شخصيت اخلاقي پرآوازه آيت‌الله مصباح از ديگر وجوه شخصيت ذو ابعاد ايشان است كه به تصريح بسياري از علما و روحانيوني كه توفيق درك مستقيم اين فقيه اخلاق‌مدار را داشتند، در قله‌هاي معرفت اخلاقي قرار داشتند. ثمره سالها هم‌نشيني و ارتباط نزديك با مرحوم آيت‌الله بهجت، موجبات بروز كمالات اخلاقي كم نظيري را در ايشان فراهم آورده بود و طلاب علوم ديني نيز از طريق شركت در درس اخلاق آيت‌الله، از فيوضات اخلاقي ايشان بهره‌مند مي‌شدند.
جبهه پايداري انقلاب اسلامي در پي ارتحال جانسوز و جانگداز عضو فقيد شوراي فقهاي جبهه پايداري انقلاب اسلامي، حضرت آيت‌الله مصباح يزدي (رحمت‌الله عليه) پيامي تسليتي صادر كرد كه متن آن به شرح ذيل مي باشد:
بسم الله الرحمن الرحيم مَوتُ العالِمِ مُصيبَةٌ لا تُجبَرُ وثُلمَهٌ لا تُسَدُّ، وهُوَ نَجمٌ طـُمِسَ، ومَوتُ قَبيلَةٍ أيسَرُ مِن مَوتِ عالِمٍ
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : مرگ عالم مصيبتي جبران ناپذير و رخنه اي بسته ناشدني است. او ستاره اي است كه غروب مي كند. و مرگ يك قبيله آسانتر از مرگ يك عالم است.
در شب شهادت سردار رشيد اسلام، شهيد حاج قاسم سليماني، بار ديگر دل‌هاي مومنين و انقلابيون غرق در اندوه فقدان مجاهدي بزرگوار و فقيهي انقلابي شد كه عمر پربركت خويش را صرف حراست و پاسداري از حريم «ولايت» كرد و براي استحكام ابعاد نظري انقلاب اسلامي از هيچ تلاشي فروگذار نكرد.
جبهه پايداري انقلاب اسلامي، ضمن عرض تسليت به مناسبت ارتحال جانسوز و جانگداز عضو فقيد شوراي فقهاي جبهه پايداري انقلاب اسلامي، حضرت آيت‌الله مصباح يزدي (رحمت‌الله عليه)، به محضر حضرت بقيه‌الله‌الاعظم (ارواحنا له فداه)، مقام معظم رهبري دامت بركاته، ملت مومن و انقلابي ايران و خانواده محترم اين عالم مبارز، نكاتي چند را خطاب با مردم عزيز ايران اسلامي در ميان مي‌گذارد:
مبارزات پيش از انقلاب آيت‌الله مصباح در سالهاي پيش از انقلاب از عناصر اصلي حلقه مبارزه عليه رژيم سفاك پهلوي در كانون اوليه انقلاب اسلامي، شهر قم، بودند و به تعبيري مي‌توان ايشان را بواسطه حضور فعال در شكل‌گيري هيئت مدرسين كه بعدها موجب تشكيل جامعه مدرسين قم شد، از اعضاي هسته اوليه مبارزات سازماندهي‌شده مقابل حكومت پهلوي دانست كه در كنار بزرگاني چون بهشتي، مشكيني، باهنر، مفتح، رباني شيرازي و ساير علماي مبارز، مقابله با طاغوت را وارد فصل جديدي كردند.
نقش‌آفريني آيت‌الله مصباح به عنوان دبير هيئت مدرسين و همكاري نزديك ايشان با شهيد مظلوم دكتر بهشتي موجبات جديت هرچه بيشتر در شكل‌گيري مباحث نظري در خصوص ماهيت «حكومت اسلامي» را فراهم آورد و در واقع جلسات اين هيئت را مي‌توان سرآغاز ظهور نبوغ بي‌بديل آيت‌الله در تشريح انديشه‌هاي بنيانگذار انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني(ره)، دانست كه بنا بود در آينده بدل به چراغ راهي براي پيروان انقلاب اسلامي شود كه راه را از بيراهه متمايز سازد.
