نقض توافقات و معاهدات بين‌المللي از سوي ايالات متحده آمريكا در طول تاريخ به جزئي جدايي‌ناپذير از سياست خارجي اين كشور تبديل شده است. رويكرد دولت‌هاي مختلف ايالات متحده همواره بر عدم پايبندي به تعهداتي كه واشنگتن ملزم به اجراي آن‌ها شده، مبتني بوده است و در اين ميان، آمريكايي‌ها حتي به هم‌پيمانان و متحدان خود نيز رحم نكرده‌اند. از همين‌روي، قصد داريم تنها بخشي از عهدشكني‌هاي مشهور واشنگتن در طول تاريخ را مورد بازخواني قرار دهيم.

نقض پيمان «وِرساي»

اين پيمان در سال ۱۹۱۹ ميلادي ميان طرف‌هاي پيروز در جنگ جهاني اول و نيز متحدينِ شكست‌خورده به امضاء رسيد و به موجب آن جنگ جهاني اول پايان يافت. عليرغم اينكه دولت وقت آمريكا معاهده مذكور را به امضاء رساند اما در نهايت مجلس سناي آمريكا در اقدامي عجيب و تأمل‌برانگيز از تصويب معاهده اجتناب كرد تا بدين‌ترتيب، اجراي تمامي تعهدات واشنگتن در پيمان «وِرساي» در هاله‌اي از ابهام قرار گيرد و زمينه وقوع جنگ جهاني دوم فراهم شود.

عدم اجراي معاهده «مبارزه با تبعيض عليه زنان»

ازجمله ديگر پيمان‌هاي بين‌المللي كه واشنگتن به صورت علني آن را زير پاي گذاشته است، معاهده «مبارزه با تبعيض عليه زنان» است. اين معاهده در سال ۱۹۷۹ ميلادي به امضاء رسيد و ۱۵۶ كشور در سطح جهان نيز به آن پيوستند. دولت وقت ايالات متحده آمريكا نيز ازجمله امضاء‌كنندگان معاهده مذكور به شمار مي‌رفت. عليرغم اين مسأله، مجلس سناي آمريكا طي چند دهه گذشته حاضر به تصويب اين معاهده نشده است و از همين‌روي هيچيك از تعهدات واشنگتن در چارچوب اين معاهده تا به امروز  اجرايي نشده است.

زير پا گذاشتن پيمان «چارچوب توافق» با كره شمالي

يكي از عهدشكني‌هاي مشهور آمريكا نيز به زيرپاي گذاشتن پيمان موسوم به «چارچوب توافق» ميان اين كشور و كره شمالي در اكتبر سال ۱۹۹۴ ميلادي بازمي‌گردد. اين پيمان‌نامه به منظور پايان دادن به فعاليت‌هاي هسته‌اي كره شمالي به امضاء رسيد. امضاي اين پيمان نه‌تنها به حل‌وفصل بحران ميان آمريكا و كره شمالي منجر نشد بلكه تشديد اين بحران را نيز به دنبال داشت، زيرا واشنگتن به تعهداتش عمل نكرد. سرانجام با روي كار آمدن «جرج بوش» به عنوان رئيس‌جمهور آمريكا، تير خلاص به پيمان‌نامه مذكور زده شد، چراكه وي در سال ۲۰۰۲ ميلادي رسما و به صورت علني اعلام كرد كه واشنگتن هيچ تعهدي نسبت به اجراي مفاد پيمان موسوم به «چارچوب توافق» ندارد.

عهدشكني در اجراي «توافقنامه استراتژيكِ امنيتي» با عراق

در سال ۲۰۰۸ ميلادي آمريكايي‌ها يك توافقنامه استراتژيكِ امنيتي را با دولت عراق به امضاء رساندند. طبق اين توافقنامه مقرر شد تا نيروهاي آمريكاييِ مستقر در عراق به تدريج از اين كشور خارج شوند. آمريكايي‌ها در اين توافقنامه مشهور متعهد شدند تا پايان سال ۲۰۱۱ ميلادي تمامي نيروهاي نظامي خود در خاك عراق را از اين كشور خارج سازند. با اين‌حال، پس از پايان سال ۲۰۱۱ نه‌تنها نيروهاي آمريكايي از خاك عراق خارج نشدند بلكه چند سال پس از اين توافق يعني در سال ۲۰۱۴ واشنگتن در قالب تشكيل ائتلاف بين‌المللي به اصطلاح ضد داعش حضور نظامي خود در خاك عراق را پررنگ‌تر ساخت و تمامي تعهداتش در چارچوب توافق استراتژيك امنيتي را زير پاي گذاشت.

خروج از «پيمان تجاري اقيانوس آرام»

اين پيمان‌نامه در فوريه سال ۲۰۱۶ ميلادي ميان ۱۲ كشور حاشيه اقيانوس آرام به جز چين، با هدف كاهش تعرفه‌هاي گمركي ميان كشورهاي عضو به امضاء رسيد. با اين‌حال، پس از روي كار آمدن «دونالد ترامپ» در آمريكا، وي بي‌درنگ نسبت به خروج واشنگتن از اين پيمان اقدام كرد.

خروج از «توافق پاريس»

اين توافقنامه با هدف كاهش گازهاي گلخانه‌اي و مبارزه با مشكلات محيط‌زيست در دسامبر سال ۲۰۱۵ با توافق بيش از ۱۴۰ كشور نهايي و تصويب شد. با اين‌حال، ايالات متحده آمريكا در آگوست ۲۰۱۷ ميلادي رسما خروج خود از توافق را اعلام كرد.

عهدشكني در اجراي تعهدات در قبال «يونسكو»

سازمان «يونسكو» كه زيرمجموعه سازمان ملل متحد محسوب مي‌شود در سال ۱۹۲۲ ميلادي با هدف كمك به برقراري صلح در جهان ايجاد شد و آمريكا نيز يكي از اعضاي آن بود. با اين‌حال، واشنگتن در يك عهدشكني جديد در دسامبر سال ۲۰۱۷ ميلادي اعلام كرد كه ديگر به تعهدات خود در قبال «يونسكو» پايبند نخواهد بود.

عهدشكني آشكار در «برجام» و نقض قوانين بين‌المللي

شايد بتوان از عهدشكني آمريكايي‌ها در قبال توافق هسته‌اي با ايران موسوم به توافق «برجام» به عنوان مهم‌ترين و برجسته‌ترين نقض عهدهاي واشنگتن در طول چند دهه اخير ياد كرد. عليرغم اينكه توافق برجام حاصل قريب به ۱۰ سال رايزني‌هاي سياسي ميان جمهوري اسلامي ايران و طرف‌هاي مختلف بين‌المللي بود و در دور نهايي مذاكرات نيز آمريكايي‌ها خود به صورت مستقيم در گفتگوها مشاركت داشتند اما رئيس‌جمهور آمريكا در ماه مِي سال ۲۰۱۸ ميلادي رسما خروج واشنگتن از برجام را اعلام كرد. از آنجايي كه توافق برجام به تصويب شوراي امنيت سازمان ملل رسيده بود، اقدام آمريكايي‌ها در واقع نقض صريح، فاحش و آشكارِ قوانين بين‌المللي به شمار مي‌رود.

آنچه كه بدان اشاره شد مهمترين عهدشكني‌هاي واشنگتن در طول تاريخ بوده است و بدون ترديد در طول ده‌ها سال گذشته آمريكايي‌ها ده‌ها و صدها توافق و معاهده بين‌المللي ديگر را نيز زير پاي گذاشته‌اند.