سیدمجید حسینی:
از کرباسچی تا حناچی همگی شهر را تجاری سازی کردند

پیرو تشریح و تحلیل وضعیت مدیریت شهری و ارائه راهکار برای حرکت در مسیر وضعیت مطلوب با سیدمجید حسینی، جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت وگوی مفصلی صورت گرفته که متن آن به شرح ذیل می باشد:

مدیریت شهری فعلی در ابتدای مسیر مدیریت دوسوم شهروندان را حذف می کند

حسینی از اعضای لیست ائتلاف بزرگ برای مردم ابتدا به شرح وضعیت موجود پرداخت و در ارتباط با مدیریت شهری در ایران و خصوصا تهران گفت: «مشخصا از بعد جنگ رویکردی در مدیریت شهری حاکم شده که از نظر من این رویکرد را حتی در کشورهای غربی کنار گذاشتند، یعنی تقریبا در ۱۰۰سال اخیر در غرب حاکم نیست. رویکرد این است که توسعه شهری را توسعه اتوبان ها، پل ها، تونل ها و امثالهم تلقی می کند. به خاطر این نگاه به توسعه شهری آنچه را بافت اجتماعی این شهر است، به هم می زند. اولویت را به این می دهد که این پل ها و تونل ها باید ساخته شود، پس برای اینکه اینها خواسته و ساخته شوند باید درآمدزایی کرد. درست است که ظاهرا مساله پل ها و تونل ها و ساخت وساز وجود دارد اما فی الواقع مساله اصلی درآمدزایی است، یعنی در رویکرد نخست دائما شهر فروش می رود، مجوز برای برج های تجاری داده می شود و باغ ها تخریب و اماکن عمومی خصوصی می شوند، ظاهرا برای اینکه پل ها، تونل ها و اتوبان ها ساخته شوند اما مساله اصلی درآمد است. در این ایده شهر یک محیطی برای حرکت سواره است، یعنی ما دائما باید گره های حرکت سواره و ماشین را باز کنیم. حرکت ساکنان و غیرساکنان که در این شهر هستند باید دائما سرعت یابد. سر چهارراه باز و رمپ ایجاد شود و… . خلاصه راه این ماشین باید باز شود. وقتی این اتفاقات قرار است بیفتد و عملا دوسوم شهر ماشین ندارند، یعنی از نقطه ابتدای ایده در خدمت دوسوم شهر نیستید و ایده اصلی توسعه شهری برای یک سوم شهر است. آن دوسوم الباقی که ماشین ندارند برای حمل ونقل عمومی هستند. حمل ونقل عمومی در حجم عظیم ماشین و اتوبان و افزایش تقاضا برای ماشین –هر میزان اتوبان باشد افزایش ماشین هم وجود دارد- عملا دوسوم از مردم هدف توسعه شهری نیستند. قرار نیست برای اینها کاری شود. اتوبان ها و بزرگراه ها تاریخ شهر را می شکافند، از روی خاطرات شهری عبور می کنند. میدانی در آن داشتید که در پاریس انقلاب شده است و هنوز سرجای خود است ولی یک میدان شهدا در مشهد داشتید که در آن انقلاب کردید ولی الان وجود ندارد. جای آن الان زیرگذر ساختند. پاریس ۱۰۰ سال است فهمیده نباید آن میدان را دست بزند، ولی ما به طرز وحشیانه ای به خاطرات و درحقیقت به امر اجتماعی حمله می کنیم و به طرز بیرحمانه ای خاطرات مردم را از خیابان ها عوض می کنیم و اسم خیابان ها را تغییر می دهیم. مردم ۴۰ سال است به اینجا میدان کاج می گویند، توجه نمی کنید مردم به این میدان چه می گویند و آن را تغییر می دهید. تهران با یک قرن وقفه الگوی توسعه برخی شهرهای غربی را به کار گرفته است. همه شهرهای غربی هم حتی به این سمت نرفتند. لندن ۵۰۰ سال است بدون تغییر مانده. در لیسبون اگر بخواهید خانه ای را بازسازی کنید حق نمی دهند نما را بکنید، بلکه باید پشت نما را بریزید و پشت آن را همان مقدار بسازید. اجازه ندارید دوطبقه را چهارطبقه کنید؛ این معنا ندارد. نمای شهر برای مردم است. درحالی که اینجا از طریق فروش امر عمومی شهر را اداره می کنند. از این نظر توسعه شهری در این رویکرد اول چیزی جز کار انداختن سرمایه در شهر نیست.»

توسعه شهری درخدمت افزایش سرمایه دارها

حسینی ادامه داد: «کشور یک سرمایه دار مالی دارد که باید پول خود را جایی ببرد که بیشترین سود را داشته باشد. به تعبیر دقیق آن پول خود را از کارخانه به شهر آورده است. به همین دلیل حالا ما شهروندان، کارگر هستیم؛ کارگر این سرمایه داری مسکن. کشور پول دارد و می تواند به کارخانه ببرد و تولید را راه بیندازد و این کار را نمی کند، بلکه به شهر می آورد و دوطبقه را چهارطبقه می کند و با دلالی گران می کند و می فروشد. طرفدار اقتصاد نوکلاسیک می گویند این تولید است یعنی در آن هزار اشتغال تولید می شود اما فراموش می کنند این گران سازی است. این خصوصی کردن امر عمومی است، وقتی دو طبقه را چهارطبقه می کنید و شهرداری ۵ درصد سود این چهارطبقه را از شما تحت عنوان تراکم می گیرد، ۹۵ درصد به جیب بساز و بفروش می رود. این هوا برای مردم است و اگر به سرمایه دار می دهید باید کل پول آن را بگیرید، چرا ۵ درصد را می گیرید؟ اگر سرمایه دار در زعفرانیه طبقه ای ۲۰۰میلیارد سود می کند کل آن پول را باید به شهر بدهید. چرا پنج میلیارد به شهر می دهید؟ چون این نگاه از توسعه شهری دائما در خدمت این است که این سرمایه دار زیاد شود. در جهان نولیبرال -الگویی که در برخی کشورهای غربی وجود داشته است- یکی از الگوهای تکراری همین است که سرمایه را حوزه مسکن ببرید. اینکه مسکن دوطبقه ای را دوباره دوطبقه ای بسازید سودی ندارد، آن هم بدون تغییر نما. مسکن زمانی سود دارد که دوطبقه را ۲۰طبقه کنید، ۱۰طبقه را با قانون بسازید و ۱۰طبقه را هم رشوه بدهید و بسازید. اتفاقا اصل سود همان شود که رشوه دادید یا به کمیسیون ماده ۵ پول دادید. کم کم شهر آنقدر در خدمت سرمایه و ثروتمند قرار می گیرد که تخلف یعنی کمیسیون ماده ۵ بخشی از امکان اداره شهر می شود، یعنی اگر شورای شهر تخلف نکند شهر اداره نمی شود. شهر با آن نگاهی که اینها بیان می کنند. با ۶۰ هزار کارمندی که گرفتند و می خواهند شهر را پول و تونل بسازند و باز دائما کارمندان کارها را به بخش خصوصی برون سپاری می کنند و پیمانکار می گیرند. در این فرآیند وقتی سرمایه به شهر هجوم می آورد چه اتفاقی می افتد؟ زمین ها از ساکنان قدیمی سلب مالکیت می شوند. اول با قیمت ارزان در منطقه ۵ می خرند. در هرندی و… هم ملت متری ۱۰ تومان می خرند. ابتدا فعالیت می کنند اما آنجا برج می سازند و تراکم می خرند و قیمت را ۱۰۰ برابر می کنند. به تدریج ساکنان قدیمی چون زمین ها را فروختند از شهر اخراج می شوند و به حومه های شهری می روند. آن زمان شاهد هستید کنار شهر هشت میلیونی تهران قلعه حسن خان ۷۰۰ هزار نفری که از یزد بزرگ تر است، شکل می گیرد. این حاشیه نشینی شهری از یک استان بزرگ تر است. ساکنان قدیمی آرام آرام به حومه رانده می شوند و در شهر اشرافی سازی اتفاق می افتد.»

