اعمال شب و روز مبعث؛ نمازی که پاداش ۶۰ سال و روزه ای که به اندازه ۷۰سال روزه اجر دارد
فارس: بار دیگر نوای «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ» در غار حرا طنین انداز خواهد شد و آسمان مکه از پرتو نور الهی منور خواهد شد، در این شب بزرگترین حادثه عالم به وقوع پیوست و ختم رسل عبای نبوت را بر تن پوشید و حجت بر تمام عالمیان تمام شد، آری! بی جهت نیست که شب مبعث از شب های مبارک الهی است و برای آن چند عمل ذکر شده است: *اعمال شب مبعث -شیخ طوسی در کتاب مصباح روایتی از امام جواد (ع) نقل کرده است که این بزرگوار فرموده است: در رجب شبی است که بهتر از هر چیزی است که آفتاب بر آن می تابد و آن شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیغمبر خدا (ص) به رسالت مبعوث شد و هر کس از شیعیان ما در آن شب اعمال را انجام دهد، اجر عمل در شصت سال را می برد»، خدمت آن حضرت (ع) عرض شد که عمل در آن شب چیست؟ فرمود: بعد از نماز عشاء، پیش از نیمه شب بیدار شو و دوازده رکعت یعنی شش نماز دو رکعتی اقامه کن»، پس از اتمام نماز؛ سوره «حمد» را هفت مرتبه و سوره های «ناس»، «فلق»، «توحید» و «کافرون»، «قدر» و «آیه الکرسی» هر کدام را هفت مرتبه خوانده و بعد از اتمام این سوره ها، دعای ذیل خوانده شود: «اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیُّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِمَعاقِدِ عِزِّکَ عَلَی اَرْکانِ عَرْشِکَ وَمُنْتَهَی الرَّحْمَهِ مِنْ کِتابِکَ وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ وَذِکْرِکَ الاْعْلیَ الاْعْلیَ الاْعْلی وَبِکَلِماتِکَ التّامّاتِ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاَنْ تَفْعَلَ بی ما اَنْتَ اَهْلُهُ»، پس از این دعا کرده و عرض حاجت به بارگاه احدیت داشته باشید. -انجام غسل در این شب مستحب است. -زیارت حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) که افضل اعمال در این شب است و از برای آن حضرت در این شب سه زیارت ذکر شده است که در باب زیارات در مفاتیح الجنان آمده است. -شیخ کفعمی در «بلد الامین» آورده است که در شب مبعث این دعا را خوانده شود: اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِالتَّجَلِیِ الاْعْظَمِ فی هذِهِ اللَّیْلَهِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ وَالْمُرْسَلِ الْمُکَرَّمِ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاَنْ تَغْفِرَلَنا ما اَنْتَ بِهِ مِنّا اَعْلَمُ یا مَنْ یَعْلَمُ وَلا نَعْلَمُ اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فی لَیْلَتِنا هذِهِ الَّتی بِشَرَفِ الرِّسالَهِ فَضَّلْتَها وَبِکَرامَتِکَ اَجْلَلْتَها وَبِالْمَحَلِّ الشَّریفِ اَحْلَلْتَها. اَللّهُمَّ فَاِنّا نَسْئَلُکَ بِالْمَبْعَثِ الشَّریفِ وَالسَّیِّدِ اللَّطیفِ وَالْعُنْصُرِ الْعَفیفِ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَاَنْ تَجْعَلَ اَعْمالَنا فی هذِهِ اللَّیْلَهِ وَفی سایِرِ اللَّیالی مَقْبُولَهً وَذُنُوبَنا مَغْفُورَهً وَحَسَناتِنا مَشْکُورَهً وَسَیِّئاتِنا مَسْتُورَهً وَقُلوُبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِ مَسْرُورَهً وَاَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْکَ بِالْیُسْرِ مَدْرُورَهً. اَللّهُمَّ اِنَّکَ تَری