هرگز نمی توان بر سر دین، مصالحه و تعامل کرد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در اجلاس سراسری دبیران کل و برخی از اعضای شورای مرکزی و دبیران استانی سه تشکل جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، حزب مؤتلفه اسلامی وجبهه پایداری انقلاب اسلامی با اشاره به این که خداوند متعال انسان ها را به دو دسته تقسیم کرده است، اظهار داشت: یک عده کسانی هستند که خداوند آن ها را بدترین جنبندگان و حتی پست تر از چهارپایان دانسته است و دسته دیگر کسانی هستند که خداوند آن ها را مورد تکریم قرار داده و برخی از آن ها را، اولیاء الله نامیده است. آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، با اشاره به این که خداوند به انسان به عنوان اشرف مخلوقات دو امتیاز نسبت به سایر موجودات داده است، ادامه داد: امتیاز اول این که خداوند متعال، قدرت فهمیدن را به انسان عطا کرده است، در حالی که حیوانات نمی توانند بفهمند؛ البته طبیعی است که اگر کسی قدرت فهم داشته باشد و در عین حال از آن برای فهمیدن استفاده نکند، از حیوانات نیز بدتر خواهد بود و لذا خداوند نیز چنین کسانی را بدتر از چهارپایان دانسته است. امتیاز دوم نیز، وجود انگیزه در رفتار انسانی است که البته ریشه در همان قدرت فهم دارد. رفتار حیوانات بر اساس غریزه است؛ اما در انسان هر چند نیروهای غریزی وجود دارد، اما رفتار انسان باید بر اساس انگیزه های دیگر باشد؛ در غیر این صورت تفاوتی با حیوان نخواهد داشت. عضو خبرگان رهبری با اشاره به این که رفتارهایی که از اولیای الهی، مجاهدان و ایثارگران سراغ داریم، برخاسته از همین عقل و انگیزه های رفتاری است، ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که لزوما هر به ظاهر انسانی محترم و شریف نیست، بلکه برخی از آن ها به فرمایش خداوند متعال، بدترین جنبندگان هستند. وی با تأکید مجدد بر این که تنها وجود عقل و قدرت فهمیدن برای فاصله گرفتن انسان از حیوانات، کافی نیست، ادامه داد: گاه افرادی با سوء استفاده از همین عقل، از حیوانات بدتر می شوند؛ لذا علاوه بر عقل، خداوند متعال وحی را فرستاد و دین را معرفی کرد تا انسان به اختیار خودش آن را انتخاب کند. البته خداوند هرگز کسی را مجبور به هدایت نمی کند، بلکه زمینه انتخاب را برای فرد، فراهم می کند. این استاد تفسیر قرآن کریم با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، خاطر نشان کرد: خداوند متعال پیامبران را فرستاد تا راه رفع اختلافات بین بشر را به آن ها نشان دهد، تا مردم بفهمند که چگونه باید اختلافاتی که به خاطر شهوات و مادیات پدید می آید را رفع کنند؛ اما برخی انسان ها در همین دین اختلاف کردند؛ آن هم بعد از اتمام حجت بر آن ها. وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، گفت: انسان همواره اهل اختلاف خواهد بود، مگر این که خداوند او را مورد رحمت قرار دهد، و اختلاف بین افراد، گاه به خاطر جهل است، اما برخی از اختلافات بعد از استفاده از عقل و فهم دین و اتمام حجت پدید می آید که به خاطر سرکشی و برتری طلبی است. این استاد اخلاق حوزه علمیه با اشاره به روایتی، با بیان این که اختلاف بین انسان ها همیشه وجود دارد و ریشه آن ها، دو عامل است، ادامه داد: هوی و هوس ها، و بدعت ها دو عامل مهم در پدید آمدن اختلافات است. وی با بیان این که خداوند متعال، انسان را برای رحمت خلق کرده است و نه اختلاف، ادامه داد: برای این که مورد رحمت خداوند قرار بگیریم تا اختلاف ایجاد نشود، باید اولا معرفت را کامل کرده و حق را بشناسیم، چرا که یکی از عوامل اختلاف، جهل است و لذا با کسب معرفت، بدعت ها نمی تواند سبب اختلاف شود. اما مسئله مهم تر، این که انسان باید قلب و دل خود را اصلاح کرده و انگیزه وی، رسیدن به حق باشد تا همواره تابع حق باشد، نه تابع هوس. وگرنه هر روز با استفاده از اسم های زیبایی مانند