تهران، چیزی شبیه نیویورک در مساله شکاف اجتماعی

عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ارتباط با سکونت و رفت وآمد شهروندان به حومه شهرها، خصوصا در کلانشهر تهران گفت: «حومه ها تبدیل به مرکز کارگرانی می شوند که باید در کارخانه کار می کردند اما الان در شهر خدمات می دهند. مجتمع های مسکونی بدون خدمات عمومی مانند مدرسه، مسجد و… اطراف شهرهای بزرگ شکل می گیرند. حجم وسیعی از مجتمع های مسکونی بدون خدمات و بی کیفیت اطراف تهران ساخته شده که برای کارگران شهری است. هر صبح این کارگران را از حومه ها جمع می کنند و به تهران می آورند. اتوبان کرج چرا هر صبح و هر بعد از ظهر دارای ترافیک شدید است؟ چون کارکرد اتوبان در این نظم این است که کارگر بیاورد. اسم اینها ظاهرا کارگر نیست ولی همگی کارگران سرمایه شهری هستند. این سرمایه شهری حاضر نیست پول مسکن داشتن اینها رادر شهرها پرداخت کند، پس اینها باید به حومه بروند و چون تهران گران می شود حومه هم گران می شود و باید اینها حومه تر بروند، یعنی اگر سال قبل با یک ساعت فاصله به تهران می رسید، سال جدید با دو ساعت فاصله به تهران می رسید. جالب است که شبیه الگوی ۱۰۰ سال قبل نیویورک است. نیویورک را می گویند دو ساعت دارد؛ ساعتی که کارگران به شهر می آیند که معمولا چهار تا پنج صبح باید حرکت کنند و به شهر برسند و شهر را گرم کنند و دیگری ساعت هشت است که وال استریتی ها، منهتنی ها، بورسی ها، بانکی ها و دانشگاهی ها به شهر می آیند. بعد از ظهر ها هم این چنین است که ساعت ۶ سوسول های شهری به خانه می روند و کارگران تا ۱۲ شب کارهای شهر را می کنند و آن زمان به حاشیه شهر می روند تا استراحت کنند. این اتفاق نیویورک است و دقیقا تهران به این شکل است؛ شهر سرمایه دارانه است. پیامدها چیست؟ تخریب فضاهای عمومی مسکونی، تخریب باغ ها، کاسته شدن از فضای عمومی غیرتجاری و… . پارک هم بخواهید در شهر استفاده کنید باید پول بدهید. هرجا در این شهر بروید فضای عمومی غیرتجاری ندارد. فرهنگسرا بروید باید پول بپردازید. باغ کتاب بروید باید پول بپردازید. هر چیزی که به عنوان محیط شهری عمومی وجود دارد باید پول بدهید. دریاچه چیتگر بروید باید به اندازه حقوق ماهانه خود پول پرداخت کنید، درحالی که این دریاچه عمومی بوده که این میزان خصوصی شده است. دریاچه عمومی است و این را چطور خریده اید؟ تکه تکه شدن محلات شهر از پیامدهاست. اتوبانی از محله نواب رد شده و دیگر محله نواب نداریم. رونق بخشیدن به ساخت وساز و املاک و مستغلات در شهر به نوعی که اگر شورایاری هم در شهر شکل می دهید و می خواهید دموکراسی شهری راه بیندازید زیر سرمایه داری شهری و املاک می رود و بنگاهی ها می برند. مهاجرت اجباری ساکنان کمتربرخوردار از شهر به یک معنای تخریب زیست و کیفیت زیست ساکنان شهر است. این اصول سرمایه داری و مدیریت شهری است.»