وَلا تُری وَ اَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الاْعْلی وَ اِنَّ اِلَیْکَ الرُّجْعی وَالْمُنْتَهی وَاِنَّ لَکَ الْمَماتَ وَالْمَحْیا وَاِنَّ لَکَ الاْخِرَهَ وَالاْولی. اَللّهُمَّ اِنّا نَعُوذُبِکَ اَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزی وَ اَنْ نَاتِیَ ما عَنْهُ تَنْهی. اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُکَ الْجَنَّهَ بِرَحْمَتِکَ وَ نَسْتَعیذُبِکَ مِنَ النّارِ فَاَعِذْنا مِنْها بِقُدْرَتِکَ وَ نَسْئَلُکَ مِنَ الْحُورِ الْعینِ فَارْزُقْنا بِعِزَّتِکَ وَاجْعَلْ اَوْسَعَ اَرْزاقِنا عِنْدَ کِبَرِ سِنِّنا وَ اَحْسَنَ اَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ اجالِنا وَاَطِلْ فی طاعَتِکَ وَ ما یُقَرِّبُ اِلَیْکَ وَ یُحْظی عِنْدَکَ وَ یُزْلِفُ لَدَیْکَ اَعْمارَنا وَ اَحْسِنْ فی جَمیعِ اَحْوالِنا وَ اُمُورِنا مَعْرِفَتَنا وَلا تَکِلْنا اِلی اَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ فَیَمُنَّ عَلَیْنا وَ تَفَضَّلْ عَلَیْنا بجَمیعِ حَوایِجِنا لِلدُّنْیا وَالاْخِرَهِ وَابْدَاْ بِاباَّئِنا وَاَبْناَّئِنا وَجَمیعِ اِخْوانِنَا الْمُؤْمِنینَ فی جَمیعِ ما سَئَلْناکَ لاِنْفُسِنا یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ وَمُلْکِکَ الْقَدیمِ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَغْفِرَلَنَا الذَّنْبَ الْعَظیمَ اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الْعَظیمَ اِلا الْعَظیمُ اَللّهُمَّ وَهذا رَجَبٌ الْمُکَرَّمُ الَّذی اَکْرَمْتَنا بِهِ اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاْمَمِ فَلَکَ الْحَمْدُ یا ذَاالْجُودِ وَالْکَرَمِ فَاَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْکْرَمِ الَّذی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فی ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلی غَیْرِکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ وَاَنْ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلینَ فیهِ بِطاعَتِکَ وَالاْمِلینَ فیهِ لِشَفاعَتِکَ اَللّهُمَّ اهْدِنا اِلی سَواَّءِ السَّبیلِ وَاجْعَلْ مَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیلٍ فی ظِلٍّ ظَلیلٍ وَمُلْکٍ جَزیلٍ فَاِنَّکَ حَسْبُنا وَنِعْمَ الْوَکیلُ اَللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحینَ مُنْجِحینَ غَیْرَ مَغْضُوبٍ عَلَیْنا وَلا ضاَّلّینَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِعَزاَّئِمِ مَغْفِرَتِکَ وَبِواجِبِ رَحْمَتِکَ السَّلامَهَ مِنْ کُلِّ اِثْمٍ وَالْغَنیمَهَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّهِ وَالنَّجاهَ مِنَ النّارِ اَللّهُمَّ دَعاکَ الدّاعُونَ وَدَعَوْتُکَ وَسَئَلَکَ السّاَّئِلُونَ وَسَئَلْتُکَ وَطَلَبَ اِلَیْکَ الطّالِبُونَ وَطَلَبْتُ اِلَیْکَ اَللّهُمَّ اَنْتَ الثِّقَهُ وَالرَّجاَّءُ وَاِلَیْکَ مُنْتَهَی الرَّغْبَهِ فِی الدُّعاَّءِ. اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاجْعَلِ الْیَقینَ فی قَلْبی وَالنُّورَ فی بَصَری وَالنَّصیحَهَ فی صَدْری وَذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ عَلی لِسانی وَرِزْقاً واسِعاً غَیْرَ مَمْنُونٍ وَلا مَحْظُورٍ فَارْزُقْنی