این قطعنامه به شدت استقلال کشور را خدشه دار می کند

0 ۱۵۰

ایزدی کارشناس مسائل بین الملل ضمن تشریح ابعاد “خطرناک” و “ضدامنیتی” پیشنویس قطعنامه شورای امنیت درباره توافق هسته ای، این قطعنامه را “شمشیری بلند” بر سر ایران توصیف کرد گروه بین الملل- رجانیوز: ایزدی کارشناس مسائل بین الملل ضمن تشریح ابعاد “خطرناک” و “ضدامنیتی” پیشنویس قطعنامه شورای امنیت درباره توافق هسته ای، این قطعنامه را “شمشیری بلند” بر سر ایران توصیف کرد فواد ایزدی کارشناس مسائل بین الملل، در خصوص پیش نویس قطعنامه شورای امنیت در خصوص مذاکرات هسته ای اظهار داشت: نمای کلی پیش نویش قطعنامه شورای امنیت که قرار است فردا در شورای امنیت سازمان ملل در خصوص مذاکرات هسته ای صادر شود را چگونه ارزیابی می کنید؟ فواد ایزدی: متن پیش نویس چند بخش مضر برای استقلال کشور دارد و امید این است که دوستان در وزارت خارجه به شدت نسبت به اتفاقی که قرار است روز دوشنبه محقق شود، اعتراض داشته باشند. بند ۱۱ و ۱۲ متن، سیستمی را پیش بینی کرده که در متن برجام نیز به همین شکل وجود دارد و به هر کدام از ۵ عضو دائم شورای امنیت اجازه می دهد اگر با “هر بهانه ای” که از روند برجام راضی نباشد، از اجرای آن سرباز بزنند، مثلا ایران براساس برجام باید به لیستی از تعهدات خود عمل کند و بعد آژانس این موارد را راستی آزمایی می کند و بعد از این راستی آزمایی آژانس، کار طرف مقابل در تعلیق برخی از تحریم ها شروع می شود؛ در متن برجام هم آمده است “beginning on Implementation Day” یعنی نه اینکه در آنجا تمام می شود، بلکه تعهدات طرف مقابل در اینجا شروع می شود اما اینکه کجا تمام می شود مشخص نیست. براساس متنی که هم در برجام و هم در قطعنامه شورای امنیت هست هر زمانی که یکی از این پنج کشور بخواهند این روند را متوقف کنند، مثلا بعد از اینکه ایران به تعهدات خود عمل کرد و آژانس هم راستی آزمایی کرد و برای مدتی نیز برخی از تحریم ها تعلیق شد اگر دولت جدیدی در آمریکا روی کار آید و مثلا جمهوریخواهان قوه مجریه را در این کشور در دست بگیرند یا اتفاق دیگری بیفتد که مجموعه ای در درون سیستم حاکمیتی آمریکا بگوید که مثلا ما به اهداف خود رسیده ایم و ایران به تعهدات خود عمل کرد، – قلب راکتور اراک را در آورد و در مورد نظنز هم فلان کار را انجام داد و ما دیگر برایمان ادامه این روند صرف نمی کند – می تواند تحریم ها را بازگرداند. متن پیش نویس قطعنامه این اجازه را به آمریکا یا هرکدام از آن ۷ کشور دیگر می دهد که کل سیستم را متوقف کنند و به همان سبک قبلی برگردنند، یعنی مکانیسمی که تهیه شده این است که باید یکی از آن ۵ کشور اعتراض یا مشکلی “complaint” داشته باشند -لازم هم نیست که مدرک بیاورند و در متن قطعنامه هم نیامده که باید مدرک یا شواهدی بیاورند و همان اعتراض کافی است- در این شرایط ایران ۳۰ روز فرصت دارد به این اعتراض توجه کند و اگر تمکین کرد که هیچ و اگر تمکین نکرد باید از شورای امنیت رای گیری شود که آیا ما این روند را ادامه دهیم یا به حالتی قبلی برگردیم که تحریم ها وجود داشت، و بعد فرض کنید از این ۵ کشور عوض دائم شورای امنیت ۴ کشور بگویند که بهانه ای که کشور پنجم داشته درست نبوده و هر ۴ کشور بگویند که ادامه دهیم اما اگر یک کشور از آن ۵ کشور رای منفی دهد، این رای منفی در ساختار شواری امنیت به معنای وتو است و در این حالت به این شکل اتوماتیک شما به حالتی که قبلا برمی گردید که به آن “snapback” که به معنای بازگشت ماشه ای می گویند و شرایط به حالت قبلی باز می گردد. اتفاقی که در اینجا افتاده این است که براساس این قطعنامه ۵ کشور می توانند هم طرف دعوا و هم قاضی ما باشند. طرف دعوا به دلیل