حجت‌الاسلام نبویان:
چند نکته نسبت به سخنان آقای ظریف
آقای ظریف در برنامه کلاب‌هاوس بیان داشته است که اگر برجام نادرست و بدتر از ترکمانچای است، چرا آن را دور نمی‌اندازند، ما که دوسال است کاره‌ای نیستیم اما هنوز دوستان به دنبال همان برجام هستند.
چند نکته را نسبت به این سخنان آقای ظریف یادآور می‌شوم:
۱. این ادعای آقای ظریف شبیه ادعای گروه خوارج در صدر اسلام است که علیرغم مخالفت جدی حضرت علی علیه‌السلام با مذاکره با معاویه، مذاکره با معاویه و حتی مذاکره‌کننده (ابوموسی اشعری بجای مالک اشتر و ابن عباس) را به حضرت تحمیل کرده‌اند، و پس از روشن شدن خیانت و خسارت آن مذاکره و جهل و سادگی آن مذاکره‌کننده، حضرت را نسبت به آن مذاکره مورد عتاب قرار داده‌اند.
۲. اینکه برجام، مانند ترکمانچای، یک قرارداد خسارت‌بار است، امری روشن است و صرف اینکه برخی در این دولت نیز بدنبال آن هستند، خسارت‌بار بودن برجام را نفی نمی‌کند. مانند اینکه به کسی گفته می‌شود که چرا معتاد شده‌ای و کراک و شیشه مصرف می‌کنی، او در جواب بگوید اگر مصرف کراک و شیشه، نادرست و بد است، چرا برخی افراد دیگر از آن استفاده میکنند؟
۳. در مورد خسارت برجام، همین بس که علیرغم اینکه در برجام، اولا حدود ۱۰۰ حق هسته‌ای از ملت ایران سلب شده است، ثانیا محدودیت‌های ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵ سال و بیش از ۲۰ مورد محدودیت‌های ابدی به ایران تحمیل شده است، و ثالثا نظارت‌های منحصر به‌فرد پادمانی، پروتکلی و فراپروتکلی و برجامی که در هیچ کشور دنیا إعمال نمی‌شود، از سوی آقای ظریف پذیرفته شده است، و به اعتقاد آقای ظریف، براساس برجام، بی‌سابقه‌ترین و سخت‌گیرانه‌ترین نظارت در طول تاریخ بر اماکن هسته‌ای و غیرهسته‌ای ایران إعمال شده است به‌طوری‌که، ۹۲ درصد نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جهان، در کشور ایران انجام شده است: ««قطعا برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، تحت «سخت‌گیرانه‌ترین» نظام بازرسی در تاریخ قرار دارد. درواقع، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ [۱۳۹۸-۱۳۹۴]، بیش از ۹۲ درصد از تمام بازرسی‌های آژانس در مقیاس جهانی در ایران انجام شده است».( نک: نامه آقای ظریف، به رئیس دوره‌ای شورای امنیت، مورخ ۳۰ مرداد ۱۳۹۹)، درمقابل، آقای ظریف تصریح می‌کند که بهره ملت ایران از برجام، صفر بوده است و ایران صرفا هزینه داده است (نامه آقای ظریف به جوزف بورل، هماهنگ‌کننده اروپایی برجام)، کما این که در نامه‌ای دیگر به خانم موگرینی در مورد بی‌فایده بودن برجام تصریح می‌کند: «بهره اقتصادی ایران از برجام کاملا هیچ است. درواقع، تجارت ایران با دنیا نسبت به سال ۲۰۱۲ [یعنی زمان دکتر جلیلی] محدودتر شده است. بانک‌های اروپایی و بانک‌های مستقر در سایر کشورهای اطراف برجام از ارائه خدمات مالی، حتی در زمینه‌های پزشکی و مواد غذایی امتناع می‌ورزند و همین امر سبب شده تا ایران با کمبود دارو موجه شود که جان انسان‌ها را تهدید می‌کند»، همچنین در نامه‌ای دیگر مورخ ۱۵ آبان ۱۳۹۷ به خانم موگرینی