مقام معظم رهبری در دیدار اعضای ستاد برگزاری همایش علّامه جزایری: علامه جزایری در تبحّر و احاطه بر حدیث شیعه شخصیّت بسیار برجسته ای بود

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی جبهه پایداری انقلاب اسلامی به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای متن بیانات رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اعضای ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت علّامه سیّد نعمت الله جزایری(۱) صبح امروز (پنجشنبه ۱۰ اسفند) توسط آیت الله سیدمحمدعلی موسوی جزایری نماینده ولی فقیه در استان خوزستان و امام جمعه اهواز در این کنگره در شهرستان شوشتر قرائت شد. متن بیانات معظم له بدین شرح است: بسم اللّه الرّحمن الرّحیم خیلی متشکّریم از جناب آقای جزائری و بقیّه ی آقایان که به فکر افتادند این شخصیّت بزرگ و گمنام را معرفی کنند. گمنام از این جهت که اگر چه مرحوم سیّد نعمت اللّه جزائری با دو کتاب معروف است: زهر الرّبیع و انوار نعمانیّه(۲)، لکن شأن مرحوم سیّدنعمت اللّه خیلی بالاتر از اینها است. ایشان، هم فقیه بودند فقیه ماهری است مرحوم سیّدنعمت اللّه و هم محدّث خبیر و متوسّعِ در کتاب های اخبار بودند، هم ادیب بودند. جالب اینجا است که خانواده ی اینها یک خانواده ای اند که علاوه ی بر فقاهت و حدیث، اهل ادب و لغت و اینها هستند؛ مرحوم سیّد نورالدّین پسر ایشان کتاب معروف فروق اللّغات(۳) را نوشته که فقط یک کتاب لغت نیست، معنایش تسلّط کامل بر لغت عربی است؛ نوه ی ایشان هم مرحوم سیّدعبداللّه جزائری است؛ یعنی سه نسلْ پشت سرِ هم جزو علمای برجسته و معروفند، در حوزه های علمیّه شناخته شده هستند. البتّه هر سه بزرگوار اخباری اند؛ مرحوم سیّدعبداللّه بیشتر، سیّدنعمت اللّه و سیّدنورالدّین کمتر؛ لکن مرحوم سیّد نعمت اللّه با اینکه اخباری است، به آراء و نظرات اصولیّین توجّه دارد و کتابی هم ایشان دارد من حالا اسم کتاب یادم نیست در لزوم رجوع به کتب فقها؛ که مراد ایشان از فقها،طبعاً فقهای اصولی هستند. مرد بزرگی است ایشان. آثار و تألیفات ایشان زیاد است. حالا جنابعالی فرمودید حدود شصت تألیف؛ من حالا آن طور که در ذهنم بود، می دانستم ایشان حدود سی چهل تألیف دارند؛ که در بین اینها شروح مهمّ کتب اربعه ی ما هست – یعنی ایشان شرح تهذیب دارد، شرح استبصار دارد، به نظرم شرح کافی دارد – شرح بسیاری از کتاب های صدوق را دارد – مثل توحید صدوق و مانند اینها. یعنی یک شخصیّت بسیار برجسته ای است ایشان در تبحّر و احاطه ی بر حدیث شیعه؛ و همراه با نگاه دقیق فقهی، نه فقط حدیث. ایشان شاگرد علّامه ی مجلسی است. خب، علّامه ی مجلسی مرد خیلی بزرگی است، یعنی کسی نگاه کند به بیانهایی که ایشان در بحار – در ذیل روایات – دارد، میفهمد که این مرد هم فقیه است، هم متکلّم است، هم اهل عقلیّات است. مجلسی خیلی بزرگ است، منتها فقط به حدیث معروف شده؛ در حالی که این جور نیست. ایشان محدّث هم هست – خب کتاب حدیث ایشان، بحارالانوار، کتاب بزرگی است – لکن فقیه متکلّم صاحب نظر ]است[، گاهی اوقات ایشان یک آراء بسیار برجسته ای در مسائل کلامی و عقلی – در ذیل روایات – دارد که اینها خیلی برجسته است. مرحوم سیّد نعمت اللّه شاگرد یک چنین کسی است، شاگرد مرحوم علّامه مجلسی. شاگرد فیض ظاهراً، به نظرم ایشان شاگرد فیض هم بوده است. به هر حال شخصیّت برجسته ای است. حالا کتاب زَهرُ الرّبیع هم با اینکه یک کتابی است که در حوزه های علمیّه به عنوان یک کتاب فکاهی و اینها معروف شده، لکن نشان دهنده ی این است که فقهای ما، بزرگان ما، علمای ما، در عین کارهای عمیق علمی و فقهی به این جور مسائل هم توجّه داشتند. یعنی ایشان در اوّل زهر الرّبیع – ما شاید پنجاه شصت سال قبل از این زهر الرّبیع را نگاه میکردیم – میگوید که دیدم طلبه ها احتیاج دارند به یک تفنّنی و تفکّهی، این کتاب را برای آنها نوشتم؛ یعنی کتابی است که ایشان نوشته برای اینکه طلبه ای که حالا غرق در کارهای علمی در مدرسه و در حجره و اینها است، یک وسیله ای برای تفکّه داشته باشد؛ یعنی غافل از این چیزها نبودند. حالا ما اینجا خشک بنشینیم، تا یک کسی آن طرف یک شوخی ای کرد فوراً به ما بربخورد! این جوری نبودند علمای ما؛ آن هم عالمی مثل سیّد نعمت اللّه که اخباری و متصلّب و اینها است دیگر؛ امّا این چیزها را هم داشتند. به نظر من این تفنّن علمای گذشته ی ما خیلی مهم است؛ که یک نمونه اش هم همین فروق اللّغات است که عرض کردیم سیّد نورالدّین – پسر ایشان – با اینکه فقیه است، با اینکه محدّث است، شاگرد پدرش است، امّا در عین حال این جور چیزی را در باب لغت می نویسد. به هر حال به نظر ما شخصیّت برجسته ای است مرحوم سیّد نعمت اللّه. و خب خاندان هم خاندان علم اند، بحمداللّه تا امروز هم این خاندان خاندان علم بوده اند، و امیدواریم همیشه همین جور باشد. و تجلیل از ایشان تجلیل از علم است و تجلیل از معارف الهیّه است؛ این بزرگواران معرفی بشوند خیلی خوب است. بخصوص اگر بتوانید، کتابهای ایشان را تحقیق بکنید، چاپ کنید. انوار نعمانیّه مکرّر چاپ شده البتّه، آن کتاب کتاب معروفی است، لکن کتابهای دیگر ایشان در دسترس نیست، یعنی کمتر توجّه شده به کتابهای حدیثی ایشان و شروحی که ایشان بر احادیث نوشتند. ان شاءاللّه موفّق و مؤیّد باشید. از آقای حسینی(۴) هم که کمک میکنند به این کارها تشکّر میکنیم. والسّلام علیکم و رحمهاللّه ۱) این همایش با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دفتر نماینده ی ولیّ فقیه در خوزستان، استانداری خوزستان و صداوسیمای مرکز خوزستان در تاریخ ۱۰ و ۱۱ اسفند سال جاری در شهرهای شوشتر و اهواز گشایش می یابد. ۲) الانوار النعمانیه فی بیان معرفه النشأه الانسانیه ۳) فروق اللّغات فی التّمییز بین مفاد الکلمات ۴) وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در جلسه حضور داشتند. انتهای پیام/