اصلاح طلبان تجاری سازی شهر را واکسینه می کنند

این عضو لیست ائتلاف بزرگ برای مردم افزود: «اصلاح طلبان این را از ۹۶ تا ۱۴۰۰ طرح کردند که نمی خواهیم رویکرد تراکم فروشی را ادامه دهیم و حالا می خواهیم رویکرد زیست شهری را ادامه دهیم. از نظر من اصلاح طلبان ورژن ضعیف شده ورژن اول هستند. یعنی درحقیقت اصلاح طلبان تجاری سازی شهر را واکسینه می کنند. چطور این کار را انجام می دهند؟ اینها با سیاست های فرهنگی تجاری سازی می کنند، به جای اینکه با مال های بزرگ شهر را تجاری سازی کنند به تدریج به مثابه بن مایه این سیاستگذاری شهری حوزه فرهنگ را تجاری سازی می کنند. گسترش فضای تجاری درحال افزایش است. شهر، شهر کافه ها شده است؛ با ایجاد پیاده روهای تجاری فرهنگی، از ۳۰ تیر تا هرجایی که اسم فرهنگ را روی آن گذاشته اند وپول می گیرند؛ ایجاد اماکن تجاری همچون خانه های قدیمی که تبدیل به بوتیک هتل شده و خود شهردار تهران افتتاحش می کند و خانه قدیمی را به جای اینکه مرکز موزه کند، تبدیل به مهم ترین سازه تجاری می کند و بدان امکانات تجاری می دهد؛ درحالی که قیمت مسکن ده ها برابر شده است دوباره سیاست های تشویقی برای بازسازی بافت های فرسوده می گذارد و قیمت مسکن را کنترل نمی کند چون می خواهد تراکم بفروشد. درحقیقت دروغ می گوید که نمی خواهم تراکم بفروشم چون همه سیاست هایی که به کار می گیرد در خدمت جاری سازی امر عمومی است. یک زمانی فرهنگ محل پولسازی نبود ولی الان کافه است که پول می سازد و بوتیک هتل و باغ کتاب است. بزرگ ترین مجموعه های فرهنگی شهر عمیقا تجاری سازی شده است. پر از رستوران و کافه و منابع درآمدزایی شده است. ظاهرا این محیط فرهنگی است ولی رستوران است و پول کسب می کنند. کوشش برای اینکه تهران مقصد گردشگری شود یا دست کم شهر زیست پذیر شود به عنوان استراتژی در شهر هدف گذاری شده ولی یک لحظه فراموش کرده این استراتژی هم تجاری سازی است که پول درآوردن است. به عبارت دیگر اگر سیاستگذاری در دهه ۷۰ و ۸۰ ناظر به گسترش زیرساخت های عمرانی همچون پل، تونل، بزرگراه از طریق فروش تراکم بافت مسکونی شهر تهران بوده است، در دهه ۹۰ این سیاست ها ناظر بر زیرساخت های فرهنگی با کارکرد تجاری است. شما هم زیست شهری را تبعیض آمیز کردید. کافه برای انقلاب به بالاست، در محلات انقلاب به پایین که ضریب زندگی در هر خانه دو خانوار است کافه چه کاره است؟ بنابراین در هردو رویکرد که دو سر یک طیف به لحاظ سیاسی یکی است. اصلاح طلب نتوانست سیاست رسمی خود را تراکم فروشی اعلام کند ولی جامع بودجه آن مبتنی بر تراکم است و اعلام نمی کند. به جای آن در تقویت تجاری سازی فرهنگ که آخرین حلقه تجاری سازی است، پیش رفته است. فکر می کنید چرا در محیط های فرهنگی به جای اینکه تقویت نخبگان و نویسندگان و امثالهم شکل گیرد سینما تقویت می شود؟ چون سینما قابل درآمدزایی است. سالن های بزرگ سینمایی دراختیار صاحبان بزرگ سرمایه است. یعنی در رویکرد ظاهرا اول که از کرباسچی شروع می شود فضاهای عمومی قرار است به مجتمع های تجاری بدل شود و در رویکرد اصلاح طلبان و رویکرد ۹۶ تا ۱۴۰۰ فضای خصوصی و قدیمی قرار است تجاری سازی شود. چه فرقی با هم دارند؟ اگر اینها طرفدار زیست شهری بودند الان انقلاب به پایین کمی آباد شده بود، درحالی که این منطقه عمیقا بدتر شده است. نه تنها بدتر شده بلکه جمعیت آن اخراج می شود. در نظام آباد هم نمی توانید خانه بگیرید. آرام آرام از طریق تجاری سازی نظام آباد هم گران شده است و نظام آباد هم اشرافی سازی می شود. چون ۳۰۰هزار نفر میلیاردر ایرانی محیط هایی برای پس انداز سرمایه خود می خواهند و تنها جایی که دارند مسکن است ولی نیاوران و زعفرانیه پر شده است. زمین زعفرانیه محدود است. چند مال می خواهید در زعفرانیه بسازید؟ این اشرافیت باید به کل شهر برسد اما تا لحظه ای که این اشرافی سازی پای خود را در منطقه ۱۷ نگذاشته و به شهرری نرفته است _که سال ها طول می کشد تا آنجا را اشرافی سازی کنند_ آن پایین هر روز بی امکانات تر می شود. درحالی که اینها شعار دادند می خواهیم شهر را زیست پذیر کنیم اما برای چه کسی زیست پذیر شده است؟»