همچنين شجاعت مثال‌زدني آيت‌الله مصباح در انتشار نشريه‌اي با محتواي مبارزه با رژيم پهلوي با عنوان «انتقام»، از ديگر مظاهر حضور فعال ايشان در خط مقدم مبارزه فعال با رژيم پهلوي بود كه مجموعه اين اقدامات در كنار يكديگر، از اين فقيه بزرگوار يك مبارز تمام‌عيار ساخته بود.
مجاهدت علمي حضرت آيت‌الله مصباح يزدي را مي‌توان به واسطه سالها مجاهدت علمي در راه نشر معارف دين مبين اسلام از ستون‌هاي نهضت بسط انديشه اسلامي در ايران دانست چرا كه عمر بابركت ايشان پيوسته صرف «تعلم» و «تعليم» دروس ديني بود.
كسب علم و معرفت در محضر اساتيدي چون امام خميني، علامه طباطبايي، آيت‌الله بروجردي، آيت‌الله بهجت، حاج سيد عليرضا مدرّسي، حاج ميرزا محمد انواري، شيخ عبدالجواد جبل عاملي و ديگر علماي طراز اول، از اين طلبه جوان، فقيهي عالي‌قدر ساخت كه بعدها خود بدل به سرچشمه‌اي براي سيراب شدن جانهاي تشنه علم و معرفت ديني شد. آيت‌الله مصباح در تفسير و فلسفه از شاگردان خاص علامه طباطبايي، در عرفان از شاگردان خاص آيت الله بهجت و در فقه و اصول از شاگردان توانمند حضرت امام رضوان الله تعالي عليه بودند.
ايشان همچنين در زمينه تعليم معارف و تربيت طلاب علوم ديني نيز تلاش‌هاي بسياري انجام دادند كه حاصل اين تلاش‌ها پرورش شاگرداني است كه در حال جهاد علمي براي اعتلاي اسلام و انقلاب اسلامي هستند؛ فعاليت‌هاي آموزشي علامه مصباح يزدي در كنار شهيدان بهشتي و قدوسي در مدرسه علميه حقاني در سالهاي قبل از انقلاب اسلامي را مي‌توان نقطه آغازين و البته كليدي اقدامات پردامنه ايشان در راستاي تربيت طلاب عنوان كرد و آن را سرآغازي براي جهاد تعليمي حضرت آيت‌الله دانست. فعاليت‌هاي آموزشي ايشان در موسسه «در راه حق»، «دفتر همكاري حوزه و دانشگاه» و «بنياد باقرالعلوم عليه السلام» در نهايت ختم به تاسيس «مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني« شد كه اين موسسه در ادامه تبديل به يكي از بزرگترين مراكز آموزشي اسلامي شد كه در رشته‌هاي گوناگون حوزه علوم انساني اسلامي اقدام به جذب و متعاقباً تعليم طلاب و دانشجويان بسياري شد كه بسياري از آنان هم‌اكنون در مباحث مختلف علمي، منشا اثر هستند.
آنچه كه فعاليت‌هاي علمي-آموزشي اين فقيه جليل‌القدر را با اهميت‌تر از هميشه جلوه مي‌دهد، حمايت‌هاي حضرت امام خميني و مقام معظم رهبري از اين اقدامات است كه بي‌شك انگيزه آيت‌الله براي انجام فعاليت‌هاي اينچنيني را دوچندان كرده است.
شخصيت علمي علاوه بر مجاهدت‌هاي آموزشي كه به تفصيل از آن سخن رفت، ويژگي‌هايي همچون آشنايي و چه بسا تسلط بر علوم مختلف و تاليف كتب متعدد در زمينه‌هاي گوناگون، آيت‌الله مصباح را در مقايسه با بسياري از هم‌قطارانش در موقعيت ويژه‌اي قرار داده است. بر جاي ماندن قريب به ۷۰ عنوان كتاب از ايشان در موضوعات مختلف به وضوح نشان مي‌دهد كه شخصيت علمي آيت الله مصباح از چه جايگاه رفيعي برخوردار بوده است و وزانت علمي ايشان تا چه اندازه خيره‌كننده بوده است.
