آیت الله مصباح یزدی؛ پیشگام تاسیس حقوق اساسی اسلام و فقه سیاسی

مجتبی شاهوار: صحبت در خصوص شخصیت علمی،فقاهتی،و فلسفی حضرت آیت الله مصباح یزدی ﴿قَدَّسَ اللهُ نَفسَهُ الزَّکیه﴾ فراوان است و آنچنان آن مرحوم حکیم ذوالفنونی بودند که در تمامی ابعاد دارای شخصیت برجسته علمی،فقاهتی و انقلابی داشتند. در مجموع همان تعابیری که رهبر معظم انقلاب﴿مُدَّ ظِلُّه العالی﴾ در مورد ایشان به کاربردند:

یک حکیم،مجاهد، و فقیه برازنده آیت الله مصباح است.

آما آنچه که باعث شده که دشمنان انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی و جریان لیبرالیسیم داخلی و هواداران فتنه که از دهه هفتاد تا کنون با آیت الله مصباح(ره)عناد و دشمنی داشته باشند،به عقیده بنده قطعا حوزه فقاهتی و صرف ایشان یا فلسفی ایشان و مباحث این چنینی در حوزه تخصصی خودش نیست بلکه وقتی میخواهیم آیت الله مصباح(ره) را ارزیابی کنیم باید برگردیم به یک صدسال سابقه قانونگذاری در ایران و باید برگردیم به ادوار مختلف فقه شیعه و دوران صفویه که در واقع دوره مشروعیت بخشی به مذهب رسمی تشیع در کشور بود و قبل تر از آن آل بویه بود که شروع فقاهت حکومتی شیعه از آن عهد شروع شد.

طبیعتا آن دوران هم متاثر از دوران اجتهاد،که قدما از فقها و متقدمین از جمله مرحومان شیخ مفید،سید مرتضی،شهید اول،شهیدثانی،شیخ بهایی،شیخ طوسی (ره مجمعیا) بودند و قبل از دوره اجتهاد دوره تشریع بود که در زمان حیات معصومین(س) و از زمانی که غیبت صغری آغاز شد نواب عام امام عصر(عج)بودند و بعد از آن غیبت کبری آغاز شد متقدمین از فقها این نهضت را ادامه دادند تا عهد صفویه و بعد هم که دوره رکود به وجود آمد و بعد هم دوره باسازی و هویت یابی بود که با مشروطه توامان شد مرحوم وحید بهبهانی(ره)،مرحوم آقاشیخ جعفر کاشف الغطا(ره) و دوران مشروطه مشروعه که نظریه والایه شهید شیخ فضل الله نوری در این زمان بود و بعد از آن دوران شکوفایه اسلام رقم خورد که حضرت امام آقا سید روح الله موسوی خمینی(ره)،این دوران را بنیاد نهادند.

ما دوران های مختلفی را که برسی می کنیم،آن وقت که به یومناهذا که میرسیم میبینیم که آیت الله مصباح(ره)میراث داره یک چنین عقبه عظیمی است برای حوزه فقه حکومتی البته بزرگان دیگری هم در عصر حاضر مثل مرحوم آیت الله عمید زنجانی(ره) و همچنین رهبر عظیم الشان انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای (حفظه الله) در این خصوص پیش گام هستند اما در حوزه تئوریک ما بی نظیر میدانیم آیت الله مصباح(ره) را و طبیعتا پارامتر و ویژگی هایی که مرحوم آیت مصباح(ره)بر حکومت دینی مشخص می کنند و برای حاکم دینی در واقع برمیشمارند که اجتهاد در فقه باید داشته باشد،تقوا و صلاحیت اخلاقی داشته باشد و آگاه به مصالح اجتماعی داشته باشد طبیعتا فقاهت سیاسی شیعه را ایشان یک نگاه ژرفی داشتند در حوزه نظام سازی، فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی که در واقع میتوانیم بگوییم آیت الله مصباح(ره)پیش گام تاسیس حقوق اساسی اسلام بودند.

مقوله مهم تحول در حوزه علوم انسانی اسلامی مسئولیت موسسه آموزشی پژوهشی حضرت امام خمینی(ره)که تحت مدیرت حضرت آیت الله مصباح(ره) بود و در واقع فرمان و دکترین راهبرد اصلی رهبری معظم انقلاب اسلامی بوده و کسی که لبیک گفت در حوزه آیت الله مصباح(ره)بودند.