ثمره کلی کرباسچی تا حناچی گران شدن زیست و زندگی در تهران بوده

حسینی در ادامه به همدستی دولت و مدیریت شهری در بالابردن هزینه های زندگی در شهر اشاره کرد و گفت: «مهم ترین مفهوم یک توسعه درحقیقت فرصت های دسترسی برابر است. چیزی که در ادبیات اصلاح طلبان این شورا هم وجود ندارد. پس آنها هم طرفدار توسعه به مثابه هرگونه افزایش ثروت هستند. اینها توسعه را اینچنین می فهمند، توسعه به معنای توسعه ثروت بلاشرط است که بدون هیچ شرطی اعم از عدالت و اشتغال و مشارکت اجرا می شود. چرا در تهران این میزان سطح مشارکت کاهش یافته است؟ چون بخش مهمی از شهروندان تهران خود را آدم این شهر نمی دانند و می گویند در چرخ و پر اداره سیاسی، اداری، اقتصادی این شهر من هیچ کاره هستم، برای چه باید مشارکت کنم؟ تونل های عمیق یا برج میلاد در تهران می سازید. ساخت برج میلاد تقریبا در دوره کرباسچی تا انتهای دوره قالیباف طول کشید، یعنی تمام شهر در اختیار این پروژه قرار می گرفت، این چه فرقی با پیاده روهای تجاری، کافه گالری، بوتیک هتل و امثالهم دارد؟ بوتیک هتل هم جای گرانی است. چه فرقی با مال دارد؟ این را ذیل فرهنگ آوردید که به شما نگویند تجاری سازی به نفع طبقات بالا می کنید. عملا فضاهای عمومی خیابان ها در مناطق شمال شهر به فضای خصوصی بدل شده است، حتی در پیاده رو بخواهید بنشینید باید به رستوران پول بپردازید. تهران از نظر مدیریت شهری دهه ۹۰ اصلاح طلب باید شهری جذاب برای سرمایه گذاری، سرمایه گذاری در املاک، در اماکن به ظاهر فرهنگی اما تجاری شهری باشد که به اندازه ای زندگی را در آن گران می کنند که طبقات فرودست چاره ای جز مهاجرت نداشته باشند. دولت به مثابه استیت کاملا در اختیار بانک اقلام عمومی را گران می کند. حالا مدیریت شهری هم مسکن را به عنوان ۷۰ درصد سبد هزینه خانوار گران می کند، انگار اینها دست به دست هم دادند تا گران سازی کنند. اتفاقی که می افتد این است که باید از شهر مهاجرت کنید. چقدر از شهر باید مهاجرت کنند؟ آیا پایانی دارد؟ در شهری همانند تهران که در دهه ۵۰ و ۶۰ همیشه شکایت از مهاجرت بوده که مهاجرت به شهر زیاد است، مهاجرت منفی شده است. چه اتفاقی افتاده است؟ تنها مشکل این شهر این بود که مهاجرت به این شهر زیاد است. علی رغم اینکه این شهر این میزان پول دارد چرا حجم ساکنان شب در آن کم است؟ چون گران است، چون مسکن گران است و مسکن محل سرمایه شهری است.» عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه گفت: «من نمی گویم اتفاقات خوب نیفتاده است. توسعه مترو یکی از خوب ترین اتفاقات این شهر است چون حمل ونقل عمومی است، توسعه اتوبوسرانی یکی از بهترین اتفاقات شهر است و در دوره های مختلف به خصوص دوره قالیباف اتفاق افتاده، اما در دوره قالیباف در مترو به اندازه طرح پهلوی رسیدیم. این طراحی برای قبل از انقلاب است که به سطح آن رسیدیم، درحالی که باید به لحظه اکنون شهر برسیم که این حجم از مترو اصلا جواب نمی دهد. در مترو چه خبر است؟ مترو چرخ گوشت طبقات پایین است. طبقات بالا یک سوم ماشین شخصی دارند و زندگی خود را می کنند و اتوبان ها را برای آنها ساخته ایم. نمی خواهم بگویم در این سه دهه اتفاقاتی به نفع طبقات پایین نیفتاده است ولی ثمره کلی کرباسچی تا حناچی گران شدن زیست و زندگی در تهران بوده است. امکان زندگی برای بخش قابل توجهی از ساکنان این شهر از بین رفته و مهاجرت تنها راه حل ساکنان فاقد ملک و مالکیت در شهر است. یعنی اگر با این سیستم ملک در شهر نداشته باشید مجبور به مهاجرت هستید و فقط زمان آن قطعی نیست.»

ما با ۲ تهران مواجهیم تهران آمریکا و تهران آفریقا!

این عضو لیست ائتلاف بزرگ برای مردم در انتخابات شورای شهر تهران در ادامه سراغ ارائه راهکار جایگزین رفت و در تشریح وضعیت مطلوب و الزامات رسیدن به آن گفت: «گفتار جایگزین چیست؟ عدالت شهری به مثابه گفتار جایگزین است. یعنی تا تفسیر شما از توسعه و وظایف مدیریت شهری عوض نشود آش همین آش است و کاسه همین کاسه! یعنی تا وقتی شهرداری مسئول پل و اتوبان است ولی مسئول مدرسه نیست، این شهر به حجم زیادی مدرسه، بیمارستان و محیط های عمومی برای اینکه آدم هایی که در ۴۰ متری زندگی می کنند نفس بکشند، نیاز دارد و وضعیت همین خواهد ماند. همه سرانه ها در شمال شهر است. ما در منطقه ای که کلا ۱۰۰هزار نفر هم زندگی نمی کنند پنج بیمارستان فوق تخصصی داریم. اندازه یک کشور بیمارستان فوق تخصصی در این منطقه داریم. در نقطه دیگری از شهر که یک میلیون نفر در آن زندگی می کنند سه بیمارستان درست و حسابی نداریم. چرا؟ آنچه در این ادبیات توسعه شهری مغفول مانده می دانید چیست؟ خیر جمعی است. منفعت کل چیست؟ درحقیقت خیر جمعی است که نشان می دهد سیاستگذاری در شهر باید برای چه کسی باشد. درحقیقت سوال اصلی این است که سیاست شهر باید به نفع چه کسی باشد؟ تاکنون به نفع دو دهک بالای جامعه بوده و کل میلیاردرهای ایران را در تهران جمع کرده است، آن هم نه در زیرخط انقلاب بلکه بالای خط انقلاب! حتی بالای خط همت! بالای اتوبان همت مرکز سرمایه کشور است و بیشترین حجم خلق نقدینگی در این بالای همت از طریق وام های بانکی به مسکن اتفاق افتاده است. درحقیقت مدیریت شهری منابعی در اختیار دارد که براساس رویکردی که به شهر دارد آنها را بازتولید می کند. این منابع چگونه باید توزیع شود و برای چه کسانی باید توزیع شود و چه هدفی داشته باشد که اکثریت مردم شهر از آن استفاده کنند؟ این سوال تاکنون پرسیده نشده است. در این سه دهه اخیر، مساله کوشش جهت افزایش سرانه کیفیت زندگی در پهنه های کمتربرخوردار شهر تلاش برای کاستن تفاوت معنادار فضاهای کالبدی و شمال و جنوب تهران، بازتوزیع منابع شهری به نفع محلات و مناطق کمتر توسعه یافته عملا در دستور کار قرار نداشته است. هرچند شعار آن داده شد؛ چراکه تا لحظه ای که توسعه شهری پل و اتوبان حساب می شود زدن پل و اتوبان در جنوب شهر به ضرر آنهاست. شما در جنوب شهر اتوبان بسازید چه می شود؟ زمین ها را گران کردید و همه آنها اجاره نشین هستند و باید بروند. آنها را به باقرشهر اخراج کردید. در گفتمان بازتوزیع عادلانه منابع در شهر، عدالت شهری افزودن به فضای عمومی شهر بی آنکه تجاری سازی شوند است. اگر باغ کتاب می سازید از جیب مردم ساخته اید، چرا دوباره از مردم پول می گیرید؟ پس این را ویژه طبقات بالا می کنید. ارائه خدمات ارزان شهری به پهنه های پایین دست شهر تهران، افزایش سرانه های شهری به مناطق پایین دستی که تراکم جمعیتی بسیار بالایی نسبت به شمال شهر دارند، هیچ گاه به عنوان یک گفتار یا گفتمان برای سیاست شهری مورد توجه واقعی نبوده است. نتیجه ضریب جینی شهر است و فاصله اختلاف طبقاتی در این شهر در نسبت باستی هیلز با هرندی است. اگر اینها را مقایسه کنید، می بینید از ضریب جینی آمریکا بیشتر است. از فاصله نیویورک با اتیوپی بیشتر است. ما دو تهران داریم که تهران آفریقا و تهران آمریکاست. این نتیجه سه دهه سیاست های توسعه شهری است. توسعه ای که فکر می کند توسعه به معنای انباشت ثروت به هر شکلی است. یعنی شهر پولدار باشد هرچند این پول ها در جیب یک عده باشد. اگر چنین کاری را بخواهید انجام دهید باید چند اقدام انجام دهید.»

