کمیسیون مشترک مندرج در برجام ظلمی به حقوق ملت ایران و خلاف منفعت و مصلحت ملی
دکتر محمد سلیمانی، وزیر اسبق ارتباطات و استاد تمام دانشکده برق و مخابرات دانشگاه علم و صنعت که هم اکنون نمایندگی مردم شریف تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی را بر عهده دارد، در یادداشتی با بیان آنکه کمیسیون مشترک مندرج در برجام ظلمی به حقوق ملت ایران و خلاف منفعت و مصلحت ملی است، سوالاتی جدی را پیش روی گذاشته است. آنچه در ادامه می خوانید، متن کامل یادداشت دکتر سلیمانی است که در اختیار رجانیوز قرار گرفته است: در هر قراردادی یکی از مؤلفه های اصلی تعیین مرجع و شیوه رسیدگی به اختلافات دو طرف قرارداد است، توافق نامه هسته ای نیز از این اصل پیروی کرده است. علاوه بر نظارت آژانس و حتی داوری آن، در متن توافق نامه کمیسیون مشترکی متشکل از گروه ۱+۵ و ایران به منظور نظارت بر اجرای برجام پیش بینی شده که عملاً نقش داوری نیز به آن داده شده است. یکی از ضعف های اساسی توافقنامه هسته ای، همین کمیسیون مشترک است. قاعدتاً کمیته داوری هر قراردادی، حتی قراردادهای پیمانکاری، متشکل از یک نماینده از هر طرف و فرد ثالثی به نام مرضی الطرفین است. در حالیکه کمیسیون مشترک ذکر شده در توافق برجام، ۸ عضو صاحب رأی دارد که ایران یکی از اعضای آن است. این ترکیب علاوه بر ظالمانه بودن آن و عدم رعایت شرط انصاف و بی طرفی، همواره به ضرر ایران و نفع غرب و آمریکا است. رأی ایران برای احقاق حق خود به ۱۲.۵ درصد کاهش داده شده است. تجربه نشان داده است که همیشه آلمان، فرانسه، انگلیس و اتحادیه اروپا متحد همراه و زیر چتر آمریکا هستند. یعنی در بهترین حالت از نظر ایران در این کمیسیون حداقل ۵ نفر در مقابل ایران هستند و هیچگاه امکان رأی بالای ۵۰% برای ایران نمی تواند متصور باشد. به عبارتی هرگاه ایران یا یکی از اعضا ۱+۵ شکایتی یا اختلافی را در این کمیسیون مطرح کنند، بالاجبار رأی به ضرر ایران صادر می گردد و نتیجه از پیش معلوم و مشخص و علیه ایران است. می خواهم عرض کنم که وجود چنین کمیسیون مشترکی با این ترکیب کافی است که ملت ایران توافق نامه را “بد” بنامد. اجازه می خواهم مروری بر بعضی وظایف و اختیارات این کمیسیون مشترک داشته باشم تا عمق فاجعه روشن تر گردد: ۱- در بند ط نظارت بر اجرای برجام به این کمیسیون سپرده شده است. ۲- در بند ۷ نظارت و کنترل نگهداشت سطح ذخایر اورانیوم ایران به مقدار ۳۰۰ کیلو گرم در مدت ۱۵ سال و همچنین نظارت بر فروش مازاد اورانیوم توسط ایران در بازارهای بین المللی به این کمیسیون واگذار شده است. ۳- در بند ۲۴ به هر عضو کمیسیون مشترک اجازه داده شده است که در رابطه تحریم یا اقدام محدودیت ساز مرتبط با برجام موضوع را به کمیسیون مشترک ارجاع نمایند. ۴- به ایران اجازه داده شده است تا در صورت اعتقاد به عدم اجرای تعهدات هر یک یا کلیه گروه ۱+۵ موضوع را به این کمیسیون ارجاع دهد. همچنین برعکس به هر یک یا کلیه گروه ۱+۵ اجازه داده شده است تا در صورت اعتقاد به عدم اجرای تعهدات ایران موضوع را به این کمیسیون ارجاع دهند. اگر چه اجازه بررسی موضوع به یک هیأت مشورتی متشکل از سه عضو (یکی از سوی هر یک از طرف های درگیر در اختلاف و طرف سوم مستقل) به طور همزمان و موازی داده شده است، ولی جالب است که نتیجه این هیأت مشورتی باید در کمیسیون مشترک مطرح و تصمیم گیری شود! ۵- در یند ۹ تعیین سوخت و میزان آن برای راکتور باز طراحی شده به این کمیسیون مشترک واگذار شده است. ۶- در بند ۲۱ ایران به مدت ۱۵ سال موظف است فقط بعد از تأیید کمیسیون مشترک به تکمیل، احداث، و یا تصاحب سلولهای داغ (شامل یک یا چند سلول به هم متصل) سلولهای حفاظ دار یا گلاوباکس با مشخصات پیوست پروتکل الحاقی اقدام نماید، یعنی مادام العمر. ۷- در بند ۲۶ ایران بعد از ۱۰ سال و قبل از ۱۵ سال می تواند برنامه خود برای کار بر روی سوخت پایه فلز برای راکتور تحقیقاتی تهران در مقدار کم را به کمیسیون مشترک برای تصویب ارائه دهد. ۸- در بند ۴۳ ایران مکلف شده است برای