آزادی، دموکراسی، پیشرفت و توسعه و نظایر آن، به دنبال رسیدن به هوی و هوس خواهد بود. این مفسر قرآن کریم، با اشاره به آیه ای از قرآن کریم گفت: هرگز نمی توان بر سر دین، مصالحه و تعامل کرد؛ پیامبر اکرم (ص) اگر می خواستند با مشرکان مصالحه کنند، هرگز کار به این جنگ ها و کشتارها نمی کشید؛ حتی قرآن می فرماید « وَدّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنون »؛ یعنی مشرکان دوست داشتند که پیامبر (ص) مقداری چرب زبانی کند و کوتاه بیاید، تا آن ها نیز کوتاه بیایند؛ یعنی این آرزوی مشرکان بود و البته می توانست از خونریزی هم جلوگیری کند؛ اما اسلام اجازه چنین کاری را نمی دهد. وی ادامه داد: حتی در صدر اسلام و در زمانی که مسلمانان در ضعف قرار داشتند، عده ای حاضر بودند نه تنها دست از بت پرستی بردارند، بلکه ایمان آورده، خدا را پرستیده و حتی در جنگ ها، جان و مال خود را فدا کنند، البته به شرطی که از سجده کردن در نماز، معاف شوند. طبیعی است که اگر چنین پیشنهادی به هر یک از سیاستمداران، در آن اوضاع می شد، قطعا دست به تعامل سازنده می زد؛ اما هنوز پیامبر (ص) تصمیم نگرفته بود که آیه قرآن نازل شد که اگر بپذیری هم در دنیا و هم در آخرت، تو را دو برابر عذاب می کنیم و هیچ کس نمی تواند یاور تو باشد. چرا که سر دین نمی توان، مصالحه کرد و کوتاه آمدن به اندازه سر سوزنی، مجازات دارد. وی افزود: خداوند متعال به عزیزترین و گرامی ترین مخلوقش، چنین نهیب می زند که اگر کوتاه بیایی، خداوند تو را در دنیا و آخرت عذاب می کند؛ لذا دین، جای مصالحه و تعامل سازنده نیست. عضو خبرگان رهبری در جمع بندی مطالب خود، اظهار داشت: همواره اختلافات در میان بشر، وجود دارد، اما اختلافی که دشمن آن، خدا، پیامبر و اولیای الهی هستند، اختلافی است که بر سر دین باشد؛ این اختلافات هرگز قابل مصالحه و تعامل نیست. اما اختلاف در امور دنیایی، قابل صلح و حتی قابل گذشت است. آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: گاه در مقابل دشمنان دین، بر سر دین مصالحه می کنیم و چنین توجیه می کنیم که شاید زمان پیغمبر (ص) هم این گونه نبوده یا شاید امروزه، وضع تغییر کرده و چه بسا وقتی امام زمان (عج) بیایند نیز به گونه ای دیگر رفتار کنند، چرا که احکام، یک سری امور اعتباری است؛ و آن چه امروز اهمیت دارد، پیشرفت است؛ ما نیاز به تکنولوژی پیشرفته داریم تا از دیگران عقب نمانیم؛ حال اگر یک ذره، دین ضربه خورد، خیلی دلواپس نباشید! وی با یادآوری سیره امام (ره) در کوتاه نیامدن از دین، اظهار داشت: عده ای وقتی که می بینند، نمی توان سیره امام (ره) را مخفی کرد، توجیه می کنند که بالاخره امام (ره) که معصوم نبوده است؛ اما در قرآن کریم، آیات متعدد بر این امر دلالت می کند که دیگر نمی توان آن را توجیه کرد. بگذریم که عده ای، ته دلشان این است که قرآن هم، خیلی اعتباری ندارد و برای زمان خود بوده است. وی با اشاره به این که البته مصالحه و حتی گذشت بر سر امور مادی، ممکن است، ادامه داد: هر کسی باید با خود خلوت کند و ببیند آیا حاضر است دنیای خود را فدای دین کند یا دین خود را فدای دنیا؟ آیا حاضر نیست برای آباد کردن دنیای خود، برخی احکام را زیر پا بگذارد؟ وی خاطر نشان کرد: باید اصالت را به دین بدهیم و ببینیم حرکت هایی که در اجتماع می شود، کدام سبب تثبیت حقایق دینی، احکام دینی و ارزش های دینی می شود و در آن جهت، تلاش کنیم؛ ولو به دنیای ما، لطمه وارد شود، نه این که خدای ناکرده تمام همّ و غم ما، وجود تحریم ها باشد و ببینیم چه کنیم تا این تحریم ها برداشته شود. وی در پایان اظهار داشت: مراقب باشیم که دشمن و شیطان همواره در کمین است تا بتواند زمینه را فراهم کند تا دینمان، فدای دنیا شود و به نام دین، ارزش های دینی را سست کند و کلمات امام (ره) را تحریف کند. گفتنی است این اجلاس در تاریخ پنجم شهریورماه در تهران برگزار شد.