در مدیریت شهری هیچ کس حتی شعار عدالت هم نمی دهد

این جامعه شناس ادامه داد: «بازاندیشی پیرامون درآمدهای شهری، رسمی کردن درآمدهای غیررسمی شهرداری، سازماندهی مشاغل غیررسمی همانند دستفروشان و وانت بارها و زباله گردها و… که شهروندان این شهر هستند ازجمله اقداماتی است که باید انجام داد. ۶۰ هزار کودک کار در این شهر استثمار مطلق می شوند. به آنها تجاوز می شود. ساخت مدرسه به جای ساخت اتوبان، پل و تونل باید در دستور کار قرار گیرد. این شهر مدرسه در پهنه فرودست نیاز دارد. ۷۰ درصد مدرسه های یافت آباد غیراستاندارد و لاکچری است و در مدارس دولتی نمی توانید چنین مدرسه ای پیدا کنید. درحالی که پهنه پایین دست نه مدرسه دارد و نه فضاهای فرهنگی تجاری سازی نشده. شما حتی در پایین شهر از تولید کتابخانه و قرائت خانه و اماکنی که فشار را کم می کند، سر باز زدید و به جای آن اگر سازه فرهنگی همچون فرهنگسرا ساخته شده پول دریافت کردید. فرهنگسرای بهمن را بابت تئاتری ساختید که از طبقه بالا بیایند و ۱۰۰هزار تومان پول بدهند. درواقع مدیریت شهری در سه دهه اخیر علاقه ای به توزیع منابع به صورت برابر نداشته است. از این بدتر علاقه ای به تولید منابع به صورت برابر نداشته است. یعنی نه تنها در بازتوزیع ثروت هایی که در اختیار داشته، به صورت ناهمگون عمل کرده که توضیح می دهم چه شیوه هایی داشته، بلکه در تولید این منابع که درحقیقت سرمایه داری مسکن بوده نابرابر عمل کرده است. اگر ملک داشتید شریک مدیریت شهری بودید و اگر ملک نداشتید اخراج هستید و باید به پردیس و شهرهای اطراف بروید. درحقیقت مساله امروز شهر تهران نه برمبنای درآمدهای منطقه ای شهر که باید برمبنای نرخ جمعیت ساکنان و میزان دسترسی به سرانه شهری باشد. الان به طرز عجیبی چون منطقه یک هستید و درآمد بیشتری ایجاد می کنید بودجه بیشتری به شما داده می شود. یعنی به عنوان منطقه یک دائما شهر را گران می کنید و چون پایینی ها بدبخت می شوند بودجه زیرساختی بیشتری شهرداری به شما می دهد. یعنی فرض کنید اگر درآمد منطقه این است که شهر تهران امروز سه هزار میلیارد باشد، دوهزار میلیارد را خود برای زیرساخت های منطقه خرج می کند، پس هر روز آن منطقه مرفه تر می شود، سرمایه های عمومی آن بالا می رود و سرانه های پایین شهری به دلیل گران سازی و نصرفیدن ساخت مسکن پایین تر می رود. درحقیقت ساختار بودجه ریزی شهر در اختیار ثروتمندان است. بودجه سالیانه منطقه یک با منطقه ۱۷ که چندین برابر جمعیت دارد چندین برابر است. درحقیقت شکاف عمیق کالبد طبقاتی شهر اتفاق می افتد که از طریق سازمان بودجه ریزی شهری است. بخش قابل ملاحظه ای از مردم شهر عملا سرانه ای از بودجه شهر ندارند. چرا؟ چون پول اصلی در منطقه یک، دو،۶ و ۱۲ تولید می شود و کل پول هم به اینها می رسد. درحقیقت با یک چیزی به نام شهر نابرابر مواجه هستیم. کمترین میزان دسترسی به فضای سبز در مناطق پایین شهر است. درحالی که بیشترین استانداردهای زندگی در مناطق فرادست شهر است. اگر شهر تهران مشکل آلودگی هوا نداشت زعفرانیه و شهرری با هم به لحاظ کیفیت قابل مقایسه بودند. گفتار عدالت شهری برای اولین بار به عنوان هدف و غایت در سیاستگذاری شهری باید تعیین شود، نه توسعه شهری! تا این لحظه از بیان عنوان عدالت شهری فرار کرده اند. تقریبا جز یکی دو سال از حضور برخی شهرداران کسی درمورد عدالت در شهر حتی شعار هم نداده است.»