وَبارِکْ لی فیما رَزَقْتَنی وَاجْعَلْ غِنایَ فی نَفْسی وَرَغْبَتی فیما عِنْدَکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ سپس به سجده برو و بگو: اَلْحَمْدُلله الَّذی هَدانا لِمَعْرِفَتِهِ وَخَصَّنا بِوِلایَتِهِ وَوَفَّقَنا لِطاعَتِهِ، سپس صد مرتبه ذکر شُکْراً شُکْراً گفته شود. پس سر از سجده بردار و بگو: اَللّهُمَّ اِنّی قَصَدْتُکَ بِحاجَتی وَاعْتَمَدْتُ عَلَیْکَ بِمَسْئَلَتی وَتَوَجَّهْتُ اِلَیْکَ بِاَئِمَّتی وَسادَتی اَللّهُمَّ انْفَعْنا بِحُبِّهِمْ وَاَوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْ وَ اَدْخِلْنَا الْجَنَّهَ فی زُمْرَتِهِمْ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ و این دعا را سیّد برای روز مبعث ذکر کرده است . *اعمال روز مبعث از جمله اعیاد عظیمه است و روزی است که حضرت رسول اکرم صلَّی الله علیه وآله وسلم در آن روز به رسالت مبعوث شد و جبرئیل به پیغمبری بر آن حضرت نازل شد و از برای آن چند عمل است: -غسل . روزه گرفتن و آن یکی از چهار روزی است که در تمام سال روزه گرفتنش امتیاز دارد و برابر است با روزه هفتاد سال -بسیار صلوات فرستادن – زیارت حضرت رسول اکرم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) -شیخ طوسی از جناب ابوالقاسم حسین بن رُوح روایت کرده است که در این روز دوازده رکعت نماز می خوانی، یعنی ۶ نماز دو رکعتی مثل نماز و بین هر دو رکعت دعای ذیل خوانده شود: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیُّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً یا عُدَّتی فی مُدَّتی یا صاحِبی فی شِدَّتی یا وَلیّی فی نِعْمَتی یا غِیاثی فی رَغْبَتی یا نَجاحی فی حاجَتی یا حافِظی فی غَیْبَتی یا کافِیَّ فی وَحْدَتی یا اُنْسی فی وَحْشَتی اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ واَنْتَ الْمُقیلُ عَثْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتی فَلَکَ الْحَمْدُ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاسْتُرْ عَوْرَتی وَآمِنْ رَوْعَتی وَاَقِلْنی عَثْرَتی وَاصْفَحْ عَنْ جُرْمی وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی فی اَصْحابِ الْجَنَّهِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذی کانُوا یُوَعَدُونَ. پس از قرائت دعا، هر یک از سوره های «حمدن، «توحید»، «ناس»، «فلق»، «کافرون»، «قدر»، «آیه الکرسی» را هفت مرتبه بخوان و بعد از آن ذکرهای «لا اِلهَ اِلا اللهُ واللهُ اَکْبَرُ وَ سُبْحانَ اللهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللهِ» هفت مرتبه، و «اللهُ اللهُ رَبَّی لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئا» هفت مرتبه گفته شوند، سپس دعا کرده و از خداوند حاجت طلب کن . -همچنین در کتاب «اقبال» و در بعضی از نسخ «مصباح» آمده است که مستحب است، در این روز دعای زیر خوانده شود: یا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ یا مَنْ عَفی وَتَجاوَزَ اُعْفُ عَنّی وَتَجاوَزْ یا کَریم اَللّهُمَّ وَقَدْ اَکْدَی الطَّلَبُ وَاَعْیَتِ الْحیلَهُ وَالْمَذْهَبُ وَدَرَسَتِ الاْمالُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ اِلاّ مِنْکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ اَللّهُمَّ اِنّی اَجِدُ سُبُلَ الْمَطالِبِ اِلَیْکَ مُشْرَعَهً