علامه مصباح یزدی:
امروز مسئولیت ما در مقابل نسل آینده بسیار خطیر است
آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در همایش «اخلاق و سلوک انقلابی» که در محل مدرسه علمیه عالی نواب مشهد برگزار شد، با اشاره به وجود دشمنانی که قصد جلوگیری از پیشرفت انقلاب عظیم و بی نظیر ایران را دارند، ادامه داد: فشارهای اقتصادی را که گاهی به واسطه تحریم ها صورت می گیرد، مردم بیشتر درک می کنند؛ دشمن از این راه می خواهد مسئولان و مردم کشور را به زانو در بیاورد؛ اما خطر مهم تری که اهل حق را تهدید می کند، فریب و گمراهی است؛ خطری که سابقه ای طولانی داشته و شیطان بر انجام آن قسم خورده است. امروز نیز شیطان بزرگ به عنوان یکی از نوکرهای ابلیس، همان کار را انجام می دهد؛ متأسفانه بسیاری از افراد که سروکارشان با مسائل عمومی و اقتصادی است، این مسئله را درک نمی کنند. حتی بسیاری از سیاستمداران ریزبین و نکته سنج نیز از آن غافل هستند و میزان اهمیت آن را درک نمی کنند. روشن است که وقتی متوجه خطری نباشند، با آن مبارزه نیز نخواهند کرد.
آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با اشاره به این که کفر، شیطان پرستی و الحاد بزرگ ترین خطری است که معنویت و انسانیت جامعه را تهدید می کند، افزود: امروز به اعتراف اکثر صاحب نظران، دشمنان اسلام و انقلاب از بسیاری از نقشه هایی که کشیدند ناامید شده اند؛ راه های مختلفی را از ابتدای انقلاب شروع کردند. ابتدا تصور می کردند که تا شش ماه دیگر فاتحه انقلاب را خواهند خواند، جنگ تحمیلی به راه انداختند و بعد از جنگ نیز راه های مختلفی را امتحان کردند، اما بحمدالله سرشان به سنگ خورد و به برکت دعای امام زمان(عج)، عنایات حضرت امام رضا صلوات الله علیه و رهبری رهبر معظم انقلاب، راه به جایی نبردند؛ اما راهی که برای موفقیت خودشان دیدند، همان جهات فکری و اعتقادی است و تلاش خود را در این زمینه متمرکز کرده اند.
وی با اشاره به این که دشمن فعالیت خود را روی نسل آینده انقلاب متمرکز کرده است، افزود: از این رو شبانه روز و به صورت های مختلف، برنامه هایشان را در افکار جوانان تزریق می کنند و برای تأثیرگذاری بیشتر، توجه بسیاری بر جنبه های روان شناسی کارشان دارند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: حتی اگر کسی خطر فرهنگی را بالاتر از خطر اقتصادی و سیاسی نداند، دست کم شکی در این نیست که دور کردن جوان های پاک از باورها و ارزش های اسلامی، خطری بزرگ است.
آیت الله مصباح با ابراز تأسف از تأثیر فعالیت دشمنان علیه اعتقادات جوانان افزود: وقتی حتی برخی بزرگ ترها و کسانی که از آن ها توقعی نمی رود، تحت تأثیر این تهاجمات قرار می گیرند، طبیعی است که جوانان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
وی با اشاره به یکی از تبلیغات دشمنان که نخبگان و فرهیختگان جامعه را نشانه گرفته است، افزود: دشمنان در صدد القای این نکته هستند که روحانیان و علما، رجال دین هستند؛ اما اداره کشور باید به دست رجال سیاست باشد. دین به اموری مانند نماز و روزه می پردازد و سایر امور اجتماعی، به دین ارتباطی ندارد؛ به عبارت دیگر سکولاریسم را ترویج کرده و هرگونه دخالت دین در امور اجتماعی و اداره حکومت را نفی می کنند.
استاد اخلاق حوزه علمیه افزود: متأسفانه گاهی در مجامع علمی نیز چنین بیان می شود که وظیفه دین، ارتباط انسان با خداست و ربطی به امور مادی ندارد. امام(ره) هم از احساسات مردم استفاده کرد و توانست به اسم دین، شاه را ساقط کند؛ اما حقیقت این است که دین، ربطی به این مسائل ندارد!
آیت الله مصباح با بیان این که ابتدا نخبگان باید نظر واحدی در مورد جامعیت دین و شمول گستره آن نسبت به ساحت های مختلف زندگی، داشته باشند و این مسئله را برای خودشان حل کنند، افزود: در مرحله بعد باید سعی کنند این مسئله را چنان در جامعه ترویج دهند که جزئی از فرهنگ جامعه شود و شبهه افکنی شیاطین در این زمینه، بی اثر باشد.
وی با اشاره به این که علوم (شناخت ها) و ارزش ها از ارکان هویت انسان هستند، افزود: یکی از نکاتی که درباره علم باید در نظر گرفته شود، مسئله هدف علم است؛ مثلا هدف اقتصاد، کسب درآمد و رفاه جامعه است و هدف پزشکی سلامت افراد جامعه است.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به این که غالب علوم، نهایت فایده و هدفشان به همین دنیا خلاصه می شود، خاطر نشان کرد: اما علومی نیز وجود دارد که نتیجه آن تا سال ها بلکه بی نهایت ادامه دارد. این علم همان دین است.