اینکه می آید برعلیه ایران اعتراض می کند و می شود طرف دعوا و قاضی هم به این دلیل که با یک رای نه می تواند کل سیستم را به هم بریزد. فرض کنید، ایران به تعهداتش عمل کرد و کنگره آمریکا خوشش نیامد که عمل کند، در این شرایط ایران اعتراض می کند براساس حقی که دارد اما آن ۵ کشور توجهی نمی کنند، حال اگر ایران بخواهد خیلی سماجت به خرج دهد آن کشور مقابل به راحتی می تواند تعبیر کند که اگر خیلی ادامه دهید تمام تحریم ها را به سر جای قبلی باز می گردانم، یعنی این قطعنامه یک گرز یا شمشیر خیلی بلندی بر روی سر ایران خواهد بود برای حداقل ۱۰ سال دیگر که خانم شرمن گفته بود اگر این ۱۰ سال تمام شود می خواهیم آن را برای یک دوره ۵ ساله دیگر نیز تمدید کنیم و از این جهت استقلال کشور را با مخاطره رو برو می کند. فرض کنید ما حتی اگر با چین در حوزه ای دعوایمان شود یا با روسیه مشکلی پیدا کردنیم همه این پنج کشور این قدرت را پیدا می کنند که به شکلی ایران را با این قطعنامه در سازمان ملل گروگان بگیرند، حالا ممکن است برخی بگویند ما پیش از این نیز در سازمان ملل قطعنامه برعلیه خودمان داشتیم، اما تفاوت این مورد با قطعنامه های قبلی این است که اولا ما آن قطعنامه ها را قبول نداشتیم اما این قطعنامه را خودمان قبول کرده ایم و تیم مذاکره کننده اعلام کرده است که با این روند مشکلی ندارد و در متن برجام نیز صدور این برنامه پیش بینی شده است که این تفاوت بسیار جدی است و بعد اینکه، همین موضوع که کشوری قبول می کند قطعنامه ای را ملزم به متعهد بودن بر آن است. ببیند در دعوای ما در حوزه هسته ای این است که طرف مقابل می گوید شما NPT را امضا کرده اید و بر همین اساس می گوید شما به تعهدات بین المللی خود عمل نکرده اید، حال اینکه ما خودمان قبول کنیم قطعنامه ای این چنین را مخصوصا با توجه به بند ۱۱ و ۱۲ که اشاره شد دردسرهایی که عرض شد را خواهیم داشت. هدف از صدور قطعنامه شورای امنیت پیش از تصویب متن برجام در مجالس ایران و آمریکا را چه می دانید؟ فواد ایزدی: براساس متن توافق گفته شده است بعد از روزی که به جمع بندی رسیدند که همان هفته پیش بود، به سرعت قطعنامه سازمان ملل باید صادر شود که دلیل این موضوع به نظر بحث سیاسی است که تصور می کنم هم تیم ایرانی و هم تیم آمریکایی علاقه داشتند مسیری را که شروع کردند به همین منوال ادامه پیدا کند و آمریکایی ها می خواستند به همین منوال کنگره آمریکا خیلی ورودی به این بحث نداشته باشد و هم اینکه دولت ما هم علاقمند بود مجلس خیلی ورودی در این بحث نداشته باشد و از این جهت زمانی که قانون حفاظت از دستاوردهای هسته ای توسط مجلس تصویب شد آقای نوبخت سخنگوی دولت در جلسه مصاحبه شان گفتند که این مصوبه غیرقانونی است، با این حال شورای نگهبان این قانون را تائید کرد و مشخص شد این مصوبه غیرقانونی نیست اما در آن زمان ها دولت خیلی از مصوبه مجلس راضی نبود و البته مصوبه مجلس نیز خیلی ضعیف شد و متن اصلی آن نیز تصویب نشد… موضوع محدودیت های نظامی که در پیش نویس متن قطعنامه شورای امنیت آمده را چگونه ارزیابی می کنید؟ فواد ایزدی: متن پیش نویس یک بخش “Statement” یا بیانیه دارد که بند ۶ این بیانیه بحث محدودیت در حوزه تسلیحات متعارف و نه هسته ای ایران را مطرح می کند که ورود و خروج سلاح به ایران را ممنوع می کند مشکل این بند این است که اکنون ما مشکلی به نام داعش در عراق داریم و کاری که ایران ماه هاست در عراق انجام می دهد این است که به عده ای از عراقی هایی که در حال جنگ با داعش هستند اسلحه می دهد اما براساس این متن قطعنامه ایران نباید به آنها اسلحه دهد و این موضوع چیزی است که ایران آن را قبول کرده است. ما قبلا هم قطعنامه داشتیم که