وَمناهِلَ الرَّجاَّءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَهً واَبْوابَ الدُّعاَّءِ لِمَنْ دَعاکَ مُفتَّحَهً وَالاْسْتِعانَهَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِکَ مُباحَهً وَاَعْلَمُ اَنَّکَ لِداعیکَ بِمَوْضِعِ اِجابَهٍ وَللصّارِخِ اِلَیْکَ بِمَرْصَدِ اِغاثَهٍ وَاَنَّ فِی اللَّهْفِ اِلی جُودِکَ وَالضِّمانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْباخِلینَ وَمَنْدُوحَهً عَمّا فی اَیْدِی الْمُسْتَاْثِرینَ وَاَنَّکَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ اِلاّ اَنْ تَحْجُبَهُمُ الاْعْمالُ دُونَکَ وَقَدْ عَلِمْتُ اَنَّ اَفْضَلَ زادِ الرّاحِلِ اِلَیْکَ عَزْمُ اِرادَهٍ یَخْتارُکَ بِها وَقَدْ ناجاکَ بِعَزْمِ الاِرادَهِ قَلْبی وَاَسْئَلُکَ بِکُلِّ دَعْوَهٍ دَعاکَ بِها راجٍ بَلَّغْتَهُ اَمَلَهُ اَوْ صارِخٌ اِلَیْکَ اَغَثْتَ صَرْخَتَهُ اَوْ مَلْهُوفٌ مَکْرُوبٌ فَرَّجْتَ کَرْبَهُ اَوْ مُذْنِبٌ خاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ اَوْ مُعافیً اَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ عَلَیْهِ اَوْ فَقیرٌ اَهْدَیْتَ غِناکَ اِلَیْهِ وَلِتِلْکَ الَّدعْوَهِ عَلَیْکَ حَقُّ وَعِنْدَکَ مَنْزِلَهٌ اِلاّ صَلَّیْتَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَقَضَیْتَ حَوائِجی حَوائِجَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ وَهذا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکَرَّمُ الَّذی اَکْرَمْتَنا بِهِ اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاْمَمِ یا ذَاالْجُودِ وَالْکَرَمِ فَنَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْکْرَمِ الَّذی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فی ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلی غَیْرِکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ وَ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلینَ فیهِ بِطاعَتِکَ وَالاْمِلینَ فیهِ بِشَفاعَتِکَ اَللّهُمَّ وَاهْدِنا اِلی سَواَّءِ السِّبیلِ وَاجْعَلْ مَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیلٍ فی ظِلٍّ ظَلیلٍ فَاِنَّکَ حَسْبُنا وَنِعْمَ الوَکیلُ وَالسَّلامُ عَلی عِبادِهِ المُصْطَفَیْنَ وَصَلَواتُهُ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ اَللّهُمَّ وَبارِکَ لَنا فی یَوْمِنا هَذَا الَّذی فَضَّلْتَهُ وَبِکَرامَتِکَ جَلَّلْتَهُ وَبِالْمَنْزِلِ (الْعَظیمِ) الاْعْلی اَنْزَلْتَهُ صَلِّ عَلی مَنْ فیهِ اِلی عِبادِکَ اَرْسَلْتَهُ وَبِالْمَحَلِّ الْکَریمِ اَحْلَلْتَهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلوهً داَّئِمَهً تَکُونُ لَکَ شُکْراً وَلَنا ذُخراً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا یُسراً وَاخْتِمْ لَنا بِالسَّعادَهِ اِلی مُنْتَهی آجالِنا وَقَدْ قَبِلْتَ الْیَسیرَ مِنْ اَعْمالِنا وَبَلَّغْتَنا بِرَحْمَتِکَ اَفْضَلَ آمالِنا اِنَّکَ عَلی کُلِّشَیءٍ قَدیرٌ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَسَلَّمَ . شیخ عباس قمی می گوید که این دعا را حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در آن روزی که آن امام را به سمت بغداد حرکت دادند و آن روز بیست و هفتم رجب بود، خواند .