«نامه درمانی» جان کری، نوشداروی بعد از نقض برجام!

سمیه همایون روز: چند هفته قبل یک زوج آمریکایی-پاکستانی که تحت تاثیر اسلام وهابی بودند و مدتی نیز در عربستان سعودی زندگی کرده بودند، در سانفرانسیسکو دست به عملیات تروریستی زدند و حدود ۲۰ آمریکایی را به کام مرگ فرو بردند. بعد از آن بود که کنگره آمریکا به فکر «مقابله با تهدیدات تروریستی» افتاد و طرحی را تصویب کرد که طبق آن، سفر کسانی که اخیرا در یکی از چهار کشور ایران (!)، عراق، سودان و سوریه حضور داشته اند، به آمریکا محدود می شود. بر اساس این طرح، شهروندان ۳۸ کشور «دوست آمریکا» که مطابق قوانین این کشور در حال حاضر بدون اخذ روادید تا سقف ۹۰ روز می توانستند وارد خاک آمریکا شوند، در صورتی که در ۵ سال گذشته به ایران، سوریه، عراق یا سودان سفر کرده باشند، بایستی مورد بررسی قرار گیرند. طنز ماجرا اینجاست که در این فهرست نام پاکستان و همین طور عربستان سعودی که خاستگاه اصلی تروریست پروری است، ذکر نشده و ایران هم رده کشورهای جنگ زده سودان، عراق و سوریه قرار گرفته است که ناامنی در آنها بیداد می کند. بدتر از آن اینکه «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا نیز روز جمعه مصوبه مجلس نمایندگان این کشور را امضاء و آن را برای اجرا ابلاغ کرد؛ قانونی که می توان آن را تحریم اقتصادی جدید و زیرکانه واشنگتن علیه ایران و در عین حال نق متن صریح برجام، تلقی کرد. چراکه طبق بند ۲۹ توافق جامع هسته ای که در ۱۴ جولای ۲۰۱۵ بین ایران و ۱+۵ حاصل شد، آمریکا و اتحادیه اروپا مطابق با قوانین خود باید از هرگونه اقدامی که مستقیما یا غیرمستقیم بر روی عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران تاثیر بگذارد، خودداری کنند. تصویب این طرح در آمریکا و تبدیل شدن آن به قانون مستقیماً بر روی تجار و توریست های ۳۸ کشور «دوست آمریکا» از جمله کره، ژاپن، استرالیا و اتحادیه اروپا که به ایران سفر می کنند، تاثیر خواهد گذاشت و مانع از سفر آنها به آمریکا خواهد شد. به عبارت دیگر اقدام آمریکا سبب می شود تا دیگر سرمایه گذاران یا گردشگران خارجی که تاکنون به ایران سفر نکرده اند و یا حتی سرمایه گذارانی که برای سرمایه گذاری در ایران ابراز تمایل کرد ه اند، بار دیگر در مورد از سرگیری تجارت با ایران تامل کنند. جالب اینجاست که «جان کری» وزیر خارجه آمریکا بعد از امضاء اوباما پای این مصوبه، به همتای ایرانی خود نامه نوشته و با لحنی دوستانه و ارادتمندانه (!)، «محمدجواد ظریف» را «آقای وزیر عزیز» خطاب کرده و به وی «اطمینان خاطر» داده، تغییرات جدید برای کسب روادید به هیچ وجه مانع اجرای تعهدات بر اساس برجام نمی شود و آمریکا این تغییرات را به گونه ای اجرا می کند که هیچ مانعی برای «منافع اقتصادی مشروع ایران» ایجاد نکند! کری در نامه به ظریف همچنین تاکید کرده، دولت آمریکا تغییرات مربوط به قانون روادید خود را با توجه به اختیارات خود به گونه ای اجرا خواهد کرد که دخالتی در همکاری های اقتصادی و تجاری کشورهای دیگر با ایران به عمل نیاید و بالاخره جان کری تایید کرده، دولت آمریکا بدین منظور ابزارهای متعددی در اختیار دارد که حتی شامل توقف اجرای این قانون بر طبق اختیارات رئیس جمهور می شود! سید عباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با اشاره به قانون محدودیت روادید ورود به آمریکا، برای مسافران به ایران گفت: «این قانون قطعا مراودات اقتصادی، گردشگری و علمی فرهنگی را تحت تاثیر قرار می دهد و موضع ایران، این است که این قانون با برجام تناقض دارد». وی تاکید کرد: « اگر این قانون اجرایی شود، تقاضای خود را درباره نقض برجام در این قانون به کمیسیون مشترک اعلام خواهیم کرد. البته وزیر خارجه آمریکا به دکتر ظریف نامه ارسال و اعلام کرده که این قانون به نحوی اجرا خواهد شد که مانع همکاری های اقتصادی و اجرای برجام نشود». عراقچی افزود: «در نامه وزیر خارجه آمریکا به وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به ابزارهای متعددی از جمله توقف این قانون اشاره شده است زیرا رئیس جمهور آمریکا می تواند اجرای این قانون را متوقف کند». اما نکته قابل تامل درباره این اختیار رئیس جمهور آمریکا آن است که شاید دولت اوباما به عنوان بانی این توافق در آمریکا بخواهد و بتواند اجرای این قانون را متوقف کند، تکلیف اجرای برجام در دولت های بعدی آمریکا با توجه به این قانون چه خواهد بود؟ آنهم در شرایطی که بیشتر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بارها به شکل های مختلف با اجرای برجام مخالفت کرده و گفته اند در صورت تصدی پست ریاست جمهوری مانع اجرای آن می شوند. آیا ضمانتی وجود دارد که دولت بعدی آمریکا نیز مایل به توقف اجرای این قانون برای تسهیل اجرای بندهای برجام باشد؟ شهریورماه سال جاری بود که مقام معظم رهبری در دیدار با اعضاء هیئت دولت با بیان اینکه «از اول انقلاب تا امروز دشمنی صهیونیست ها و آمریکایی ها با انقلاب و جمهوری اسلامی کم نشده است و این واقعیت نباید به هیچ وجه در ذهن مسئولان کمرنگ شود»، اظهار داشتند: «البته روش های دشمنی و ضربه زدن، ممکن است نو و جدید بشود اما همه مسئولان “سیاسی، اقتصادی، فرهنگی” باید توجه کنند که مطلقاً در نقشه طراحی شده دشمن قرار نگیرند و تصمیمات آنها خواسته یا ناخواسته به اجرای بسته مورد نظر بیگانگان کمک نکند».