نباید تسلیحات به دیگری می دادیم و می دادیم اما اکنون خود ما تعهد کرده ایم که به این قطعنامه جدید پایبند باشد و اگر پایبند نباشد بهانه برای طرف مقابل می شود که همانگونه که عرض کردم کل سیستم را برهم بزند، پس ایران براساس این قطعنامه حتی نمی تواند حتی سلاح های متعارف معمول را به مجاهدین و نیروهای مخالف داعش بدهد و همینطور نمی تواند به حزب الله کمک نظامی انجام دهد. نتانیاهو به طور مدام ما را تهدید نظامی می کند اما جرات ندارد که این تهدید را عملی کند چون می داند اگر به ایران حمله کند ۱۰ هزار موشک از جنوب لبنان به سرش می خورد، آنها از این موضوع که حزب الله یک نیروی بازدارند برای ماست خوششان نمی آمد و به این وسیله می خواهند جلوی آن را بگیرند تا مانع ارسال کمک نظامی به حزب الله لبنان شوند حالا که محدودیت های تسلیحاتی بحثی ۵ ساله است و موضوع موشک های بالستیک هم محدودیتی ۸ ساله دارد. بعد از اینکه برجام اعلام شد یک خبرنگار از آقای کری پرسید شما که این محدودیت ها ۵ ساله و ۸ ساله را دارا هستید چرا اجازه دادید ۵ سال یا ۸ سال باشد بعد از آن چه؟ جواب آقای کری جالب بود که گفت براساس قطعنامه ۱۹۲۹ که آخرین قطعنامه سازمان ملل برعلیه ایران است، آمریکا مجبور بوده که اگر ایران حاضر به مذاکره براساس مطالب مندرج در قطعنامه باشد همه این تحریم ها لغو شود، کری ادامه داد نه تنها ایران مذاکره کرده بلکه ما اصلا به توافق رسیده ایم! اگر می خواستیم قطعنامه ۱۹۲۹ را آنگونه که بود اجرا کنیم اصلا نباید هیچ محدودیتی در حوزه تسلیحاتی وجود داشته باشد، به یاد دارید که در توافق ژنو و لوزان قرار بود که اگر به توافق برسند همه تحریم های هسته ای برداشته شود، تحریم های مربوط به تسلیحات و موشک هم به دلیل بحث هسته ای ایران است، یعنی آمده اند ایران را جریمه کنند و گفته اند که چون در حوزه هسته ای ما از عملکرد شما خوشمان نمی آید جریمه شما این است که خرید و فروش سلاح برای شما ممنوع می شود و مواردی از این دست. جواب کری این بود که اگر ما می خواستیم ۱۹۲۹ را اجرا کنیم همه این موارد باید برداشته می شود اما ما موفق شدیم که برای ۵ سال و ۸ سال نگه داریم و آقای لاوروف هم این موضوع را اشاره کرد که ایران براساس ۱۹۲۹ می توانست مقاومت کند و این محدودیت ۵ ساله و ۸ ساله را نپذیرد ولی پذیرفته است. نه تنها بند ۶ این بیانیه مشکل دارد و بلکه بند ۷ آن نیز به شدت مشکل دارد و در بند ۷ هر کشتی و هواپیمایی که بخواهد به سمت ایران بیاید دولت های دنیا این حق را دارند که محموله این کشتی یا هواپیما و یا کامیون را بازرسی کنند، براساس برجام برخی محدودیت ها برای ایران وجود دارد که براساس بند ۷ برجام به کشورها حق بازرسی در خصوص این محدودیت ها برای محموله هایی که خارج یا داخل ایران می شوند داده شده است. از این جهت زمانی که می خواهند بند ۶ را اجرا کنند به راحتی دولت آمریکا یا رژیم صهیونیستی می توانند فلان محموله را که می خواهد برای عراق یا لبنان رود را متوقف کنند بازرسی کنند و در نهایت این حق هم به کشورها داده شده که همه خروجی ها و ورودی های ایران را زیرنظر داشته باشند که این هم به شدت برای استقلال کشور ضرر دارد که گلوگاه های ورودی و خروجی کشور در عمل به دست برخی از کشورها باشد. در پایان اینکه این قطعنامه ای که قرار است تصویب شود به شدت استقلال کشور را خدشه دار می کند و اتفاقی که باید بیفتد این است که وزارت خارجه ما باید درخواست کند که وقت بیشتری به این موضوع اختصاص داده شود و با عجله این کار در دوشنبه انجام نشود تا ببینند آیا می تواند این معضلاتی که در این قطعنامه هست را حل کند یا خیر.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.