طبقه خاص را که در یک کنسرت بروز می‌کند به کل جامعه تعمیم می‌دهند و تلاش می‌کنند جامعه را پیش چشم حکومت خراب کنند. و از طرف دیگر عمل خطای یکی از کارگزاران و مسئولان نظام را به کل سیستم تعمیم می‌دهند تا در نهایت مردم را به کل حکومت بدبین کنند.
خضریان ادامه داد: همین‌ها وقتی راهپیمایی بزرگی در روز عید غدیر برگزار می‌شود که بر مبنای شادی اجتماعی است، می‌بینید به آن نمی‌پردازند و وقتی هم که می‌پردازند تلاش می‌کنند با حاشیه‌سازی پیرامون آن، مانع دیده شدن اصل آن شوند. در حالیکه می‌توانستند حتی این راهپیمایی را به نفع خودشان مصادره کنند.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس با بیان اینکه کسانی که می‌خواهند در قانون باشند نه بر قانون، در قدرت باشند نه بر قدرت، ما به ازای قدرتی که حکومت به آنها عطا می‌کند وظیفه‌شان این است که اعتماد میان مردم و حکومت را افزایش و ترمیم کنند، بیان کرد: این شدنی نیست که در عین بهره‌مندی نخبگان و احزاب از مواهب حکومت، توأمان علیه آن اقدام کنند.
وی ادامه داد: بخشی دیگر از تلاش جمعی نخبگان باید در مسیر نفی سیاست‌ورزی رفاقتی و فامیلی باشد، مردم می‌پرسند مکانیزم گزینش نخبگان در احزاب به چه شکلی است؟ در دولت‌ها به چه شکلی است؟ مرامنامه شایستگی و معرفی افراد به مردم از سوی گروه‌های سیاسی بر اساس شاخص‌ها برای انتخابات کجاست؟ چرا به مردم نمی‌گوییم که فلان وزیر را چرا انتخاب کردیم؟ مردم توزیع مناصب و توزیع منافع را می‌بینند. در دولت‌های مختلف هم دیدند. باید از خودمان بپرسیم چرا مردم در چنین شرایطی باید به لیستی که از سوی احزاب و نخبگان برای مشارکت مردم در انتخابات معرفی می‌شود، اعتماد کنند و رأی بدهند؟ این رفتار را با رفتار مقام معظم رهبری مقایسه کنید، ایشان فعالیت خویشاوندان خود را از مناسب دولتی منع کردند.
خضریان گفت: اصلاح چرخه گردش نخبگان در کشور یکی از راهکارهای افزایش مشارکت است، نظریه پردازی در فضای غیرواقعی و انتقاد از حکومت در همه شرایط رفتار درستی نیست علاوه بر این نخبگان در زمانی که رأی مردم همسو با آنها نیست نباید آنها را تمسخر کنند. این فرایند باید تغییر پیدا کند.
خضریان در ادامه با انتقاد از فعال شدن روندهای غیر مردم‌سالار علیه روندهای مردم‌سالار، ادامه داد: سیاست پدرخوانده‌ای به جای سیاست حزبی باعث شده تا تکثر سیاسی که واقعی است نادیده انگاشته شود و این خود دلیل دیگری بر کاهش مشارکت سیاسی است.
وقتی یک جمع محدود قرار است با اسم رمز شرایط حساس کنونی به جای همه نخبگان و احزاب با تفاوت دیدگاه‌های طبیعی که نشأت گرفته از بخشی از جامعه است، تصمیم بگیرند حتماً امکان تحقق مطالبات اجتماعی را ندارد و انگیزه‌های جامعه برای حمایت از آن نیز کاهش می‌یابد.
نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با بیان اینکه در طول ادوار مختلف افراد ناکارآمد و یا فاسد و قاتل توسط همین پدرخوانده‌ها به قدرت رسیدند، افزود: چرا پس از اینکه این افراد به انحراف رفتند، کسی پاسخگو نیست؟ در حالی که پاسخگویی از اصول مردم‌سالاری است. چرا پس از وقایع آبان ۱۳۹۸ فردی مثل آقای خاتمی نمی‌آید پاسخ بدهد، مگر دولت وقت با «تکرار» ایشان سر کار نیامده بود؟
خضریان وجود آگاهی کاذب در جامعه سیاسی ایران را یکی دیگر از چالش‌های کاهش مشارکت سیاسی دانست و افزود: امروز بخش جدی رسانه‌ای کشور که از سوی گروه‌های سیاسی مدیریت می‌شوند، آگاهی کاذب تولید می‌کنند و آگاهی بخشی سیاسی نمی‌کنند. آگاهی بخشی سیاسی یعنی احزاب و گروه‌های سیاسی اهداف و شیوه عمل خودشان را به جامعه نشان دهند. اما امروز برخی از این سیاسیون و نخبگان به جای اینکه اهداف و شیوه عمل خودشان را برای مردم روشن کنند، مدام در حال تخریب و دروغ‌پردازی علیه دیگری هستند تا از دل ایجاد یک هراس خیالی از رقیب سیاسی بتوانند به قدرت برسند. غافل از اینکه این رفتار نه تنها باعث اقبال اجتماعی به ایشان نمی‌شود، بلکه باعث کاهش مشارکت خواهد شد.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس ادامه داد: توجه نخبگان به مصالح عامه موضوع دیگری است که در افزایش مشارکت مردم نقش مهمی دارد. این موضوع با دو چیز در تعارض است، یکی مصالح خاصه و دیگری در برابر خواست‌های طبقاتی است. گاهی منافع شخصی بر منافع عمومی رجحان پیدا می‌کند. جریان دانشجویی باید در مقابل این موضوع بایستد و منافع و مصالح ملی را مطالبه کند.
عضو شورای مرکزی جبهه پایداری با بیان اینکه افزایش مشارکت سیاسی نیازمند طرح شفاف ایده‌های حکمرانی است، افزود: ضرورت دارد تا گروه‌های سیاسی از ایده‌های حکمرانی خود صحبت کنند. و به طور صریح با مردم در خصوص برنامه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و راه‌های برون رفت از مشکلات صحبت کنند.
خضریان در پایان در خصوص انتخابات پیش‌رو افزود: مگر می‌شود بدون توجه به ایده‌های حکمرانی فردی را با دو جلد کتاب در حمایت از برجام با فرد دیگری با شش جلد کتاب در نقد برجام در یک لیست انتخاباتی قرار داد و از جامعه انتظار داشت که به چنین لیستی رأی بدهند. حتماً چنین رفتاری در صورت وقوع با چالش جدی در محیط اجتماعی مواجه خواهد شد.