تاکید می‌کند: «ایران مطلقا نمی‌تواند هیچ منفعتی از برجام ببرد … واقعیت این است که امروز روابط تجاری ایران بسیار محدودتر از سال ۲۰۱۲ [یعنی زمان دکتر جلیلی] شده است … فروش نفت ایران به پایین‌ترین حد خود، حتی کمتر از سال ۲۰۱۲ رسیده است، برخی از طرف‌های برجام تمامی خریدهای نفتی خود از ایران را خاتمه داده‌اند، ایران عملا دسترسی به، و منافع خود از، درآمدهای نفتی و دیگر سرمایه‌های خود در بانک‌های خارجی-من‌جمله بانک‌هایی که عمدتا مقر آنها در طرف‌های برجام است- را از دست داده است، کشتیرانی ایران تقریبا متوقف شده است، شرکت‌های بیمه از پوشش کشتی‌های ایرانی و دیگر کشتی‌هایی که به ایران خدمات ارائه میکنند، امتناع میکنند، خطوط هواپیمایی مسافربری یا پروازهایشان را به ایران متوقف کرده‌اند، و یا از تعداد آنها کاسته‌اند، خطوط هوایی ایران به‌سختی می‌توانند خدمات لازم از جمله سوخت را در فرودگاه‌های مقصد دریافت کنند، از شرکت‌های ایرانی (و حتی شهروندان عادی ایران که در خارج از کشور سکونت دارند) خواسته شده است برای بستن حساب‌های بانکی خود اقدام کنند و شاه‌بیت این وضعیت هم این است که حتی نمایندگی‌های کنسولی و دیپلماتیک ایران در نگهداری حساب‌های بانکی خود که منحصرا برای فعالیت‌های مرتبط کاری استفاده میکنند با مشکلات روبرو شده‌اند».
کما اینکه آقای سیف، رئیس‌کل وقت بانک‌مرکزی، مورخ ۲۸فروردین ۱۳۹۵ تصریح می‌کند که از ابتدای اجرای برجام، تقریبا هیچ اتفاقی نیفتاده است، ایشان آورده است: «تقریبا هیچ چیز اتفاق نیافتاده است. … در مجموع ما نمی‌توانیم از وجوه مسدودشده در خارج از کشور استفاده کنیم».
همچنین سفیر کره جنوبی در تهران مورخ ۲۱تیر۱۳۹۵ که تقریبا یک‌سال از روز توافق برجام می‌گذشت در مورد مشکلات بانکی و عدم روابط بانکی با ایران گفته است: «کسانی که برجام را پذیرفتند هم‌اکنون بانک‌های خود را مجاب کنند که پول‌های ایران را به این کشور انتقال دهند و مانع‌شدن از این موضوع اکنون غیرقانونی است. این تاسف‌آور است که سفارت کره‌جنوبی با وجود سپری‌شدن ۶ماه از اجرایی‌شدن توافق برجام هنوز پول سفارت خود را از طریق قاچاق به ایران می‌آورد» (خبرگزاری انتخاب، ۲۱ تیر ۱۳۹۵).
۴. آقای ظریف مدعی شده است با اینکه ما دوسال کاره‌ای نیستیم اما این دولت نیز بدنبال برجام است، این سخن کاملا با واقعیت‌های دولت آقای رئیسی فاصله زیادی دارد، زیرا متاسفانه بیش از نیمی از مدیران دولت آقای رئیسی، همان افراد و مدیران دولت آقای روحانی هستند و به قول یکی از دوستان، گویا دولت آقای رئیسی هنوز مستقر نشده است، در وزارت خارجه، هنوز اکثر سفیران، همان سفیران منصوب از سوی آقای ظریف (مانند سفیر ایران در روسیه، عمان و …) می‌باشند، مهم‌تر اینکه اعضای اصلی تیم مذاکرات هسته‌ای آقای ظریف، مانند آقای صابری انصاری، از اعضای اصلی تیم مذاکرات هسته‌ای دولت آقای رئیسی بوده، و علیرغم فشارهای مجلس، هنوز در مذاکرات و نتیجه آن، تاثیر گذاری اصلی و مهم دارند. درواقع، متاسفانه ظریف و دوستان و منصوبین ایشان همه‌کاره‌اند و روشن است که این عده بدنبال چه چیزی می‌باشند.