عضو شورای مرکزی جبهه پایداری:
ایجاد «بانک جامع اطّلاعات اقتصادی» برای شفافیت در اقتصاد ضروری است
محمّد سلیمانی، وزیر اسبق ارتباطات و نماینده سابق تهران در گفت وگو با خبرگزاری فارس با بیان اینکه کشور ما از مشکلات اقتصادی مزمنی رنج می برد، یکی از این بیماری ها را بانک ها دانست و خاطرنشان کرد: بانک محور اصلی اقتصاد هر کشوری است. اگر بانک ها درست عمل کنند طبیعتاً اقتصاد سر پا و پویا است؛ اگر بد عمل کنند اقتصاد را زمین گیر می کنند.
وی، توزیع نامتعادل شعب بانک در کشور را مورد اشاره قرار داد و گفت: در شمال کشور تعداد بانک ها بسیار زیاد است و در مناطق جنوبی کم تر؛ این نشان می دهد بانک ها در قسمت هایی که پول وجود دارد، برای ایجاد شعبه رقابت دارند.
سلیمانی یکی دیگر از مسائل مربوط به نظام بانکی را نقدینگی عنوان کرد و افزود: اگر به هم ریختگی بازار ارز که اخیراً با آن روبه رو شدیم، را ریشه یابی کنیم، به نقدینگی می رسیم؛ یعنی نقدینگی را افزایش دادند و در نتیجه ارزش پول ملّی هم افت پیدا کرد.
نماینده سابق مجلس به موضوع قاچاق و پول شویی اشاره کرد و گفت: در این زمینه، قوانین بسیار خوب و جامعی وجود دارد که اگر اجرا شود خوب است.
سلیمانی با بیان اینکه بانک ها، گاهی به خرید و فروش سکه روی می آوردند و گاهی هم در مسکن ورود می کنند، خاطرنشان کرد: این بدان جهت است که نقدینگی اصلی در اختیار بانک هاست و کسانی هم که در این میان مشغول هستند، از طریق بانک فعالیت می کنند و واسطه گری ها و دلال بازی هایی که وجود دارد، مسئله ای است که در اقتصاد ما مانع رشد تولید ملّی است و در همه کشورها این نوع فعالیت ها اجازه نمی دهد تولید ملّی پا بگیرد.
وی افزود: توصیه هایی هم که شورای پول و اعتبار به بانک ها می کند، بیشتر جنبه توصیه و سفارش دارد. با این حال باید چکار کرد؟ تعداد بانک ها و شعب بانک ها بسیار زیاد است؛ کشور هم کشور بزرگی است. راه کار، استفاده از فن آوری اطّلاعات است. این فن آوری در خیلی از بانک ها هم به کار گرفته شده و هر کسی می تواند حساب خود را به شکل اینترنتی چک کند و خدمات پرداخت را از طریق فن آوری های اطّلاعات انجام دهد.
عضو شورای مرکزی جبهه پایداری انقلاب اسلامی با طرح این سؤال که در این میان جای چه چیزی خالی است؟ اظهار داشت: جای یک مدیریت کلان اقتصادی در حوزه پولی و مالی کشور خالی است؛ و این وظیفه بانک مرکزی است. وظیفه بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملّی و نظارت بر امور بانکی و هم آهنگ کردن بانک ها با هم است.
سلیمانی با بیان اینکه هم آهنگی بین بانک ها و نظارت بر آن ها به طور دستی قابل انجام نیست، اظهار داشت: از طرفی این کار را نیز نمی توان به وسیله افراد انجام داد؛ چرا که فرد در هنگام رجوع به بانک، با مخاطرات مختلفی روبه رو است و ممکن است پیشنهاداتی به او داده شود و به هر دلیل، بازرسی به خوبی انجام نشود یا کند صورت بگیرد.
وزیر اسبق ارتباطات، راه کار حل این مشکل را ایجاد «بانک جامع اطّلاعات اقتصادی کشور» از سوی بانک مرکزی دانست و تصریح کرد: در این بانک جامع، نه تنها بانک ها بلکه گمرکات و سایر بخش های اقتصادی کشور هم می توانند در آن حضور داشته باشند تا جابه جایی پول در کشور شفاف شود و مدیریت کلان اقتصادی، به خوبی امکان نظارت داشته باشد.
سلیمانی ادامه داد: نباید اینطور باشد که وقتی شخصی را دستگیر می کنند بعد بگویند او سلطان سکه است و در سال چند ده هزار میلیارد تومان گردش مالی داشته است و مسائلی از این قبیل. خب اینجا باید گفت، گردش مالی چنین فردی از قبل مشخص بوده و وقتی کسی چنین گردش مالی دارد، نظام مالیاتی و بازرسی باید آن را بیشتر از افراد فرودست که جابه جایی پول شان به ده میلیون نمی رسد، زیر ذره بین داشته باشند. این جابه جایی های کلان اقتصادی است که دارای اهمیت است.
نماینده سابق مجلس، وجود شبکه های به هم پیوسته مفسدان اقتصادی را مورد اشاره قرار داد و گفت: این افراد، در شبکه های خود، پول ها را می چرخانند و در نظام اقتصادی کشور اخلال ایجاد می کنند؛ خب در نظام جامع اطّلاعاتی که بانک مرکزی می تواند آن را ایجاد کند، این فعالیت ها به راحتی مانیتور می شود و قابل بررسی و پیگیری است.