ایشان در کتاب های مختلفی که به تالیفاتی پرداختند و هم در کتاب حکومت اسلامی در ولایت فقیه و همچنین در کتاب نظریه سیاسی اسلام و سایر منشوراتی که که از معظم له به جا هست،عقیده داشتند که اختیارات ولی فقه فراتر از قانون اساسی است(اصولا بر قانون اساسی)است در دوم خرداد آن حلقه کیان و در واقع جبهه اصلاحات بر این بودند که ولایت فقیه در قانون اساسی است به این معنی که قانون اساسی اصولی دارد مثال اصل ۱۱۰ قانون اساسی که اختیارات رهبری را بیان نموده اما نگرشی که آیت الله مصباح(ره)در فقه سیاسی داشتند و در همان عهد در خطبه های پیش از نماز جمعه در تهران یاد می فرمودند و همچنین در دوره های طرح ولایت بنیان نهادند تئوریه ولایت فقیه را یک بار دیگر زنده کردند و اختیارات ولی فقیه را فراتر از قانون اساسی که به قولی(بر قانون اساسی میدانستند)و در برابر گرایش پروتستانیسم اسلامی و توطئه علیه اسلام که هاشم آقاجری در سال ۸۱ این را علنی کرد و امثال عبدالکریم سروش و دیگران دنبال این مقوله بودند به شکل نظری ولی هاشم آقاجری در حوزه ژورنالیسمی و حوزه مطبوعات این موضوع را مطرح کرد و در واقع می شود گفت آیت الله مصباح(ره)بودند که با این تفکر و خطر اصلاح گری ناشیانه در حوزه اسلام به معنای حذف حذف قواعد و مبانی اصلی حکومت دینی پرداختند و به این موارد اشاره کردند و ایشان در کتاب نظریه سیاسی اسلام محور های سه گانه توطئه فرهنگی برشماردند که آن موارد ترویج تفکر جدایی دین از سیاست،انکار ولایت فقیه و خدشه در شکل ولایت فقه است و ایشان با بیان شیوا گام به گام این را تشریح کردند که دشمنان و معاندین نظام و انقلاب اسلامی که در واقع سکولاریسم بودنه جامعه اسلامی ما چه نقشه های شوم و پلیدی دارند و در خصوص ولایت فقیه ایشان قائل بر این بودند که ولی فقیه بحث مسائل حکومت و کیفیت مدیریتی جامعه است و در مجموع چون ایشان به تعبیری رهبری معظم انقلاب حکیم بودند،تسلط بسیار والایی بر مبنای فلسفی(فلسفه ملاصدرا،فلسفه اشراق،فلسفه مشا،و حتی فلسفه فلوطینو ارسطو و قدمای فلسفه عهد باستان داشتند و استاد مسلمه فلسفه بودند و اهتمام بیشتر ایشون میشود گفت از بین فقه و اصول بیشتر به سمت فلسفه کلام بود که نیاز جامعه است و خلاهای فکری و تئوریک مبانی انقلاب اسلامی را با فلسفه سیاسی تکمیل کردند و در مجموع میتوانیم بگوییم که هنر آیت الله مصباح(ره)بهره گیری از روش فلسفی در فقه حکومتی بود.

حال این نقطه ای است که دشمنان در دوم خرداد آن مرحوم را مورد ترور شخصیتی قرار دادند و با الفاظ نا زیبا از وجود مبارک ایشان نام میبردند به عنوان تئوریسی کردن خشونت خطاب قرار میدادند که در پی ترور شخصیتی آیت الله مصباح(ره) بر می آمدند به این دلیل که ایشان دست گذاشته بود روی حوزه اصلی که هدف دشمنان اسلام برای زدن و زدودن مبانی فقاهت سیاسی شیعه در نظام جمهوری اسلامی ایران هست که الحمدالله خداوند متعال معید ایشان بود،منصور بودند و در واقع به دلیل این که ایشان پشتیبان رهبر معظم انقلاب اسلامی بودند،توانستند با روشنگری ها و تربیت شاگردان آثار و برکاتی فراوانی در نظام و انقلاب اسلامی داشته باشند و اینها باقیات و صالحات است که جاری است و هزاران شاگرد و مصاحب و همنشین با آیت الله مصباح(ره) امروزه این تفکرات را دنبال می کنند و انشاالله دشمنان ماهم طرفی نخواهند بست.

خداوند روح مطهر ایشان را با معصومین(ع) محشور و مانوس بدارد.