هر پروژه تحقیق و توسعه ای روی سانتریفیوژهای نسل جدید که به مرحله نمونه سازی برای تست مکانیکی می رسد، آن را به صورت کامل برای تصویب به کمیسیون مشترک بدهد. ۹- در بند ۴۴ اولاً تأسیسات غنی سازی فردو به مرکز تحقیقات هسته ای، فیزیک و تکنولوژی تبدیل شده و ثانیاً ایران مکلف است اجرای هر پروژه ای در فردو را به اطلاع کمیسیون مشترک برساند. ۱۰- در بند ۴۶ ایران مکلف است تولید ایزوتوپ های پایدار در فردو را به اطلاع کمیسیون مشترک برساند. ۱۱- در بند ۵۹ کمیسیون مشترک کار گروه فنی ایجاد می نماید تا فرایند ساخت هر نوع سوخت در ایران را کنترل و نظارت کند. ۱۲- ایران در مدت ۱۵ سال فقط با موافقت کمیسیون مشترک می تواند وارد صادرات هرگونه تکنولوژی، تجهیزات غنی سازی یا مرتبط با غنی سازی با هر کشور خارجی شامل تحقیق و توسعه شود. ۱۳- در بند ۷۸ ایران مکلف است در صورتیکه راستی آزمائی توسط آژانس با مشکل روبرو شود، نظر کمیسیون مشترک (با رأی ۵ عضو از ۸ عضو) در مورد روش ضروری برای حل نگرانی آژانس را ظرف ۳ روز عمل کند!!! ۱۴- در بند ۸۲ ایران موظف شده است که طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از چاشنی های انفجاری چند نقطه را به تأیید و تصویب کمیسیون مشترک برساند. این یعنی تسلط بر امور دفاعی کشور! ۱۵- در بند ۸۲ ایران باید طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از سیستمهای تشخیص انفجار (دوربین های steak، دوربین های سرعت بالا، دوربین های Flash x-Ray را به تأیید و تصویب کمیسیون مشترک برساند. این هم یعنی جلوگیری از پیشرفت کشور در حوزه های مختلف از جمله دفاعی و هنری و صنعتی. ۱۶- کمیسیون مشترک می تواند در صورت اقتضا، کارگروههائی را ایجاد نماید. مطمئناً ایجاد خواهد کرد. ۱۷- تصویب طرح نهائی راکتور باز طراحی شده آب سنگین اراک به عهده کمیسیون مشترک گذاشته شده است. ۱۸- تصویب طرح های تحقیق و توسعه ایران بر روی سوخت راکتور تهران بعهده این کمیسیون گذاشته شده است. ۱۹- تصویب پروژه های در مورد سانتریفیوژهای جدید برای حرکت به سمت نمونه اولیه برای تست مکانیکی به عهده این کمیسیون گذاشته شده است. ۲۰- هر پروژه ای در فردو بخواهد اجرا شود باید به تصویب این کمیسیون برسد. ۲۱- جالب است توجه شود، که سایر موضوعات اجرائی که ممکن است در ارتباط با برجام بروز نماید نیز به این کمیسیون واگذار شده است. عملاً سایر یعنی همه چیز! ۲۲- جالب است بدانید که قید شده است جلسات کمیسیون فقط در نیویورک، وین یا ژنو برگزار می گردد. ۲۳- جالب است بدانید هر عضو کمیسیون یک رأی دارد و حد نصابی برای رسمیت یافتن جلسه وجود ندارد. ۲۴- جالب است بدانید یک کار گروه خرید برای کمیسیون مشترک پیش بینی و ذکر شده و وظایفی برای آن در نظر گرفته شده است. تمام خرید های ایران باید به تأیید این کار گروه کمیسیون مشترک برسد. ۲۵- جالب است بدایند یک کار گروه لغو تحریمها وابسته به کمیسیون مشترک ایجاد می شود. ملاحظه می فرمایید که وظایف محوله به کمیسیون مشترک علاوه بر موازی کاری و تداخل با آژانس بسیار گسترده و جامع و شامل نکات بسیار ریز است. عملاً ایران در یک مدت حداقل ۲۵ ساله باید در کمیسیون مشترک تک تک با ۷ عضو دیگر کار کند. در حالیکه رأی ایران از ۱۲.۵ درصد بیشتر نیست و در بهترین شرایط رأی ایران از ۳۷.۵ درصد تجاوز نمی کند. این نوع ترکیب ظالمانه است و هیچ انصافی در آن نیست و مشخص است که همواره به ضرر ایران تصمیم گیری خواهد شد. چه باید کرد ؟ به نظر این حقیر مجلس شورای اسلامی و نمایندگان معزز آن باید محکم بر تغییر ترکیب رأی در این کمیسیون اصرار ورزند. منطق و عقل و عدل و انصاف حکم می کند که در این کمیسیون ایران یک رأی، همه گروه ۱+۵ نیز یک رأی داشته باشند و یک مرضی الطرفین ثالث مستقل مورد تأیید به صورت اجماع هم یک رأی داشته باشد. و الّا از حالا تا حداقل ۲۵ سال دیگر و شاید ۵۰ سال دیگر باید ایران در این کمیسیون امتیاز دهد و تحقیر گردد و این خلاف منفعت ملی است و هیچ سنخیتی با عزت ملت ایران ندارد و هیچ مصلحتی در آن نیست.