شیخی که ۱۰۰ میلیون دلار به شاه کمک کرد/ چِک سری که “دربار” گرفت

یکی از دولت هائی که تا آستانه سقوط رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی حامی شاه و رژیم او محسوب می شد، حکومت امارات متحده عربی و شخص شیخ زائد بن سلطان آل نهیان حاکم این دولت بود. محمد یگانه رئیس کل بانک مرکزی رژیم شاه و وزیر دارائی این رژیم که کتاب خاطراتش توسط مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد و به کوشش حبیب لاجوردی در مؤسسه انتشاراتی نشر ثالث منتشر شده به نمونه ای از حمایت رژیم شیخ زائد از شاه اشاره کرده است. محمد یگانه، فرزند حاج محمد اسماعیل شکرچی از دولتمردان حکومت محمد رضا پهلوی بود. او فارغ التحصیل دانشگاه حقوق تهران و دانشگاه کلمبیا در کشور امریکا است و از سال ۱۹۴۹ وارد سازمان ملل متحد گردید. محمد یگانه در بخش های مختلف اقتصادی در حکومت محمد رضا پهلوی مشغول به کار گردید که مهمترین آن ها رئیس کل بانک مرکزی، وزارت آبادانی و مسکن (۱۳۴۸)، وزیر مشاور کابینه هویدا و وزارت دارایی دولت شریف امامی بود. یگانه در کتاب خاطراتش می نویسد: یکی از کمک های شیخ زائد به شاه چک یکصد میلیون دلاری او به محمد رضا پهلوی در آستانه پیروزی انقلاب بود. به گفته یگانه این چک به صورت کاملاً سری در زمان کابینه «شریف امامی» ارائه گردید و تصور شیخ امارات این بود که مردم ایران به خاطر «کمبود نان» انقلاب کرده اند لذا حمایت مالی از شاه می تواند سبب رسیدگی به مردم شود. یگانه می گوید شیخ زائد بسیار متمول بود و بسیار به شاه عبودیت داشت از این رو دولت امارات به سفیر خود در تهران پیغام داد چک ۱۰۰ میلیون دلاری شیخ زائد را که به اسم «محمد رضا شاه پهلوی» نوشته شده به وی تحویل دهد. این دستور اجرا شد و شاه نیز چک را به شریف امامی داد و به او گفت «این را ببرید و با نظر وزارت اقتصادی و دارائی به مصارف لازم برسانید.» یگانه افزود: در آن زمان من عهده دار وزارت دارائی بودم. شریف امامی با من تماس گرفت از من خواست حساب محرمانه ای باز کنیم و این پول را به آن حساب بریزم. من از شریف امامی خواستم بیشتر فکر کنم. بعد با اطرافیان خود از جمله با حسن عرب که قائم مقام من بود مشورت کردم و به این نتیجه رسیدم که من به عنوان وزیر اقتصادی و دارائی از نظر قانونی یک حساب بیشتر نمی توانم داشته باشم و آن حساب خزانه است که تمام عواید دولت باید وارد آن شود و هر دیناری که از آن خارج می شود باید با مصوبه مجلس یا مجلسین صورت گیرد. از این رو موضوع را به اطلاع شریف امامی رساندم و از او خواستم در بودجه محرمانه ای که در اختیار خودش قرار دارد، واریز کند. اما شریف امامی نهایتاً توصیه مرا پذیرفت و موافقت کرد که این پول به خزانه ریخته شود. انتهای پیام/