تعدد موضوعات و تكثر محورهاي تاليفات ايشان در زمينه‌هاي علوم قرآن، روايات و سيره معصومين(ع)، شرح بيانات اهل بيت(ع)، شرح فلسفه دين و منطق و كلام، فلسفه ديني، حقوق، علوم سياسي، روانشناسي، مباحث فرهنگي و اجتماعي و... به وضوح بيانگر اين حقيقت است كه عنوان «علامه» به‌حق از آن ايشان شده است و كمتر عالمي از چنين منزلت علمي رفيعي برخوردار است.
شخصيت سياسي پيش از اين اشاره شد كه حضرت آيت‌الله مصباح يزدي در سالهاي پيش از انقلاب از علماي مبارز عليه رژيم ستم شاهي بودند و زندگي سياسي حضرت آيت‌الله در آن دوران دائماً به توليد محتواي اعتراضي عليه حكومت پهلوي از يك طرف و طرح‌ريزي بنيان‌هاي نظري حكومت اسلامي از طرف ديگر اختصاص پيدا مي‌كرد. در سالهاي پس از انقلاب، فعاليت‌هاي سياسي آيت‌الله مصباح كه قدري متفاوت از فعاليت سياسي ديگر علما و روحانيون برجسته بود، كالبدي علمي پيدا كرد. چرا كه در كوران تهاجم نظري جريانات مختلف سياسي به مرزهاي انديشه اسلام ناب و انقلاب اسلامي، شناسايي دقيق ماهيت اين گروه‌ها و فهم انحرافاتشان از مسير انقلاب ابتدا نياز به بصيرت سياسي داشت كه آيت‌الله مصباح با بهره‌گيري از بصيرتي مثال‌زدني، ابتدا مختصات انحرافات جريانات را شناسايي كرده و سپس با استعانت از تسلط علمي كم‌نظير به نبرد علمي با آنان مي‌رفت و اينگونه از بنيان‌هاي نظري انقلاب اسلامي، حراست مي‌كرد.
مبارزات علمي-سياسي آيت‌الله با برخي نحله‌هاي روشنفكري در سالهاي اول انقلاب كه تز «اسلام منهاي روحانيت» را طرح و تبليغ مي‌كردند، همواره مورد تمجيد علماي بسياري بوده است؛ همچنين شناخت دقيق ايشان از خطر كروه‌هاي كمونيستي و ماركسيستي همچون حزب توده و امثالهم براي جوانان انقلابي، مجابشان كرد تا در مقاطعي مقابله علمي همه‌جانبه با افكار آنان را در دستور كار خويش قرار دهد. كما اينكه تصاوير مناظرات ايشان در سالهاي ابتداي انقلاب با اعضاي گروهك‌هاي ماركسيستي نيز موجود است و هر از گاهي فيلم اين مناظرات از رسانه ملي نمايش داده مي‌شود.
پس از مقابله علمي ظفرمندانه علامه مصباح يزدي با كمونيست‌ها و ماركسيست‌ها، رويارويي‌هاي ايشان با جريانات شبه روشنفكري هم از نقاط درخشان مبارزات علمي-سياسي آيت‌الله است. با شروع دولت اصلاحات كه عرصه براي جولان شبه روشنفكران غرب‌گرا مهيا شد، صحنه علمي-سياسي كشور بدل به صحنه‌اي براي حمله اين شبه روشنفكران به مباني اعتقادي و نظري انقلاب اسلامي شد كه در اين مرحله هم آيت‌الله مصباح به همراه شاگردان بي‌شماري كه حالا ديگر بسياري از آنان به تسلط علمي نسبي دست يافته بودند، به مبارزه با انحرافات مبنايي عناصر فكري نزديك به دولت اصلاحات و تبيين مباني اسلام ناب پرداختند.
در جريانات فتنه سال ۸۸ و در گيرودار اتفاقات پس از انتخابات آن سال نيز اين آيت‌الله مصباح بودند كه با برافراشتن بيرق بصيرت سياسي و ديني، يكبار ديگر مسير دفاع همه جانبه از نظام اسلامي را برگزيدند و در مقابل هجمه‌هاي ناجوانمردانه جريانات سياسي به رهبر انقلاب سينه سپر كردند عمارگونه در مقابل سيل تهاجم بدخواهان داخلي و خارجي نظام اسلامي، پايداري نمودند.