آیت الله مصباح با اشاره به لزوم بررسی این مسئله که آیا دین از مقوله شناخت است یا ارزش ها، اظهار داشت: دین از مقوله شناخت هاست، اما شناختی که ما را به سلسله ای از ارزش ها می رساند. بسیاری از ارزش ها مانند فرهنگ ناسیونالیستی یا توجه به لباس های محلی و نظایر آن، بر اساس اعتبارات و تمایلات شکل گرفته است، اما دین تابع قراردادهای اجتماعی نیست.
وی با بیان این که حقایق دین از خداشناسی آغاز می شود، افزود: ما معتقدیم خدا حقیقتی فوق حقایق دیگر است و هرچه که بهره ای از حقیقت داشته باشد، آن را از عنایت الهی دریافت کرده است و در واقع عاریه ای در دست اوست. ازطرف دیگر عمل کردن به دین نیز دارای مصالحی است، اما نه مصالح محدودی که فقط چند سالی در این دنیا، همراه با انسان باشد؛ بلکه تا بی نهایت ادامه دارد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به این که بسیاری از مردم، بهترین دانش را دانش تجربی می دانند خاطرنشان کرد: بر همین اساس، از نگاه این افراد، هر معرفتی که به غیر از راه تجربی به دست بیاید، شخصی و غیرعلمی است. روشن است که طرفداران این دیدگاه اعتقادات و ادیان را اموری شخصی می دانند و قائل به پلورالیسم شده اند؛ یعنی معتقدند حقیقت نهایی یک چیز است، اما راه های مختلفی وجود دارد؛ یکی از مسیر اسلام می رود و دیگری از مسیر مسیحیت؛ اما هدف همه یکی است و همه هم صحیح است!
آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: این افراد معتقدند انتخاب دین نیز مانند تمایل و علاقه به رنگ های مختلف است؛ یکی رنگ سبز را دوست دارد و یکی صورتی؛ به هیچ کدام نیز نمی توان گفت اشتباه می کنی. بلکه امروز یک فرهنگ جهانی الحادی در تمام کشورهای دنیا ترویج می شود و آن این است که اصل بر این است که انسان از چیزی خوشش بیاید؛ حتی اگر بچه هم تربیت می کنید، وقتی گفت از چیزی خوشم می آید یا دلم می خواهد، دیگر حرف نزنید و دخالت نکنید!
استاد فلسفه و تفسیر قرآن کریم با اشاره به این که باید اعتقادات بر مبانی محکم و منطقی استوار باشد و صرف تقلید یا تمایل شخصی، حجت آور نیست، افزود: معروف است که دین به سه بخش اعتقادات، اخلاق و ارزش ها تقسیم می شود. اما بخش اصلی و ریشه ای، اعتقادات است؛ اگر ریشه متزلزل شد، اثری از شاخ و برگ نیز نخواهد ماند.
آیت الله مصباح با اشاره به وجود روحیه حقیقت جویی در انسان ها افزود: امروز حتی یک بچه کوچک نیز می خواهد هر چیزی را با دلیل بشناسد؛ این لطف الهی است و یک رشد عمومی است که در انسان ها پیدا شده است. ما باید به این فطرت الهی پاسخ دهیم و در مرحله اول در عقاید به خوبی کار کنیم و عقاید صحیح را با ادله متقن و غیرقابل تشکیک، بشناسیم و باور کنیم و در مرحله بعد، زمینه باور را در دیگران نیز بارور کنیم. بعد از اثبات این ریشه هاست که نوبت به ارزش ها و احکام علمی می رسد. اگر ریشه سالم ماند می تواند برگ و بار داده و میوه های شیرین بدهد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: امروز مسئولیت ما در مقابل نسل آینده بسیار خطیر است؛ با این تشکیکاتی که دائماً از راه رسانه های مجازی تزریق می شود، کتاب هایی که نوشته می شود و آن مطالبی که گاهی متأسفانه در کلاس های دانشگاه نیز مطرح می شود، عقائد جوانان در معرض خطر است؛ این ریشه است که باید ثابت باشد.
وی با اشاره به این که اصولی که از این ریشه سرچشمه می گیرد، با سایر رفتارها و ارزش ها یکسان نیست، خاطر نشان کرد: ظلم و عدالت برای معتقد به خدا، یکسان نیست؛ اعتقاد به خدا با این که به خاطر منافع مادی در مدت کوتاهی چند هزار نفر را با بمب اتم نابود کند، نمی سازد.
استاد اخلاق حوزه علمیه در پایان با بیان این که جوان ها، امیدهای آینده ما هستند و انگیزه تحقیق در دل هایشان موج می زند، افزود: آن ها می خواهند حقایق را بهتر درک کنند و رفتارشان را بر اساس آن ها تنظیم کنند و حتی نسبت به انسان های دیگر احساس مسئولیت می کنند. این یکی از ارزش های اسلامی است؛ یعنی ما همان گونه که فکر منفعت خودمان هستیم، باید فکر منفعت دیگران نیز باشیم؛ از این رو نسبت به هدایت و کمک به دیگران برای رسیدن به سعادت، تکلیف داریم.
گفتنی است همایش «اخلاق و سلوک انقلابی» در چهارم آذرماه سال جاری در محل مدرسه علمیه عالی نواب مشهد مقدس برگزار شد.