«۴۱ میلیارد دلار» ضرر اقتصادی اجرای برجام

غلامرضا انبارلویی اگر امروز مالیه عمومی کشور با چالش ۱۴ میلیارد دلاری خسارت کرسنت مواجه است یکی از دلایل ایجاد آن نبود نظارت مؤثر و کارآمد در یک دهه پیش است. در آن سال هایی که قرارداد کرسنت امضا می شد و تعهد فروش گاز تا ۲۵ سال بر ذمه دولت توسط وزیر وقت ایجاد می شد سکان اداره عالی ترین محکمه مالی محاسباتی کشور در دست مدیری بود که به جای داشتن توان علمی و تجربی در حوزه حساب، هندسه خوانده بود و با کند و کاو در اهلیت سایر ارکان و اعضاء صاحب رای آن دوره در این محکمه مشاهده می شد که نه تنها از شرایط احراز تصدی باتخصص لازم در حوزه مالی و محاسباتی بهره مند نبودند بلکه با بازنشسته کردن عناصر خدوم، زحمتکش و آگاه در آن دوره و به جای آن با به کارگیری برخی از ارکان و اعضای مؤثر در این نهاد نظارتی با تخصیص آبخیزداری و آبخوان داری ظرفیت های کاربردی وکارآمدی این نهاد را فروکاهیدند. آیا در دهه های آینده عالی ترین محکمه مالی محاسباتی کشور با پرسش های بی پاسخ مشابه روبه رو نخواهد بود؟ امروز در حوزه مسئولیتی، وزارت امور خارجه، سازمان انرژی اتمی و ۴ شرکت تابعه آن بزرگترین امحای تاریخ هسته ای جهان به روایت مدافعان برجام آمریکا در چارچوب متنی به نام برجام در حال اجراست. آیا آنچه در عرصه عمل در حال اجراست همانی است که مقام معظم رهبری در چارچوب ۹ شرط مقرر نموده اند؟ به عبارتی دولت بماهو مجری دستورات معظم له را که با تنفیذ مصوبه شورای عالی امنیت ملی به صورت قانون در آمده است را اجرا می کند یا متنی را که جان کری و آمانو و موگرینی انشاء نموده اند، کدام یک؟ آنچه در عرصه عمل در حوزه مسئولیتی سازمان انرژی اتمی، وزارت امور خارجه و به دستور شخص رئیس جمهور در حال وقوع است، تخریب، استهلاک، انتقال به خارج از کشور در مورد اموال، دارایی ها و سرمایه هایی است که تقویم فیزیکی و ارزی آن به قرار زیر است: – اکسید کردن ۴۰۰ کیلو اورانیوم ۲۰ درصدی که ۲۰۰ کیلوی آن گویا تاکنون اجرایی شده که ارزش هر میلی گرم آن (۹۰) دلار است. معنا و مفهوم این رخداد عملیاتی در قالب دو کلمه حرف حساب یعنی یک رویداد مالی ۳۶ میلیارد دلاری به تقویم زیر است: میلیارد دلار ۳۶ = ۹۰۰ دلار ۱۰۰۰ میلی گرم ۱۰۰۰ گرم ۴۰۰ کیلو تخریب ۱۴ هزار سانتریفیوژ و جداسازی آنها از آبشارهای متصل یعنی چه؟ فهم این رویداد توسط یک دیپلمات ولو با تخصص دکتری حقوق بین الملل با فهم یک حسابدار و حسابرس متفاوت است. فهم یک متخصص مالی و محاسباتی می گوید قیمت تمام شده یک سانتریفیوژ از مجموع یک آبشار ۱۹ هزاری تعبیه شده در سالن یا سوله با چرخش و یا بی چرخش و قیمت تمام شده اش با احتساب مساحت سایت بابت قیمت طراحی، ساخت، نصب، راه اندازی و هزینه های سویل و غیرسویل عملیاتی و غیرعملیاتی و هزینه های سربار طی یک دهه با قیمت های تجدید ارزیابی دارایی های ایجاد شده هر عدد حدود ۵۰۰۰۰ دلار است و معنا و مفهوم این تخریب یعنی اتلاف ۷۰۰ میلیون دلار دارایی یک یا چند شرکت دولتی. دلار ۷۰۰۰۰۰۰۰۰ = ۵۰۰۰۰ ۱۴۰۰۰ نکته قابل اهمیت آن اینکه به این محاسبات باید هزینه عدم النفع حاصل از راکد ماندن و از حرکت باز ایستادن ۱۴ هزار سانتریفیوژ، هزینه استهلاک تا ۸ سال و در ادامه تا ۱۵ سال دیگر وفق نرخ های قانون مالیات های مستقیم را اضافه کرد. اگر قیمت تمام شده هر کیلو اورانیوم ۳ تا ۵ درصدی تولید شده را با احتساب هزینه های سربار تهیه و تولید، ساخت و انبارداری را فقط حداقل هر گرم ۵۰ سنت و ارزش انرژی زایی آن را معادل حداقل یک بشکه نفت خام معادل سازی کنیم ارزش انهدام یا خروج ۹۷۰۰ تن اورانیوم ذخیره شده بیش از ۴.۸ میلیارد دلار است. با توجه به مراتب تا همین جا و فقط در مورد عملیاتی شدن سه تعهد از صدها تعهد ریز و درشت ایجاد شده در برجام جمعاً بیش از ۵/۴۱ میلیارد دلار از بیت المال مسلمین در شرف معامله اگر نگوییم، اتلاف و انهدام است. سخن این است آیا دیوان محاسبات کشور در انجام وظایف ذاتی پاسداری از بیت المال سرفصل های این رویدادهای مالی و معاملاتی را رصد می کند تا حصول اطمینان یابد اولا، این معاملات در راستای بندهای ۹ گانه وضع شده مقام معظم رهبری عمل می شود یا نه؟ اگر عمل نمی شود دیوان چه اقدامی در مورد متخلف از اجرای فرمان معظم له به رعایت ماده ۲۱ قانون دیوان محاسبات انجام داده و نتیجه به رعایت بندهای ۱۰گانه ماده ۲۳ قانون دیوان در این مورد چیست؟ تاکید می شود، امروز چیست نه فردا و نه ۱۰ سال بعد؛ آن هم بعد از اینکه به قول وزیر فرهنگ و ارشاد ۱۴ میلیارد دلار خسارت، جریمه، ضرر و زیان قرارداد کرسنت بر خزانه کشور تحمیل شد. ثانیا، اگر پاسخ پرسش فوق مثبت است باید روشن شود به ازای تدریجی خروج حداقل ۴۷.۸ میلیارد دلار کمتر یا بیشتر از اموال و دارایی های سازمان انرژی اتمی و شرکت تابعه اش چند میلیارد دلار از اموال و دارایی های توقیفی و حساب های مسدودی و تحریم شده ما آزاد و به حیطه تصرف دولت درآمده است؟ منبع: روزنامه رسالت