شايد بتوان رمز حضور پيوسته، دائمي و البته موثر آيت‌الله مصباح در تمامي بزنگاه‌هاي سياسي را در همان بصيرت، نگاه ژرف ايشان نسبت به رخدادهاي سياسي و البته ولايت‌پذيري و ولايتمداري كم‌نظير ايشان دانست كه اين بصيرت و ولايتمداري مثال‌زدني همواره ايشان را در مسير مجاهدت در راه حق ياري نموده است. كما اينكه مقام معظم رهبري نيز در رابطه با ايشان مي‌فرمايند كه علم، صفا و بصيرت هر سه در ايشان جمع است.
توجه و اهتمام ويژه حضرت آيت‌الله به تشكيلات و فعاليت تشكيلاتي و منسجم را شايد بتوان از ديگر وجوه با اهميت شخصيت سياسي ايشان دانست. سالها حضور حضرت آيت‌الله مصباح در راس شوراي فقهاي جبهه پايداري انقلابي اسلامي، همواره موجبات گسيل خيرو بركات معنوي و تشكيلاتي متعدد به سمت اعضاي جبهه پايداري انقلاب اسلامي مي‌شد. اعتقاد و باور ايشان به فعاليت جمعي و شبكه سازي براي تبيين هرچه بيشتر معارف اسلام و انقلاب اسلامي وجه مشخصه‌اي درخشان براي اين مجاهد خستگي‌ناپذير بود.
شخصيت اخلاقي شخصيت اخلاقي پرآوازه آيت‌الله مصباح از ديگر وجوه شخصيت ذو ابعاد ايشان است كه به تصريح بسياري از علما و روحانيوني كه توفيق درك مستقيم اين فقيه اخلاق‌مدار را داشتند، در قله‌هاي معرفت اخلاقي قرار داشتند. ثمره سالها هم‌نشيني و ارتباط نزديك با مرحوم آيت‌الله بهجت، موجبات بروز كمالات اخلاقي كم نظيري را در ايشان فراهم آورده بود و طلاب علوم ديني نيز از طريق شركت در درس اخلاق آيت‌الله، از فيوضات اخلاقي ايشان بهره‌مند مي‌شدند.
ارتباط با جوانان ارتباط مداوم و مستمر با جوانان اعم از طلبه و دانشجو، شاخصه‌ي ويژه‌اي است كه حضرت آيت الله مصباح يزدي را از بسياري از علماء ديگر متمايز مي‌سازد. راه‌اندازي طرح ولايت از اواسط دهه ۷۰ از يك سو و ارتباط با طلاب بي‌شماري كه از سراسر كشور براي فراگيري علوم ديني به قم مي‌آمدند از سوي ديگر ارتباط ايشان با اقشار جوان را در وضعيت بسيار خوبي قرار داده بود. اصلاح مباني فكري و اعتقادي چند هزار جوان مومن انقلابي در طرح‌هاي ولايت، پديده منحصر به فردي است كه طي تمام اين سالها با حمايت مستقيم رهبر معظم انقلاب ادامه پيدا كرده است.
با اين تفاسير و با در نظر گرفتن جميع اين نكات، به ويژه تقارن زماني ارتحال آيت الله مصباح با سالگرد شهادت شهيد حاج قاسم سليماني، مي‌توان ايشان را «مرد ميدان مبارزات نظري» در راستاي دفاع از مرزهاي علمي انقلاب اسلامي دانست كه همچون شهيد سليماني عزيز عمر خويش را وقف بارور شدن نهال نوپاي حكومت اسلامي در ميادين انديشه ديني كرد و در اين مسير همواره با هجمه سنگين مخالفان و دشمنان انقلاب اسلامي روبرو شد.
در ميان مشاهير تاريخ انقلاب اسلامي شايد كمترين شخصيتي را بتوان يافت كه چنين جامعيت كم نظيري داشته باشد و بتواند جميع صفات يك مجاهد راستين انقلابي را به نمايش بگذارد.
جبهه پايداري انقلاب اسلامي ضمن تسليت مجدد به مناسبت ارتحال فقيه انقلابي حضرت آيت الله مصباح يزدي، براي همه دوست‌داران و علاقه‌مندان به ايشان طلب صبر و شكيبايي بر اين مصيبت بزرگ را خواستار است.
والسلام عليكم و رحمت الله و بركاته جبهه پايداري انقلاب اسلامي
