حسن رحیم پور ازغدی:
استمرار عدالت خواهی وظیفه دینی و انقلابی است اما برخورد ابزاری و جناحی اشتباه است/ متحجران و روشنفکرنمایان، مخالف دنبال کردن عدالت اند

همایش عدالت خواهی و عدالت پژوهی پیش از ظهر امروز با سخنرانی حسن رحیم پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. رحیم پور ازغدی در این همایش گفت: برخی می گویند امام قبل از انقلاب وعده هایی برای انجام برخی امور می داد اما پس از انقلاب آن کارها را انجام نداد بنا بر این آن حرف ها دروغ بود اما در پاسخ باید گفت امام تا آخر عمر برای تحقق وعده هایش تلاش کرد اما موانع عملی شرایط دیگری رقم زد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به معضلات مختلف گفت: تا در کشور ما انقلاب شد جنگ، گروه های تجزیه طلب، گروهک منافقین و سایر مسائل سر برآورد و طبیعی است که با وجود ان موانع بسیاری از وعده ها محقق نشود. وی با بیان این که لازمه عدالتخواهی، عدالت پژوهی است گفت: اگر قبل از اینکه عدالت خواه بشویم عدالت پژوه باشیم می بینیم که خیلی از مسائل آنگونه که ما می بینیم نیست و زوایای مغفول مختلفی دارد و دوم این که آنچه در عمل رخ می دهد با طرح های نظری تفاوت زیادی دارد. ازغدی با بیان این که در حرف می توان عدالت را به راحتی پیاده کرد اما در عمل ماجرا بسیار متفاوت است بیان کرد: در عرصه اجرای سیاست های مختلف در جامعه هر حرکتی که کنیم مزایایی دارد و در کنار این مزایایی صدماتی متوجه جامعه می شود. وی بحث عدالت آموزشی را به عنوان مثالی از این موضوع مطرح کرد و گفت: ما بعد از انقلاب به سمت عدالت آموزشی حرکت کردیم، تعداد دانشجویان ما طی ۴۰ سال گذشته ۵۰ برابر شده است که تعداد زیادی از این دانشجویان دختران هستند. این مساله باعث شد که زنان جامعه ما که پیش از انقلاب تحصیلات پایینی داشتند پس از انقلاب دارای تحصیلات عالیه شوند اما از سوی دیگر ما با این مساله مواجهیم که میزان طلاق و فروپاشی خانواده ها در کشور ما به سرعت در حال نزدیک شدن به استانداردهای طلاق در غرب است و برخی جامعه شناسان این اعتقاد را دارند که افزایش سطح تحصیلات زنان و مواردی مانند سخت گزینی در انتخاب همسر و بالا رفتن سطح توقعات باعث فروپاشی بیشتر خانواده ها شده است. ازغدی با بیان اینکه البته خودم شخصا این موضوع را تنها عامل دخیل در گسترش طلاق ها نمی دانم گفت: این نمونه ای از پیاده کردن یک سیاست در جامعه است که علیرغم گسترش عدالت در یک بُعد باعث مضراتی در بعد دیگر جامعه شد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عدول از شعارهای اولیه انقلاب به ویژه عدالت را مورد نقد قرار داده و گفت: در دهه ۶۰ شعار اصلی ما عدالت، مستضعفین و دفاع از اصل نظام بود اما بعد از امام، سیاست دولت وقت عوض شد و بحث توسعه اقتصادی به میان آمد. مسائلی مانند استقلال اقتصادی و سیاسی در برابر توسعه اقتصادی تقریبا به کنار گذاشته شد، وام های سنگینی در این دوره از بانک جهانی دریافت شد اما با اینکه فیتیله همه آرمان های انقلابی را پایین کشیدیم دیدیم که اقتصاد ما هم پیشرفتی نکرد و اتفاقا در همان زمان که هاشمی رفسنجانی، سیاست فضای باز فرهنگی سیاسی و اقتصادی را در پیش گرفت تا بتواند از غرب برای توسعه اقتصادی کمک بگیرد، در دادگاه های اروپایی و آمریکایی محکوم و حکم جلب او صادر شد و تحریم های ما هم افزایش یافت. رحیم پور ازغدی با اشاره به دولت اصلاحات گفت: نیمه دوم دهه هفتاد اولویت ها به سمت توسعه سیاسی سوق پیدا کرد و از درون کشور این پیام مخابره شد که ما ایدئولوژی سیاسی مان را کنار می گذاریم و به جای بحث صدور انقلاب، توسعه سیاسی و گفتگوی تمدن ها مطرح شد. وی افزود: آقای خاتمی با cnn مصاحبه کرد و در آن مصاحبه گفت ملت ایران در برابر ملت آمریکا یک کودک سیاسی و به لحاظ سیاسی عقب افتاده است، آبراهام لینکلن فاسد و برده دار را شهید آزادی نامید. در همان دوران حتی به آمریکا قول کمک در زمینه اشغال افغانستان داده شد اما نتیجه این بود که جرج بوش، ایران را یکی از سه کشور محور شرارت نامید. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در دوره ای هم شعار عدالت مطرح شد اما عدالت با عقلانیت و معنویت ملازمه دارند و اگر هر کدام بدون دیگری باشد، تبعات و مضرات دارد و جامعه یک بُعدی به وجود می آید. ازغدی گفت: عدالت بدون عقلانیت، منجر به نمایشی بودن و جایگزینی منیت به جای عدالت خواهد شد. وی با بیان اینکه برخی می خواهند عدالت را پیاده کنند اما این کار را بلد نیستند و تخصصی ندارند، با انتقاد از قوانین متضاد در کشورمان گفت: در نظام پارلمانی ما قوانینی تصویب می شود که در ظاهر با یکدیگر تعارض ندارند اما در عرصه اجرا با یکدیگر تزاحم دارند و یکدیگر را خنثی می کنند. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کر: این حرف ها بهانه نیست. خود من خیلی از عدم عملکردها در زمینه عدالت را ناشی از تنبلی و بی عرضگی در میان مسئولین می دانم اما باید مشکلات و موانع را نیز لحاظ کرد و در مسیر عدالت خواهی مدنظر داشت. رحیم پور ازغدی، عدم ثبات در اجرای سیاست های کلان را نیز از دیگر آفات موجود در نظام دانست و گفت: رقابت های انتخاباتی این خوبی را دارد که مانع تمرکز قدرت و مفاسد به دنبال آن می شود اما یکی از مضراتش این است که نبود ثبات و افق دراز مدت سبب صورت نگرفتن اقدامات اساسی در کشور است. او با اشاره به انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری در کشورمان گفت: در انتخابات های دنیا، رقابت و مباحث بر سر روش های اجرای سیاست های کلان است اما در کشور ما انتخابات به گونه ای است که گویا بناست تمام ریل ها و حتی نظام دگرگون شود. رحیم پور ازغدی گفت: در انتخابات اخیر، فرزند خود من که رای اولی است پرسید با این وضعیت که نامزدهای انتخابات یکدیگر را به انواع مفاسد متهم می کنند من باید به چه کسی رای دهم؟ بعد از انتخابات هم که هیچ دادگاهی برای رسیدگی به اتهامات طرح شده افراد علیه یکدیگر برگزار نمی شود. عضور شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه انتظار تشکیل جامعه ایده آل و آرمانی با مقتضیات فعلی و در شرایط عادی، نادرست است گفت: مظهر نهایی جامعه مدنی لیبرال دموکراسی، ایالات متحده آمریکاست که امروز وضع این کشور را در زمینه امنیت داخلی، فقر و مسائل اخلاقی می بینیم. دو کشور سوئد و ژاپن نیز که از لحاظ سطح رفاه در عالی ترین سطوح جهان هستند دارای بیشترین آمار خودکشی اند و این نشان می دهد که لزوما ارتقای سطح یک جامعه در زمینه ای، باعث ارتقای آن در سایر شاخص ها نخواهد شد. وی بیان کرد: مهندسی عدالت و توسعه، معندسی یک جامعه و مولفه های مختلف یک جامعه است که به فاکتورهای مختلف بستگی دارد. ما در جامعه با ارزش های مختلفی مواجهیم که باید با دقت و طرح ریزی عالمانه آنها را بررسی کنیم و در همین جاست که اولویت بندی ها شکل می گیرد و ما باید از خودمان بپرسیم در میان مسائل مختلفی که با آن مواجهیم کدام یک برایمان مهم تر است؟ رحیم پور ازغدی بار دیگر با اشاره به سیستم آموزشی کشور گفت: ما چند میلیون فارغ التحصیل رشته های مختلف علوم انسانی داریم اما سیستم ما برای آنها برنامه ای نداشته و هر نهاد مشغول کار خود بوده است و در نتیجه با سیل بیکاران تحصیل کرده مواجهیم. او در ادامه با بیان اینکه در زمینه عدالت نباید مایوس شد و دیگران را نیز نباید مایوس کرد گفت: ما در زمینه عدالت صد نیستیم اما صفر هم نیستیم؛ افزود: در زمینه عدالتخواهی باید جدی، واقع بین و آرمانگرا باشیم و توانمندی های بالقوه خود را بالفعل کنیم. رحیم پور ازغدی در ادامه با اشاره به افرادی که از عدالت و آرمان عدالتخواهی کوتاه آمده اند گفت: متحجرین می گویند تا امام معصوم نیاید ما به عدالت کامل نخواهیم رسید پس هیچ کاری را هم نباید کنیم و به زندگی شخصی خود بپردازیم، امام خمینی(ره) این افکار را زاییده روحانیون دنیاطلب و ترسویی دانسته اند که جرات مبارزه را ندارند و برای همین چنین نظریاتی را طرح می کنند. وی افزود: از سوی دیگر روشنفکران قرار دارند که اساسا منکر وجود هیچ راهی برای توسعه جز راه های طی شده غرب هستند و می گویند برای توسعه ناچاریم راه غرب را طی کنیم. البته این را هم بگویم که ما هر کاری کنیم در نهایت به ما خواهند گفت کشور در حال توسعه و هیچ گاه توسعه یافته قلمداد نمی شویم. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در منطق سرمایه داری، توسعه ولو با قتل و غارت همه دنیا هدف است اما در منطق ما چنین چیزی پذیرفته نیست. ممکن است در تعریف توسعه ما و غرب اشتراکاتی داشته باشیم اما افتراقات جدی مانند اخلاق نیز داریم. رحیم پور ازغدی افزود: حوزه های علمیه ما باید ارزش ها در زمینه عدالت و سایر مسائل را به الگوهای مدیریتی تبدیل و دانشگاه ها هم این الگوها را به روش اجرا تبدیل کنند. نهادهای علمی ما در تبدیل ارزش به روش است که کم می آورند و ما باید در چارچوب باورها و اعتقاداتمان به این سوال پاسخ دهیم که برای به دست آوردن کدام مزایا و به چه میزان، کدام مزایا و به چه میزان را باید فدا کنیم. وی با بیان اینکه هر نظریه ای درباره مفاهیمی مانند توسعه، عدالت، آزادی و … با مفاهیم اخلاقی در آمیخته است گفت: کسی که می گوید ارزش از دانش جداست دروغ می گوید و پیش فرض های شخصی اش را حتی در همین گزاره نیز دخیل می کند، ما چیزی به نام علم اقتصاد، علم حقوق و … بدون در نظر گرفتن ارزش های پیشینی نداریم. رحیم پور ازغدی، عدالتخواهی را امر به معروف و نهی از منکر دانست و با انتقاد از سکوت در مسائل مختلف گفت: حرف نزدن ها باعث می شود در افکار عمومی جای ظالم و مظلوم و طلبکار و بدهکار عوض شود و این خیلی خطرناک است. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در بحث عدالت خواهی اولا نباید برخورد ابزاری و جناحی کرد و ثانیا باید در این موضوع استمرار داشته باشیم. عدالت خواهی رسالتی دینی و انقلابی است و تا پایان عمر باید عدالت خواه بود. وی با بیان اینکه عدالتخواهان باید مسئولین سه قوه را مورد سوال در انظار عموم قرار دهند تاکید کرد: باید در زمینه عدالت، کاملا دقیق بود و با اطلاع کامل مطالبه را مطرح و از سوالات اشتباه یا کلی پرهیز کرد. باید از مسئولین مطالبه کرد که چرا بر طبق آمار، حدود ۷۰ درصد قاچاق کشور ما از مبادی قانونی وارد می شود و مقصرین در این زمینه چه کسانی اند و چرا با آنان برخورد نمی شود؟ رحیم پور ازغدی در انتها طرح سوال پیرامون «تقدم عدالت بر ولایت» را اشتباه دانست و گفت: اگر منظور از ولایت یعنی اطاعت از رهبری و منظور از عدالت یعنی اجاری عدالت اجتماعی در ساختار باید گفت شرط مشروعیت ولایت، عدالت است و در این معنا عدالت بر ولایت تقدم دارد اما در مصادیق و موضوعات مختلف این مساله را باید در نظر گرفت که تعاریف از عدالت در مسائل گوناگون متفاوت است و دقیقا با یک خط کش نمی توان اندازه گیری کرد ضمن اینکه در ساختار نظام رهبری، سهمی دارد و همه چیز به گردن او نیست و طبیعتا نباید و نمی تواند در همه امور دخالت کند.