شورای شهر معاون اجرایی تجاری سازی شهر است

استاد دانشگاه تهران با انتقاد از رویه موجود در مدیریت شهری افزود: «درحقیقت تا لحظه ای که فرادست نشینان شهری عوارض شهر را نمی دهند اما از آن درآمد کسب می کنند، دائما اختلاف طبقاتی زیاد می شود. یعنی شما در شهر به عنوان بساز و بفروش عوارض نمی دهید، اگر استانبول بودید از شما می گرفتند ولی به جای آن دائما از زیرساخت های شهری پولدارتر می شوید. لحظه ای پل و اتوبان ساخته می شود و شمال شهر گران تر می شود. اتفاقی که باید بیفتد، چیست؟ فرادست نشینان باید عوارض بیشتری پرداخت کنند؛ چراکه در زیست مطلوب تری زندگی می کنند، از زیرساخت های شهری استفاده می کنند و شهر چندبرابر از مناطق فرودست نشین برای دسترسی آنها به امکانات و خدمات هزینه کرده است. کلی خرج آن بالایی ها شده است. مدیریت شهری باید برای امور مربوط به خیر عمومی همانند کمبود شدید مدارس، بی کیفیت بودن مدارس و فضاهای فرهنگی در مناطق پایین شهر، کتابخانه، قرائت خانه هایی که جبران زندگی کنکوری بچه ها را در خانه های ۴۰ متری بکند، بیمارستان _البته نه بیمارستان هایی که شهرداری بابت تاسیس آن دائم پول می گیرد، بلکه بیمارستان های عمومی و در اختیار وزارت بهداشت باشد_ سرانه های فضای سبز و تفریح و ورزش در جنوب شهر فکری کند. شهرداری به عبارت بهتر باید منطق سرمایه را از شهر اخراج کند. سرمایه باید به کارخانه ها برگردد. سرمایه لحظه ای که درون شهر است، نامولد و دلال است. از طریق دلالی به خود ضریب فزاینده می دهد، درحالی که وقتی به کارخانه برگردد از طریق اشتغال به خود ضریب فزاینده می دهد. سرمایه داری شهری به شدت نامولد و دلال است. تا لحظه ای که خیر عمومی برای توزیع عادلانه منابع به مدیریت شهری برنگردد اصلا از مفهوم عدالت نمی توان در شهر حرف زد. این شهر باید اداره شود و در خدمت کل شهروندان باشد. درنظر گرفتن رفاه عمومی کلیه ساکنان به ویژه در جمعیت متراکم پهنه های کم برخوردار شهر، سلامت عمومی شهر، کوشیدن در جهت ارتقا بخشیدن به کیفیت زندگی _که اصلاح طلبان شعار دادند ولی تجاری سازی کردند_ در این راستا باید اتفاق افتد؛ نه فقط ایجاد بستر و زمینه برای رونق کسب وکارهای تجاری و فروش خدمات فرهنگی و افزودن به ارزش املاک خصوصی و تجاری سازی هرچه در شهر وجود دارد. با چنین پدیده ای در شهر طرف هستیم و شورای شهر معاون اجرایی تجاری سازی شهر است. شورایاری ها هم در خدمت این هستند. این چیزی که الان شورای شهر انجام می دهد، بهینه سازی منافع سرمایه است. اصلا در خدمت خیر عمومی نیست و در تضاد کامل با سیاستگذاری یک توسعه پایدار است، چون در توسعه پایدار اصلی ترین مساله فرصت های برابر در رسیدن به رفاه است. زیرساخت هیچ چیزی در این شهر وجود ندارد.»

حکمرانی شهری از زیر بار مسئولیت درمان و مسکن و آموزش جا خالی کرده

حسینی در ادامه و در تشریح گفتمان عدالت شهری گفت: «اجمالا اگر بخواهم گفتمان جدید را مفصل بندی کنم باید این مسائل را بیان کنم. دسترس پذیر کردن منابع شهری برای پهنه های کم برخوردار یک مورد است که باید دسترسی آنها به مدرسه، آب سالم، بیمارستان، مراکز تفریحی و پارک، کتاب، فرهنگ به صورت غیرتجاری سازی شده باشد. احیای محصولات اجتماعی شرکت ها با محصولات اقتصادی فعال بخش خصوصی و دولتی مورد دیگر است که اینها مثل قارون از این شهر تولید درآمد و گنج می کنند اما هیچ مسئولیت اجتماعی نسبت به کودک کار در کوچه که از آشغال ها پول به دست می آورد، ندارند. انگار شهرداری خود را نسبت به کودک کار، زن سرپرست خانوار، آسیب های اجتماعی حاصل از توسعه شهری که ایجاد کرده اند، مسئول نمی داند. درحالی که این توسعه شهری این بچه را کودک کار کرده است. اصلا این حجم از درآمدسازی و گران سازی این بچه را بی خانه کرده است اما هیچ مسئولیت پذیری ای روی این شرکت های عظیم بورس باز، پول باز و بانک های معظم ندارند که سال گذشته هزار و ۶۰۰ میلیاردتومان نقدینگی خلق کردند. نکته دیگر توزیع عادلانه خدمات است. شهرداری خدمت رسان به زعفرانیه است، به همان مقدار باید به هرندی خدمات برساند. عمومی کردن فضای خصوصی در شهر به جای خصوصی کردن فضای عمومی یکی از مشکلات است. ما فضای عمومی همچون باغ کتاب داشتیم که آن را خصوصی کردند. حالا باید فضاهای خصوصی ای را که به زور گرفته اند، عمومی کنیم. جایی همچون بام لند را که دریاچه این شهر است، خصوصی کردید که آن هم به ثمن بخس است و باید برگردد. بازنگری در نظام بازتوزیع خدمات در شهر، افزایش سرانه ها در برنامه های پایین و بازنگری در نحوه دریافت عوارض از اماکن شهری ازجمله موارد است. هرچه اماکن باکیفیت تر است، گران است. به رسمیت شناختن و سازماندهی مشاغل غیررسمی که شهرداری فقط آنها را کتک می زند؛ اگر دستفروش باشید فقط از ماموران شهرداری کتک می خورید. یک متر از شهر هم سهم ندارید. سازماندهی وضعیت کودکان کار و زباله گرد که آبروی دولت جمهوری اسلامی را این صحنه برده است. بازنگری در برون سپاری خدمات شهری باید در قالب فروش خدمات انجام شود. هر کاری شهرداری انجام می دهد، در قالب فروش خدمات است. امکان بررسی تعیین سازوکار تردد در شهر در جهت کاهش آلودگی هوا باید فراهم شود. مساله اصلی شهر، ترافیک نیست بلکه آلودگی هواست. همین شورای شهر یک گام هم در راستای رفع آلودگی شهر قدم برنداشت. حق شناس در تلویزیون گفت ما آلودگی هوا را کم کردیم. شما گزارش کار باد را دادید. اگر امسال باد نیاید چه گزارش کاری دارید؟ هیچ عملکردی در کاهش آلودگی شهر نداشتید و این به مافیای پزشکی کمک کرد. کل آدم های این شهر بیمار و مجبور شدند به بیمارستان های خصوصی بروند و حتی در بیمارستان های دولتی پول پیمانکار خصوصی را دادند. در بیمارستان های جنوب شهر بخش قلب را برون سپاری کردند. یعنی به عنوان جنوب شهری بخواهید در بیمارستان دولتی هم بروید باید پول بدهید چون خصوصی شده است. شهرداری اینجا چه کار می کند؟ رویکرد کالبدی به شهرداری حاکم شده که کسی در شهرداری قبول ندارد وظیفه شهرداری آموزش و درمان و مسکن است. انگار حکمرانی شهری از زیر بار اصلی ترین مسئولیت که درمان و مسکن و آموزش است، جا خالی کرده و به جای آن مسئول تجاری سازی شهر شده و مسئول درآمدسازی شهر شده است. شهردار منطقه شهردار منطقه نیست بلکه معاون اقتصادی منطقه است، مدیر بازرگانی منطقه است. شهردار نیست بلکه مدیر بازرگانی است. یک سری به شهردار منطقه بزنید می فهمید ادبیات وی با کاسب بنگاه فرق نمی کند.»