وی با بیان اینکه نباید ایجاد بانک جامع اطّلاعات اقتصادی کشور را به معنای سرک کشیدن به حساب مردم تلقی کرد، اظهار داشت: این کار در اصل به معنای حفاظت از اقتصاد کشور است.
سلیمانی ادامه داد: کسی که قاچاق انجام می دهد بالاخره باید پول خود را در سیستمی به گردش در بیاورد؛ این سیستم هم عمدتاً سیستم پولی کشور است؛ پول که با کامیون جابه جا نمی شود؛ در همین سیستم ها جابه جا می شود.
وی با بیان اینکه سایر کشورهای دنیا از چنین سیستم هایی برخوردار هستند، خاطرنشان کرد: بیش از بیست سال پیش برای یک فرصت مطالعاتی به خارج از کشور رفتم و زمانی که وزارت علوم اولین حقوق من را واریز کرد، بانک خارجی حاضر به پرداخت پول به من نشد و گفتند تا مشخص نشود منشاء پول کجاست، ما حاضر به پرداخت آن نمی شویم. این در حالی بود که کل پولی که برای من واریز شده بود، سه هزار دلار بود و رقم آنچنانی هم نبود.
عضو شورای مرکزی جبهه پایداری، ایجاد بانک جامع اطلاعاتی را در مبارزه با پول شویی و قاچاق بسیار مؤثر دانست و تصریح کرد: به جرأت می توان گفت با چنین سیستمی، هشتاد درصد از قاچاق و تخلفات مالی کاهش پیدا می کند؛ مخصوصا که نیروی انسانی در آن دخالت ندارد تا کاهلی صورت بگیرد یا خدای نکرده رانتی صورت بگیرد.
سلیمانی به موضوع معوقات بانکی اشاره کرد و گفت: وقتی یک سیستم مرکزی وجود داشته باشد، کاملاً مشخص می کند که چه کسی و به چه میزان معوقه بانکی دارد؛ دیگر کسی نمی گوید اسم فلانی در در جیب من است و دیگر شاهد این نیستیم که از یک طرف دادگستری بگوید هر کس اسم افراد را دارد به من بدهد و دیگری بگوید من ندارم و نیز داستان هایی نظیر آنچه آقای ظریف مطرح کرد، پیش بیاید.
وی، هزینه ایجاد بانک جامع اطّلاعات اقتصادی کشور را پایین دانست و گفت: هزینه آن از هزینه ایجاد کارت سوخت، کم تر است و با صرف چند ده میلیارد تومان به خوبی می توان این مرکز را ایجاد کرد تا سرویسی چنین عظیم را به کشور ارائه دهد.
وزیر اسبق ارتباطات درباره مزایای بانک جامع اطّلاعات اقتصادی گفت: وقتی که اطّلاعات اقتصادی شفاف و روشن شود، سرمایه گذاری شکل می گیرید و افراد پول خود را در سرمایه گذاری به کار می بندند و از آن طرف، مالیات نیز پرداخت می کنند. همچنین فرار مالیاتی کم می شود؛ وقتی پول کلانی به حساب کسی آمد بلافاصله از منشاء آن و اینکه آیا مالیات آن پرداخت شده یا خیر، سؤال می شود.
سلیمانی درباره علّت عدم ایجاد چنین سیستمی تاکنون گفت: ایجاد بانک اطّلاعات اقتصادی، نیاز به قانون ندارد و یک کار داخلی است که بانک مرکزی باید انجام دهد. سال ۸۵ که وزیر ارتباطات بودم این طرح را در دولت تصویب کردم و رئیس جمهور وقت هم به بانک مرکزی ابلاغ کرد، امّا بانک مرکزی آنقدر در ایجاد آن تعلل کرد که دولت دید در این بل بشوی اقتصادی، خود نیز نفع های خوبی می برد؛ لذا مصوبه مزبور عملی نشد.
وی ادامه داد: بعد از دوران وزارت و زمانی که نماینده شدم، طرح ایجاد بانک اطّلاعات اقتصادی را نوشتم و در صحن علنی بیش از ۱۹۰ نماینده به یک فوریت آن رأی دادند و به کمیسیون اقتصادی رفت؛ امّا بانکی ها آمدند و آن را به حاشیه بردند.
نماینده سابق تهران در مجلس، با بیان اینکه همه دولت ها از ایجاد چنین سامانه ای سر باز می زنند، اظهار داشت: دولت ها در بل بشوی اقتصادی خیلی کارها می توانند بکنند و در عدم شفافیت اقتصادی، خود دولت بیشترین نفع را می برد؛ چرا که پولدارترین مرکز در کشور، دولت است و سایر پولدارها، بزرگ تر از دولت نیستند. لذا مدیریت اجرایی کشور هیچ وقت دوست ندارد چنین بانکی برای شفافیت ایجاد شود.
سلیمانی، نقش رسانه ها را در به سرانجام رساندن بانک اطّلاعات اقتصادی، مهم ارزیابی کرد و افزود: چنانچه این موضوع در کف جامعه مطرح شود و افکار عمومی فشار بیاورد، بانک مرکزی مجبور به ایجاد چنین سامانه ای می شود.
وی افزود: قوه قضائیه هم می تواند در این زمینه مطالبه داشته باشد؛ چرا که با وجود چنین سیستمی، بسیاری از کارهای این قوه، کاهش پیدا می کند.