تامین درآمدهای شهری باید به سمت دریافت عوارض خصوصا از طبقه برخوردار تغییر کند

این جامعه شناس ادامه داد: «بازنگری در طرح های تشویقی مرتبط با بافت فرسوده لازم است. این وضع بافت فرسوده را درست نمی کند. بازتعریف فضای فرهنگی و تجاری کردن کل این فضاهایی که در اختیار شهرداری است و عمیقا تجاری شده، لازم است. گسترش فضاهای شهر بدون تجاری سازی اهمیت دارد، این شهر فضای نفس کشیدن ندارد. ضرورت بازنگری در نقش شهرداری برای ساخت مدارس، درمانگاه ها در کل شهر، تملک باغ های متروکه و بی استفاده و دسترس پذیر کردن آنها برای ساکنان شهر آن چیزهایی است که در بازبینی شیوه نامه ها و آیین نامه ها که به نفع طبقه برنده گذاشته اند باید اتفاق بیفتد. آیین نامه هایی برای دریافت عوارض از مکان هایی که کاربری فرهنگی، درمانی، آموزشی، ورزشی و… دارند، باید تنظیم شود. مدارس غیرانتفاعی هیچ پولی به شهر نمی پردازند. سینماهای فعال در مال ها، مجتمع های تجاری در کافه ها، گالری ها، بوتیک هتل ها، آزمایشگاه خصوصی و آموزشگاه های خصوصی، پت شاپ ها، دامپزشکی ها، استخرها، جمعه بازارها و… در خدمت گران کردن شهر هستند ولی یک قران به مدیریت شهری کمک نمی کنند، درحالی که مدیریت شهری کاربری بهداشتی به بیمارستان خصوصی می دهد که از مردم شهر ۳۰ میلیون تومان پول کرونا بگیرد. باور می کنید بیمارستان های خصوصی در منطقه سعادت آباد تهران با کاربری بهداشتی ساخته شده است؟ یعنی از پول جیب مردم شهر تهران است. هیچ عوارض درستی از اینها گرفته نمی شود. درحقیقت سرمایه داری پزشکی در شهر روی بستر سرمایه داری مسکن ما در شورای شهر بنا شده است. تغییر در نگرش درآمدهای شهری به جای درآمد مبتنی بر ساخت وساز و صدور تراکم به دریافت عوارض از مشاغل، دریافت عوارض بیشتر از پهنه های بیشتربرخوردار واجب است. این بیمارستان خصوصی، آزمایشگاه خصوصی و مدرسه خصوصی از زیرساخت های این شهر اداره می شود و با کمترین قیمت ها واگذار شده است. مدرسه را با قیمت ثمن بخس با کاربری آموزشی می خرند و از مردم ۳۰ میلیون پول شهریه می گیرند. این مدرسه دولتی است. فقط شما در آن ساختمان ساختید و شهرداری بابت آن هم از شما عوارض دریافت نکرده است. چرا با مردم این میزان تجاری حساب می کنید؟ مدارس غیرانتفاعی در شمال شهرها بیش از دوسوم ارزش افزوده مالی دارند؛ یعنی از پول عمومی مردم شهر تهران پول درمی آورید. از پول مسکن، مدرسه و بیمارستان اداره می کنید و عوارض شهری نمی دهید. منضبط ساختن نحوه تردد در شهر نه در جهت افزایش درآمد شهری بلکه برای کاستن واقعی از حجم ترافیک، آلودگی هوا، ارتقای سلامت عمومی باید مدنظر قرار بگیرد. در این شهر مردم بیمار می شوند و مسئول آن شهرداری است. شهرداری هیچ پاسخگویی ای نسبت به بیمار شدن مردم ندارد و می گوید به من ارتباطی ندارد و من مسئول آن نیستم. شهرداری دائما مسئول حمل ونقل است؛ آن هم باز کردن گره های ترافیکی در بالای شهر! توجه ویژه نحوه استقرار و تراکم جمعیت در شهر و توزیع منابع نه بر محور منطقه ای که بر اساس میزان تراکم جمعیت در شهر و میزان دسترسی اینها به سرانه ها مطرح است.»

انگار مردم انقلاب به پایین اصلا شهروند تهران نیستند

عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: «نتایج این منطق سرمایه در تهران ۱۴۰۰ چیست؟ نتایج اعم از فروش تراکم، مجوز به طبقات غیرمجاز، مجوز تخریب باغات شهر، مجوز ساختن مجموعه های تجاری به عنوان منابع درآمدی اصلی شهر تهران در مقابل بوتیک هتل ها و کافه ها و امثالهم، تخریب حیات اجتماعی ایثارگران شهر تهران و امثالهم است که با کسانی که مدعی زیست شهری بودند، می بینیم. فروش عرصه و اعیان شهر چه از طریق قانونی و چه با وصول پول های غیرقانونی از صاحبان سرمایه از استراتژی های اصلی همین مدیریت شهری است. همه این شعارها دروغ است. زیست پذیر کردن شهر، به معنای زیست پذیر کردن زندگی اقلا دوسوم مردم شهر که هیچ توجهی به آنها ندارید. انگار مردم انقلاب به پایین که جمعیت اصلی شهر تهران هستند، اصلا شهروند شما نیستند. خصوصی کردن فضای عمومی و عمومی کردن فضای خصوصی از طریق منطق انباشت سرمایه و حتی تصاحب پیاده راه های عمومی به نفع تجاری سازی از معضلات این نوع مدیریت است. وقتی داخل شهر می روید در پیاده روهای عمومی کسب وکار می بینید؛ کسب وکارهای تجاری که به وابستگان شهرداری واگذار شده است. مگر اینها عادلانه واگذار شده است؟ در این فضا و در این سه دهه گذشته شهرداری یک قشر کوچک را حمایت کرده است. پیاده روها ذیل مغازه ها تعریف شده اند همانند انبارهای کالا در منطقه ۱۲! در کجای شهر قرار داریم؟ در میدان حسن آباد یا میدان تجریش معابر عمومی شهر در تسخیر تجاری سازی است. تجربه شهری به ما می گوید این شهر برای حرکت عابران و حضور ساکنان در فضا ساخته نشده است. در این شهر حتی نمی توانید سوار دوچرخه شوید. عابران حقی در شهر ندارند. مفهوم حق به شهر در این شهر نابود شده است. کالبد شهر درست همچون مهاجم علیه کسانی عمل می کند که ماشین ندارند. شهر دائما به ما و بی ماشین ها هجوم می آورد و ما را عقب می راند و ما به تدریج مجبور به خروج از شهر هستیم. نه پیاده راه برای ماست و نه فرهنگسرا و نه کافه و نه گالری و نه بیمارستان و نه مدرسه متعلق به ماست. به میدان تجریش بروید، در فاصله ۵۰ متری ساختمان شهرداری زوائد بصری و بنرهای زشت و بی قواره تبلیغی می بینید که از ساختمان آویزان شده است. ساختمان های غیراستاندارد و ناایمن باید تعطیل شوند، اما نمی شوند و با کاربری درمانی کار می کنند. به واسطه منطق سود بیشتر، یک درمانگاه سوخت. مگر شهرداری نباید این درمانگاه فرسوده را که در آستانه سوختن بود، تعطیل می کرد. چرا این کار را نکرد؟ هر از گاهی انفجاری رخ می دهد و تعدادی شهروند در آن می میرند ولی شهرداری در اجرای قواعد علیه سرمایه هیچ کاری نمی کند. هیچ نقطه از شهر از تجاری سازی در امان نخواهد بود، حتی مناطق جنوبی شهر هم به یک شکلی درآمدزایی می شود. حتی گسترش فضای فرهنگی در اختیار تجاری سازی است. درحقیقت پهنه فرهنگی در شهر تجاری سازی فرهنگ و هنر است. درواقع توسعه گردشگری در شهر توسعه شهری تجاری است. حتی کوچه ها و خیابان ها در مناطق فرادست نشین خصوصی شده است و جلوی در آن گیت دارد. خیابانی را که به هیچ وجه روی آن مالکیت ندارند، گیت گذاشته اند. به زعفرانیه و صاحبقرانیه و منظریه سر بزنید، غالب کوچه ها نگهبان دارد که محیط عمومی را بدون پرداختن یک قران پول خصوصی کرده اند که برای امنیت صاحبان آن املاک است. اینجا حق به شهر به صاحبان ثروت فروخته شده است. بزرگراه ها محلات را نابود کرده و خاطرات جمعی ما در شهر از بین رفته است. اگر دانشگاه تهران نبود معلوم نبود میدان انقلاب وجود داشته باشد یا خیر. وجود دانشگاه تهران باعث شده اینجا یک اتوبان از وسط شهر نداشته باشیم.»

در این دوره در ادامه نولیبرالیسم اقتصادی به نولیبرالیسم فرهنگی هم رسیده ایم

حسینی از اعضای لیست ائتلاف بزرگ برای مردم در انتخابات شورای شهر تهران در پایان خاطرنشان کرد: «در ۴ سال گذشته فرآیند از بخش تراکم و مجوز ساخت غیرقانونی به بخش فرهنگ و هنر و گالری و بوتیک هتل و… تسری پیدا کرده است. آنها هستند و اینها اضافه شده اند. حداقل در دوره های قبلی فرهنگ و هنر کمتر تجاری سازی شده بود ولی فرهنگ و هنر هم به تجاری سازی اضافه شد. پاتوق و بوتیک هتل مرکز شد. درحقیقت باید به این دوره نولیبرالیسم فرهنگی بگوییم که در ادامه نولیبرالیسم اقتصادی است که از دوره کرباسچی آغاز شده است. اتفاقی که می افتد این است که مدیریت شهری اخیر فقط برای زیست شهری لفاظی کرده اما آن بخشی از شهر که تجاری سازی نشده بود به مدد سرمایه فرهنگی اصلاح طلبان تجاری سازی شد. یعنی از این پس اگر بخواهید سرمایه فرهنگی اصلاح طلبی هم کسب کنید و جزء اصلاح طلبان باشید باید پول داشته باشید. حتی اصلاح طلب شدن هم پول می خواهد. جالب تر اینکه در شهرداری دوره اخیر حتی از دوره نولیبرالیسم اقتصادی شکافت های اقتصادی درون شهرداری افزایش یافته است. فاصله کف و سقف حقوق مدیران شهری در دوره های قبل تا سه برابر بوده و الان به ۵ برابر افزایش یافته است، یعنی کارمند شهرداری یک پنجم شهردار حقوق می گیرد و جالب است که اینها شعار زیست شهری و حمایت از مردم را دادند. پاداش مدیران به طرز وسیعی افزایش یافته است. شهرداری درست است که ادعا می کند من ۶۰ هزار کارمند دارم ولی به غالب آنها حقوق کف می دهد و مدیران حقوق نجومی دارند. چرا شهردار از پاسخ دادن به مساله پاداش و حقوق مدیران دائما طفره می رود؟ اینها با یک رویکرد نخبه گرایانه نولیبرالیسم و اختلاف طبقاتی را درون شهرداری ساختاری می کنند. امروز اگر در شهرداری مدیر شوید ۵ برابر کارمند متخصص و کارشناس با دکتری در شهرداری درآمد دارید. درحقیقت تناقض عمیقی در شعارهایی که اینها طرح کردند و درمقابل سیاست های نولیبرالی و شهری، وجود دارد. استخدام های تازه ای شکل می گیرد و پست های سازمانی جدیدی تاسیس می شود که دائما بتوانند حقوق بدهند و نیروهایی با سابقه بلند ۱۵-۱۰ ساله در شهرداری حقوق های کف بگیرند و افرادی که با ایده های نولیبرال وارد شهرداری می شوند حقوق نجومی دریافت کنند. سوال این است که شهرداری با ۶۰ هزار نفری که حجم زیادی نیروی اضافه دارد چطور به استخدام نیروها و پست های جدید سازمانی نیاز دارد؟ جز برای بتنی کردن طرح های خود آنهاست؟ تدوین گزارش های سالانه تا اقدامات عمرانی به امر معمولی بدل شده اما واقعیت این است که منابع انسانی، عدالت، فرهنگ، دسترسی به منابع، گران سازی، درمان، مسکن، آموزش به هیچ وجه جزء گزارش های شهرداری نیست. با شهرداری تا بن دندان لیبرال، طرف هستیم. یک شهرداری مسلح علیه طبقات پایین داریم. اگر اتفاقی بخواهد در مدیریت شهری بیفتد باید شهرداری علیه طبقات پایین تبدیل به شهرداری در خدمت مردم شهر و خیر عمومی و طبقات پایین شود وگرنه فرقی ندارد اصولگرایان مسلط باشند یا اصلاح طلبان! زیرا فرآیند تجاری سازی شهر تعمیق خواهد شد.»